Page 22 -

ิ
ิ
ุ
ั
ิ
ื
์
ิ
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรต สมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
2.3 กฎของแรงปฏิกิริยา
กฎข้อที่สามของนิวตัน กฏของแรงปฏิกิริยา (Law of action and reaction)
โดยท่วไปแล้วแรงจะถูกอธิบายว่าเป็นการกระทาระหว่างกันของวัตถุสองส่ง นิวตันค้นพบว่า
ิ
�
ั
แรงเกิดขึ้นเป็นคู่ ตัวอย่างเช่น คุณไม่สามารถเล่นชักเย่อได้ ถ้าไม่มีผู้เล่นที่อีกปลายหนึ่งของเชือก
ี
เพราะไม่มีแรงท่คุณต้องดึงสู้ด้วยและเชือกก็ไม่ตึง ถ้าคุณต้องการเล่นชักเย่อคนเดียวก็อาจทาได้
�
ื
�
โดยผูกอีกปลายของเชือกไว้กับเสาเพ่อให้มีแรงดึงสู้กัน อีกตัวอย่างก็คือ การออกแรงผลักกาแพง
เมื่อคุณผลักก�าแพงก็จะมีแรงที่เท่ากันผลักตอบกลับมา ฉะนั้นแรงจะเกิดขึ้นเป็นคู่ และนิวตันก็ได้
ตั้งชื่อแรงคู่นี้ว่า “แรงกิริยาและแรงปฏิกิริยา”

ในสภาพแวดล้อมที่มีความหนืด เช่น ในน�้า กฎของแรงปฏิกิริยายิ่งเห็นได้ชัดขึ้น
ื
�
เม่อถีบเท้าลงท่ก้นสระนาจะเกิดแรงปฏิกิริยาผลักให้ตัวของคุณลอยข้น ยิ่งใส่แรงกระทาหรือแรง
ี
�
ึ
้
ึ
กิริยาลงไปมากเท่าไหร่แรงปฏิกิริยาท่ตอบกลับมาก็จะมากข้นเท่าน้น (แรงกิริยาและแรงปฏิกิริยา
ั
ี
ื
มีความเก่ยวเน่องกับความเร่ง แต่ความเร่งจะพูดถึงขนาดของแรง ในขณะที่แรงกิริยาและแรง
ี
ปฏิกิริยาจะพูดเกี่ยวกับการจับคู่ของแรง) ดังนั้น ยิ่งถีบพื้นสระว่ายน�้าแรงเท่าไหร่ ตัวคุณก็จะลอย
ขึ้นมาสูงขึ้นเท่านั้น ที่กล่าวมานั้นไม่ใช่เป็นลักษณะที่เกิดเฉพาะในน�้า แต่แรงปฏิกิริยาเดียวกันนี้ ก็
ี
ื
เกิดข้นเม่อถีบเท้าลงบนพ้น ในสภาพท่มีอากาศล้อมรอบตัวเช่นกัน เพียงแต่ว่าคุณสมบัติเฉพาะของ
ึ
ื
ื
นาทาให้เราเห็นการเกิดแรงกิริยาและแรงปฏิกิริยาได้ในทุกการเคล่อนไหว ซ่งในอากาศน้นบางการ
�
ึ
้
�
ั
เคลื่อนไหวเราไม่สามารถเห็นได แต่ในน�้าที่มีความหนืดมากกว่าอากาศ เมื่อกวาดแขนในน�้าไปทาง
้
ซ้าย (แรงกิริยา) จะรู้สึกถึงผลลัพธ์ได้ว่าร่างกายจะเคลื่อนไปทางขวา (แรงปฏิกิริยา) เมื่อผลักแขน
ไปด้านหน้า (แรงกิริยา) ร่างกายก็จะถูกผลักไปทางด้านหลัง (แรงปฏิกิริยา)
แขนและขาสามารถท่จะใช้เป็นตัวช่วยหรือตัวขัดขวางการเคล่อนไหวในขณะท ี ่
ี
ื
เคลื่อนที่ไปในน�้าก็ได้ ท่าทางของการดึงมือจากด้านหน้าไปด้านหลังเหมือนการว่ายน�้าท่าฟรีสไตล์
�
ื
ี
(Front crawl arms) หรือการใช้มือกวาดนาไปด้านหลังเป็นการช่วยให้ร่างกายเคล่อนท่ไปด้าน
้
หน้า ในทางกลับกันการดึงมือจากหลังมาหน้า (Back crawl arms) หรือการใช้มือกวาดน�้าไปด้าน
ี
ื
หน้า ก็ช่วยในการเคล่อนไปด้านหลัง การเคล่อนไหวของแขนและขาร่วมกันสามารถท่จะช่วยส่ง
ื
ี
�
ื
เสริมหรือขัดขวางการเคล่อนท่ไปยังทิศทางท่ต้องการได้ การผลักแขนท้งสองข้างท่วางอยู่หน้าลา
ี
ั
ี
ตัวไปด้านหน้า พร้อมกับวิ่งเหยาะไปข้างหน้า ท�าให้การเคลื่อนที่ไปด้านหน้านี้มีความหนักมากขึ้น
หรือยากขึ้น แรงปฏิกิริยาจากการดันแขนไปด้านหน้าท�าให้ร่างกายเคลื่อนไปด้านหลัง จะต้านกับ
แรงปฏิกิริยาจากการที่เท้าดันพื้นสระว่ายน�้าเพื่อให้ร่างกายเคลื่อนไปด้านหน้า
การออกก�าลังกาย 15