Page 53 -
P. 53
์
ิ
ื
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
ิ
51
(Pentacalcium orthoperiodate) เป็นรูปที่ใช้ประโยชน์ได้ดีและมีความคงตัวในสารผสมล่วงหน้า
(Premix) มากกว่าในรูปของโซเดียมไอโอไดด์และโปแตสเซียมไอโอไดด์
เหล็ก (Iron, Fe)
แร่ธาตุเหล็กในร่างกายส่วนใหญ่เป็นส่วนประกอบของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงประมาณ 60-
70% ของธาตุเหล็กที่พบทั้งหมดในร่างกาย นอกจากนี้ยังพบแร่ธาตุเหล็กในไมโอโกลบิน (Myoglobim)
ของกล้ามเนื้อ ทรานเฟอริน (Transferrin) ในซีรัม ยูเทอโรเฟอริน (Uteroferrin) ในรก แลกโตเฟอริน
(Lactoferrin) ในน้ านมและในตับยังพบแร่ธาตุเหล็กในรูปเฟอร์ริติน (Ferritin) และฮีโมซิเดอร์ริน
(Hemosiderin) ซึ่งเป็นแหล่งสะสมของแร่ธาตุเหล็กในตับ ม้าม ไตและกระดูกไขสันหลัง นอกจากนี้แร่
ธาตุเหล็กยังเป็นองค์ประกอบในวิถีต่างๆ (Cytochrome c) และเป็นโคแฟกเตอร์ของเอนไซม์ต่างๆ เช่น
เปอร์ ออกซิเดส (Peroxidase) และคะตะเลส (Catalase) เป็นต้น
แร่ธาตุเหล็กมีการดูดซึมได้ต่ ากว่าแร่ธาตุอื่นๆ แต่ร่างกายมีความสามารถในการสะสมในร่างกาย
เพื่อรักษาสมดุล ร่างกายจะดูดซึมจากอาหารมาใช้เฉพาะช่วงที่ขาดเท่านั้น โดยทั่วไปแร่ธาตุเหล็กที่อยู่ใน
รูปเกลือเฟอร์รัส (Fe ) จะดูดซึมได้ดีกว่าเฟอร์ริก (Fe )แต่แร่ธาตุเหล็กที่มีอยู่ในเม็ดเลือดจะดูดซึมได้ดี
2+
3+
ที่สุด ไวตามินซีหรือกรดอินทรีย์ (Organic acids) มีส่วนช่วยเพิ่มการดูดซึมแร่ธาตุเหล็ก
ในสัตว์ที่ร่างกายสมบูรณ์จะมีความต้องการแร่ธาตุเหล็กในปริมาณน้อยมาก เนื่องจากเมื่อเซล
เม็ดเลือดแดงถูกท าลายตามอายุแล้ว จะได้แร่ธาตุเหล็กอิสระซึ่งแร่ธาตุเหล็กอิสระนั้นจะถูกใช้ในการ
สร้างฮีโมโกลบินใหม่เกิดเป็นวงจรหมุนเวียน ซึ่งจะมีแร่ธาตุเหล็กที่ถูกขับออกจากวงจรนี้เพียง 10%
เท่านั้น แต่ในลูกสัตว์เกิดใหม่หรือสัตว์ที่ก าลังเจริญเติบโตจะมีความต้องการแร่ธาตุเหล็กมาก
แหล่งของแร่ธาตุเหล็ก คือ อาหารส่วนใหญ่มักจะประกอบด้วยแร่ธาตุเหล็กเกือบทุกชนิด
ยกเว้นในน้ านมจะมีแร่ธาตุเหล็กต่ ามาก แร่ธาตุเหล็กจะพบมากในใบพืชสีเขียว พืชตระกูลถั่วและเปลือก
หุ้มเมล็ด แต่ในเมล็ดธัญพืชจะมีแร่ธาตุเหล็กอยู่น้อยมาก แร่ธาตุเหล็กที่พบในอาหารจะมีหลายรูปแบบ
ซึ่งสัตว์มีความสามารถในการใช้ประโยชน์แร่ธาตุเหล็กแตกต่างกัน เช่น เลือดจะมีแร่ธาตุเหล็กอยู่มาก แต่
สัตว์น าไปใช้ประโยชน์ได้น้อย เป็นต้น ในลูกสุกรที่ก าลังดูดนมแม่จะมีการเสริมแร่ธาตุเหล็ก โดยการฉีด
เข้ากล้ามเนื้อในรูปของไอรอนเดร็กตราน (Iron dextran) จนกว่าสัตว์จะเริ่มกินอาหารได ้
บทที่ 1 บทบาทและความส าคัญของอาหารสัตว์ต่อการผลิตปศุสัตว์
