Page 49 -

ิ
ิ
์
ิ
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
47

ประมาณ 0.3-0.8% โปรตีนจากพืชจะมีโพแทสเซียม 1.0-2.0% ยกเว้น Corn-gluten meal จะมี

โพแทสเซียมต่ ากว่า 0.1% และวัตถุดิบอาหารจากสัตว์จะมีโพแทสเซียมประมาณ 0.3-2.0%

โซเดียม (Sodium, Na)

โซเดียมเป็นแร่ธาตุประจุบวกที่มีปริมาณมากในของเหลวนอกเซล (Extracellular fluid) และ

ในเนื้อเยื่ออ่อนนุ่ม ในร่างกายสัตว์จะพบโซเดียมในปริมาณ 1.1-1.4 g/kg BW ระดับโซเดียมในกระแส
่
เลือดอยู่ระหวาง 140-150 mmol/L (3.2-3.5 g/L) ปริมาณของโซเดียมมีการแปรปรวนค่อนข้างแคบ

แต่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ซึ่งมีฮอร์โมนอัลโดสเตอโรน (Aldosterone) ที่ผลิตจากต่อมหมวกไต
ชั้นนอก (Adrenal cortex) จะควบคุมระดับของโซเดียมให้อยู่ในระดับที่คงที่ โดยจะท าหน้าที่ดูดซึม

โซเดียมกลับจากไต และรักษาโซเดียมไว้ในร่างกาย ในกรณีที่ขาดฮอร์โมนดังกล่าว โซเดียมจะถูกขับออก
ทางปัสสาวะมากขึ้น ถ้าหากสัตว์ได้รับโซเดียมจากอาหารมากเกินไป สัตว์จะกินน้ ามากขึ้นและมีการขับ

โซเดียมออกทางเหงื่อและทางปัสสาวะมากขึ้น
บทบาทของโซเดียม คือ มีบทบาทในการรักษากิจกรรมของเนื้อเยื่อให้เป็นไปอย่างปกติ ช่วย

รักษาสมดุลของความดันออสโมซีสและช่วยรักษาสมดุลของระบบการรักษาความเป็นกรด-ด่างและที่

เกี่ยวข้องโดยตรง เช่น มีผลต่อการอยู่ตัวของโปรตีนคอลลอยด์ (Protein colloids) รักษาสมดุลร่วมกับ

โพแทสเซียมในการท างานของกล้ามเนื้อหัวใจ การท างานของระบบประสาทและการเต้นของกล้ามเนื้อ

โดยการสร้าง Resting potential และ Action potential ในผนังเซลล์

แหล่งของโซเดียม คือ ธัญพืชส่วนใหญ่จะมีโซเดียมในระดับต่ ามาก คือประมาณ 0.01-0.06%

โปรตีนจากพืชจะมีโซเดียมต่ า คือประมาณ 0.01-0.05% ส่วนในวัตถุดิบที่ได้จากสัตว์จะมีโซเดียมสูง

ประมาณ 0.1-0.8% แหล่งโซเดียมที่ส าคัญในอาหารสัตว์ คือ เกลือแกงหรือโซเดียมคลอไรด์ (Nacl) ซึ่ง

เป็นแหล่งของทั้งโซเดียมและคลอรีนพร้อมกัน โดยปกติมักจะเสริมเกลือในอาหารสัตว์อยู่แล้วและ

ปริมาณการใช้จะขึ้นอยู่กับปริมาณของวัตถุดิบที่ได้จากสัตว์หรือปลา เช่น ปลาป่นที่ใช้ในอาหาร ถ้าหากมี

การใช้ปลาป่นในระดับสูง จะท าให้สูตรอาหารมีปริมาณเกลืออยู่บ้างแล้ว การเสริมเกลือก็จะลดลง เพื่อมิ

ให้ร่างกายสัตว์ได้รับเกลือมากเกินไป

บทที่ 1 บทบาทและความส าคัญของอาหารสัตว์ต่อการผลิตปศุสัตว์