Page 52 -
P. 52
ื
ิ
ิ
์
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
50
แหล่งของทองแดง คือ ในอาหารสัตว์มักจะมีแร่ธาตุทองแดงในปริมาณสูงเพียงพอที่จะป้องกัน
การขาดธาตุนี้ได้ ยกเว้นในกรณีที่พืชอาหารสัตว์นั้นปลูกบนดินที่ขาดแร่ธาตุทองแดงและมีระดับโมลิบดินั่ม
และซัลเฟตสูง ท าให้พืชชนิดนั้นมีธาตุทองแดงต่ า ในน้ านมจะมีแร่ธาตุทองแดงในปริมาณน้อย
เช่นเดียวกับแร่ธาตุเหล็ก ซึ่งลูกสัตว์ระยะดูดนมแม่มักมีอาการโรคโลหิตจาง จึงจ าเป็นจะต้องมีการเสริม
ทั้งแร่ธาตุเหล็กและทองแดง แร่ธาตุทองแดงที่นิยมเสริมในอาหารสัตว์ คือ ทองแดงซัลเฟต ทองแดงไน
เตรท ทองแดงคลอไรด์และทองแดงคาร์-บอเนท ส่วนแร่ธาตุทองแดงในรูปของสารประกอบซัลไฟต์และ
ออกไซด์ สัตว์สามารถน าไปใช้ประโยชน์ได้ต่ า แร่ธาตุทองแดงอาจจะก่อความเป็นพิษ เมื่อมีปริมาณมาก
เกิน 250 พีพีเอ็ม และใช้เลี้ยงสัตว์เป็นเวลานาน นอกจากนี้การขาดสังกะสี เหล็กและแคลเซียมจะเพิ่ม
ความเป็นพิษของทองแดง
ไอโอดีน (Iodine, I)
ไอโอดีนส่วนใหญ่ที่พบในร่างกายจะอยู่ที่ต่อมไทรอยด์ โดยเป็นองค์ประกอบของฮอร์โมนไทรอก
ซีน (Thyroxine, T 4) และ ไตร-ไอโอโดไทรอกซิน (Tri-iodothyrosine, T 3) มีหน้าที่กระตุ้นการ
สังเคราะห์เอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการเมตาบอลิซึมพลังงาน ท าหน้าที่ในการกระตุ้นการ
เจริญเติบโตของสัตว์ ในระยะที่เป็นตัวอ่อนและระยะเจริญเติบโตหลังคลอด โดยมีบทบาทในการแบ่งเซล
การท างานของกล้ามเนื้อและระบบประสาท ควบคุมและกระตุ้นการหลั่งของฮอร์โมนชนิดอื่นๆและเพื่อ
การสืบพันธุ์ด้วย
ปริมาณไอโอดีนมีค่าค่อนข้างแปรปรวนขึ้นอยู่กับปริมาณไอโอดีนที่สัตว์ได้รับจากอาหาร โครีด
นมและโคพักรีดนมควรมีไอโอดีนในสูตรอาหารรวม 0.5-0.6 พีพีเอ็ม และ 0.25 พีพีเอ็ม หรือเติมเกลือ
ไอโอดีนที่ระดับ 0.01% ในแร่ธาตุก้อน
แหล่งของไอโอดีน คือ ส่วนใหญ่จะพบแร่ธาตุไอโอดีนในปลาป่น เกลือไอโอไดด์ 1% (มีไอโอดีน
ประกอบอยู่ 0.0076%) และ Thymol iodide (C 4H 24I 2O 2) ส่วนในพืชจะมีปริมาณไอโอดีนผันแปรมาก
ขึ้นอยู่กับปริมาณไอโอดีนในดินที่ปลูก ท าให้ปริมาณไอโอดีนในอาหารไม่แน่นอน ดังนั้นจ าเป็นต้องเสริม
ไอโอดีนในรูปโพแทสเซียมไอโอไดน์ในปริมาณที่สัตว์ต้องการ เพื่อป้องกันการขาดไอโอดีน นอกจากนี้ยัง
มีการใช้ไอโอดีนในรูปของแคลเซียมไอโอเดต (Calcium iodate) และเพนตะแคลเซียม ออโธเพอริเดต
บทที่ 1 บทบาทและความส าคัญของอาหารสัตว์ต่อการผลิตปศุสัตว์
