Page 27 -
P. 27
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
ิ
ื
์
ิ
ิ
25
2.1.4 ไวตามิน (Vitamins)
ไวตามินจะพบทั้งในพืชและสัตว์ ในปริมาณเพียงเล็กน้อยเท่านั้น แต่มีความส าคัญต่อการด ารง
ชีพของสิ่งมีชีวิตอย่างมาก โดยเกี่ยวข้องกบขบวนการเมตาบอลิซึมต่างๆ ซึ่งไวตามินส่วนใหญ่ ท าหน้าที่
ั
เป็นส่วนประกอบของระบบเอนไซม์ เพื่อช่วยเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาในขบวนการเมตาบอลิซึม ไวตามินที่พบ
ในพืชและสัตว์ สามารถแบ่งตามลักษณะการละลายได้เป็น 2 กลุ่ม ดังแสดงในภาพที่ 1-6
ไวตามินที่ละลายในน้ า ไวตามินบีต่างๆและไวตามินซี
(Water-soluble vitamins)
ไวตามิน (Vitamins)
ไวตามินที่ละลายในไขมันหรือตัวท าละลายอินทรีย์ ไวตามินเอ ดี อี
(Fat-soluble vitamins) และเค
ภาพที่ 1-6 องค์ประกอบของไวตามิน
พืชและสัตว์จะมีความแตกต่างกันในเรื่องของไวตามิน คือ พืชสามารถสังเคราะห์ไวตามินทุก
ชนิดที่ใช้ในขบวนการเมตาบอลิซึมของตัวเองได้ แต่สัตว์จะมีความสามารถในการสร้างไวตามินได้เพียง
บางชนิดเท่านั้น เช่น ไวตามินเอ ซึ่งมีความจ าเป็นส าหรับการท างานหลายๆ ประการ แต่สัตว์ต้องได้รับ
ทั้งไวตามินเอและสารต้นตอ (Precursor) ของไวตามินเอจากอาหาร ในอาหารสัตว์พบว่าอาจมีการขาด
้
ไวตามินบางชนิดได เช่น พืชบางอย่าง (เมล็ดธัญพืช ยกเว้น ข้าวโพด) จะมีไวตามินเออยู่น้อยหรือไม่มี
่
เลย ในขณะที่พวกหญ้าหรือพืชหมักจะมีไวตามินเออยู่อยางเพียงพอ
ไวตามินที่มีความจ าเป็นต่อร่างกายมีหลายชนิดด้วยกัน เช่น ไวตามินดี ซึ่งมีความจ าเป็นส าหรับ
การใช้ประโยชน์แคลเซียมและฟอสฟอรัส แต่ปริมาณความต้องการในอาหารจะขึ้นกับการที่สัตว์ได้รับ
แสงแดดมากน้อยเพียงใด ในอาหารบางชนิด เช่น น้ ามันตับปลาจะพบไวตามินดีในปริมาณที่สูง แต่
อาหารส่วนใหญ่แทบจะไม่พบไวตามินดีเลย ภายใต้สภาพการเลี้ยงสัตว์ตามปกตินั้น พบว่า การขาดไว
ตามินอีมีผลท าให้สัตว์เกิดอาการกล้ามเนื้อตายหรือมีอัตราการฟักออกลดลงและการขาดไวตามินเค ท า
ให้คุณสมบัติการแข็งตัวของเลือดเสียไป แต่จุลินทรีย์ในสัตว์แทบทุกชนิด สามารถสังเคราะห์ไวตามินเค
บทที่ 1 บทบาทและความส าคัญของอาหารสัตว์ต่อการผลิตปศุสัตว์
