Page 24 -

ิ
์
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ื
ิ
ิ
22

สัตว์มีความต้องการโปรตีน เพื่อใช้ซ่อมแซมเนื้อเยื่อของร่างกาย เพื่อการเจริญเติบโตและ

ส าหรับการสืบพันธุ์ สัตว์กระเพาะเดี่ยวจ าเป็นต้องได้รับโปรตีนที่มีกรดอะมิโนที่จ าเป็นต่อร่างกาย

(Essential- amino acid) ได้แก่ Arginine, Histidine, Isoleucine, Leucine, Lysine, Methionine,

Phenylalanine, Threonine, Tryptophan และ Valine จากอาหาร ส่วนกรดอะมิโนที่ไม่จ าเป็นต่อ

ร่างกาย (Nonessential-amino acid) ได้แก่ Alanine, Aspartic acid, Citrulline, Cystine,

Glutamic acid, Glycine, Hydroxyproline, Proline, Serine และ Tyrosine นั้น ร่างกายสัตว์

สามารถสังเคราะห์ขึ้นได้เอง พวกสัตว์เคี้ยวเอื้อง (โค กระบือ แพะและแกะ) จะมีจุลินทรีย์ในกระเพาะรู

เมน ซึ่งสามารถสังเคราะห์โปรตีนที่มีกรดอะมิโนที่จ าเป็นทุกชนิด จึงไม่จ าเป็นต้องพึ่งจากอาหารมากนัก

อาหารบางชนิดจะมีกรดอะมิโนที่จ าเป็นมากบ้างน้อยบ้าง แต่ก็สามารถทดแทนได้โดยการใช้ผสมกับ

อาหารโปรตีนที่มีคุณภาพสูง อย่างไรก็ตามในกรณีที่สัตว์มีการให้ผลผลิตสูงนั้น โปรตีนที่ได้รับจาก

จุลินทรีย์จะไม่เพียงพอ จึงจ าเป็นต้องได้รับโปรตีนเสริมจากอาหารมากขึ้น

โปรตีนเป็นสารอาหารที่มีในร่างกายมากเป็นอันดับสองรองจากน้ า มีหน่วยเล็กที่สุดคือ กรดอะ-

มิโน โดยโปรตีน 1 กรัม ให้พลังงาน 4 กิโลแคลอรี่ การจ าแนกชนิดของโปรตีนสามารถแบ่งได้ตามหน้าที่

และองค์ประกอบทางเคมี

การจ าแนกชนิดของโปรตีนตามหน้าที่ ได้ดังนี้

1. เอนไซม์ (Enzyme) ท าหน้าที่ในการเร่งปฏิกิริยาต่างๆในร่างกาย เช่น เอนไซม์ใน

กระบวนการหายใจ การสังเคราะห์โปรตีน ถ้าเอนไซม์ท าหน้าที่ย่อยอาหาร เรียกว่า น้ าย่อย เช่น อะไมเลส

(Amylase) เพปซิน (Pepsin) และไลเปส (Lipase) เป็นต้น

2. โปรตีนขนส่ง (Transport protein) ได้แก่ โปรตีนที่ท าหน้าที่ในการขนส่งสารต่างๆใน

ร่างกาย เช่น เฮโมโกลบิน (Hemoglobin) ท าหน้าที่ขนส่งออกซิเจนในเลือด ไมโอโกลบิน (Myoglobin)

ท าหน้าที่ล าเลียงออกซิเจนในเซลล์กล้ามเนื้อลายและอัลบูมิน (Albumin) ท าหน้าที่ขนส่งไขมัน เป็นต้น

3. โปรตีนโครงสร้าง (Structure protein) ท าหน้าที่เป็นองค์ประกอบของโครงสร้างของ

ร่างกาย เช่น เคราทิน (Keratin) ในเส้นผมและขนสัตว์ คอลลาเจน (Collagen) ของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันและ

โปรตีนที่มีกรดอะมิโนซีสเทอีน (Cysteine) ซึ่งมีแร่ธาตุก ามะถันเป็นองค์ประกอบ จะท าให้เกิดความคง
ตัว

บทที่ 1 บทบาทและความส าคัญของอาหารสัตว์ต่อการผลิตปศุสัตว์