Page 49 -

โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
์
ิ
ั
ิ
ิ
ุ
ื
ิ
43

การหลีกเลี่ยงความไมEแนEใจ (Uncertainty avoidance) หมายถึง ความพยายามที่จะหลีกเลี่ยงสถานการณQท ี่
คลุมเครือ เปUนแนวคิดที่คล:ายคลึงกับความไมEแนEใจ บุคคลที่มาจากวัฒนธรรมที่นิยมหลีกเลี่ยงความไมEแนEใจสูง (High
ั
uncertainty avoidance cultures) มองวา “สิ่งที่แตกตEางออกไปมีอันตราย” ในขณะที่วฒนธรรมที่มีการหลีกเลี่ยงความ
E
U
ไมEแนEใจต่ำ (Low uncertainty avoidance cultures) มองวEา “สิ่งที่แตกตEางเปนสิ่งที่นEารู:และนEาสนใจ” ดังนั้น จึงม ี
พฤติกรรมการสื่อสารที่แตกตEางกันไป สำหรับวัฒนธรรมที่มีการหลีกเลี่ยงความไมEแนEใจต่ำ ได:แกE แคนาดา เดนมารค
Q
ิ
ิ
Q
อังกฤษ ฮEองกง อินเดีย สวีเดน สหรฐอเมรกา สEวนวัฒนธรรมที่หลีกเลี่ยงความไมEแนEใจสูง ได:แกE อารเจนตินา เบลเยียม ชลี
ั
อียิปตQ ฝรั่งเศส ญี่ปุèน เกาหลี เม็กซิโก เปรู กรีซ สเปน (West and Turner, 2010)

ทฤษฎีการละเมิดความคาดหวัง (Expectancy Violations Theory)

อวัจนภาษา ได:แกE ทEาทาง การแสดงออก พฤติกรรม สื่อความหมายอยEางใดอยEางหนึ่งและมีความสำคัญไมEน:อย
ั
:
ึ
่
ึ
U
ู
:
U
ั
ิ
่
ไปกวาคำพดซงเปนวจนภาษา ในปลายทศวรรษ 1970 Judee Burgoon เปนผเรมตนศกษาผลกระทบของอวจนภาษาใน
ู
E
การสนทนา อิทธิพลของอวัจนภาษาที่มีตEอการสร:างสาร การตีความหมายสาร และพฤติกรรม ผลการศึกษานำไปสูEการ
พัฒนาทฤษฎีการละเมิดความคาดหวังทางอวัจนภาษา (Nonverbal Expectancy Violations Theory) ซึ่งเปUนทฤษฎ ี
ตามแนวทางของปฏิฐานนิยม (Positivism) ตEอมา Burgoon ตัดคำวEาอวัจนภาษาออกเพราะได:ขยายการอธิบายของ
:
ทฤษฎีใหครอบคลุมประเด็นอื่นนอกเหนือจากอวัจนภาษา
คนเราจะมีความคาดหวังวEาผู:สื่อสารอีกฝèายจะมีการพฤติกรรมการตอบสนองและการแสดงออกทางอวัจนภาษา
อยEางไร เชEน การสบตา ระยะหEางในการสื่อสาร อากัปกิริยาทEาทาง ความคาดหวังนี้มาจากบรรทัดฐานทางสังคม
ประสบการณการสื่อสารกับอีกฝèาย บริบทและสถานการณQ ระยะแรก Burgoon ศึกษาการสื่อสารอวัจนภาษาหลายอยEาง
Q
E
เชEน พ้นท่สEวนตว (Personal space) และความคาดหวังเกี่ยวกับระยะหางในการสนทนา อวัจนภาษาของผู:สื่อสารอีกฝèาย
ี
ั
ื
ที่ไมEเปUนไปตามความคาดหวัง เชน ระยะหEางในการสนทนาระหวEางผู:สื่อสารกระตุ:นความสนใจได:
ข:อสันนิษฐานของทฤษฎีนี้ คือ เมื่อพฤติกรรมของอีกฝèายตรงกับความคาดหวังของเรา เราจะประเมินอีกฝèายใน
ทางบวก Burgoon และคณะพบวEา ถ:าพฤติกรรมของอีกฝèายละเมิดหรือผิดไปจากความคาดหวัง เราอาจจะประเมินและ
ตีความหมายพฤติกรรมของอีกฝèายนั้นในทางบวกหรือทางลบก็ได ซึ่งขึ้นอยูEกับการรับรู:ตEอผู:ละเมิดความคาดหวง
ั
:
ิ
ั
:
่
ั
ิ
ื
ั
Q
นอกจากนี้ พฤติกรรมการละเมิดความคาดหวงสามารถกระตุ:นความสนใจเพิ่มขึ้นได ในขณะทถาปฏสมพนธหรอพฤตกรรม
:
ี
การแสดงออกของคูEสื่อสารสอดคล:องกับความคาดหวังของเรา เราอาจจะไมEได:ให:ความสนใจกับพฤติกรรมของอีกฝèาย
เพราะพฤติกรรมไมEได:โดดเดEนหรือผิดไปจากปกติวิสัย
การประเมินพฤติกรรมละเมิดความคาดหวังของผู:สื่อสารไปในทางบวกหรือลบขึ้นอยูEกับระดับความมากน:อยของ
ี่
:
:
รางวัลที่ไดรับจากปฏิสัมพันธQ (Reward valence) คุณคEาในทางบวกจะทำใหพฤติกรรมสื่อสารทละเมิดความคาดหวังถูก
:
ประเมินในทางบวก เชEน ถ:าอีกฝèายที่เราสนทนาดวยมีลักษณะทEาทางที่ดึงดูดใจ เราอาจประเมินการเข:ามายืนคุยใกล :
ิ
มากกวEาปกตในทางบวก ในทางตรงกันข:าม ถ:าเรามีแฟนแล:ว เราอาจประเมินการยืนคุยในระยะใกล:นี้ในทางลบ เพราะ
Q
พฤติกรรมละเมิดความคาดหวังนี้ให:ผลเสียมากกวEาผลดี หรือมีต:นทุน (Costs) มากกวEารางวัลหรือผลประโยชนที่ได:รบ
ั