Page 44 -
P. 44
ิ
ั
ิ
์
ุ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ิ
ื
ิ
38
หรือความสามารถของตนเอง สEวนความล:มเหลวหรือเหตุการณQไมEดีมาจากปiจจัยภายนอกอื่น ๆ ซึ่งเปUนอคติในการให :
ั
ื
:
:
เหตผลแบบเขาขางตวเองเพอรกษาความนบถอตนเอง การวจยของ Bernard Weiner และคณะ (อ:างถึงใน Floyd et al.,
ั
ื
ั
ิ
่
ั
ุ
2016) เกี่ยวกับการให:เหตุผลของความสำเร็จและความล:มเหลวของกลุEมตัวอยEาง พบวEาบุคคลระบุความสำเร็จวEามีสาเหต ุ
จากความสามารถและความพยายาม สEวนความล:มเหลวมีสาเหตุมาจากสถานการณQ เชEน ความยากของงาน หรือโชคไมEดี
โดยสรุป การตัดสินสาเหตุของพฤติกรรมผู:อื่นวEาเปUนเพราะคุณลักษณะสEวนตัวซึ่งเปUนปiจจัยภายใน หรือมาจาก
ั
Q
สถานการณซึ่งเปUนปiจจัยภายนอก สEงผลตEอการรับรู:ผู:อื่นและความสัมพนธQระหวEางบุคคลด:วย เชEน ถ:าลัดดาเห็นวEาวิชัยมา
ุ
ทำงานสายเพราะปiจจัยสถานการณQ การจราจรติดขัดมาก ลัดดาก็จะไมEตำหนิวิชัยเพราะถือวEาไมEสามารถควบคม
สถานการณQภายนอกได: แตEถ:าเห็นวEาวิชยมาทำงานสายเพราะขาดความรับผิดชอบ ขาดความใสEใจ ซึ่งเปUนปiจจัยภายใน ก ็
ั
จะสEงผลให:ลัดดามีทัศนคติตEอวิชัยในทางลบและอาจสEงผลตEอความสัมพันธQระหวEางบุคคลด:วย ทฤษฎีการให:เหตุผล
ั
E
:
ึ
E
ั
Q
E
ิ
พฤตกรรมถกนำไปใชในการศกษาในแงมุมความสมพันธระหวางบุคคล งานวจยพบวาความสมพันธระหวEางบคคลมอทธิพล
ี
ิ
Q
ุ
ิ
ู
ั
ตEอการให:เหตุผลของพฤติกรรมด:วยเชEนกัน ในการศึกษาการอธิบายสาเหตุพฤติกรรมของคูEสามีภรรยา พบวEาคูEสมรสที่ม ี
ุ
ความทุกขQในชีวิตคูEมักจะให:เหตุผลของพฤติกรรมด:านลบวEามีสาเหตุจากปiจจัยภายในบุคคลมากกวEาคูEสมรสที่มีความสข
(Fincham, 1985) เห็นได:วEา การให:เหตุผลในรูปแบบนี้เปUนการรักษาและตอกย้ำทัศนคติเดิมของตัวเองที่มีตEอคูEรก
ั
กลEาวคือ ถ:าความสัมพันธQระหวEางกันไมEดีมักอธิบายพฤติกรรมทางลบวEาเปUนเพราะปiจจัยสEวนตัวมากกวEาที่จะเปUนเพราะ
E
ั
ี
ู
Q
ิ
Q
ิ
ั
ึ้
ปiจจัยสถานการณ ในบรบทของความสัมพันธระหวางคูEรก การคิดและการให:เหตผลพฤตกรรมของคEรกจะมความถ่มากขน
ุ
ี
ในความสัมพันธQระยะแรกและความสัมพันธQที่ไมEมั่นคง (Fletcher et al., 1987)
ทฤษฎีการลดความไมsแนsใจ (Uncertainty Reduction Theory)
ทฤษฎีการลดความไมEแนEใจ หรือบางครั้งเรียกทฤษฎีปฏิสัมพันธQแรกเริ่ม (Initial Interaction Theory) พัฒนาขึ้น
Å
ิ
ี
โดย Charles Berger และ Richard Calabrese ในป ค.ศ.1975 ทฤษฎีนี้อธบายวธการสื่อสารเพื่อลดความไมEแนEใจในการ
ิ
สื่อสารกันครั้งแรกระหวEางคนแปลกหน:า ซึ่งในการพบกันครั้งแรก ทั้งสองฝายตEางมีข:อมูลเกี่ยวกับกันและกันน:อย การ
è
ิ
ี
ึ
ั
:
ขาดข:อมูลเก่ยวกบคนที่เราสนทนาด:วยสรางความรู:สกกงวล เพราะเกดความไมEแนEใจในความคิด พฤติกรรม การแสดงออก
ั
หรือปฏิกิริยาตอบกลับจากอีกฝèาย และไมEแนEใจวEาควรจะสื่อสารกับอีกฝèายอยEางไร ผู:สื่อสารสามารถลดความกังวลได:ด:วย
การแสวงหาข:อมูลมากขึ้น อาจโดยการทำความรู:จักด:วยคำถามทั่วไป เชEน จบการศึกษาจากที่ไหน หรือเรียนสาขาวิชาใด
รวมทั้งสังเกตพฤติกรรมสื่อสารทางอวัจนภาษา การแสดงออกทางสีหน:า การสบตา ซึ่งจะชEวยให:ได:ข:อมูลที่จะทำนาย
ความคิดและพฤติกรรมตอบสนองของอีกฝèายได:มากขึ้น จะเห็นได:วEาความไมEแนEใจเปUนแรงจูงใจที่สำคัญในการสื่อสาร
ั
ในสถานการณQการสื่อสารระหวEางบุคคล บEอยครั้งที่ผู:สื่อสารรู:สึกไมEแนEใจ เพราะตEางฝèายตEางมีความคาดหวง
แตกตEางกัน จึงทำให:รู:สึกไมEแนEใจ ประหมEา หรือกังวลตEอการพบและสื่อสารกับคนที่ตนเองยังไมEรู:จักดี ซึ่งความไมEแนEใจ
ื
ื
E
E
U
E
ี
E
E
แบงเปน 2 ประเภท คอ ความไมแนใจเก่ยวกบการกระทำ เชน ควรทกทายเขาหรอไม และความไมแนใจเก่ยวกบความคด
ี
ั
ั
ิ
ั
E
E
:
ี
ความรสึก เชน เขาชอบงานนหรอไม เขาเศราหรอดใจเรองอะไร ความไมแนใจเปนภาวะททำใหเกดความตงเครยด รวมทง ั้
ึ
ู
E
E
E
U
ื
่
ื
ี
:
ื
ิ
่
:
ี
ี
้
E
Q
ิ
ทำให:ต:องใช:พลังงานในการคิดมาก เชEน ในสถานการณที่ธนาต:องพบกับเจ:านายใหมEซึ่งเปUนผู:หญง ธนามหลายคำถามมใน
ี
