Page 39 -
P. 39
ิ
ิ
ิ
์
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ั
ื
ุ
ิ
33
บทที่ 3
ทฤษฎีการสื่อสารภายในบุคคล
การสื่อสารภายในบุคคล (Intrapersonal communication) เกี่ยวข:องกับกระบวนการรู:คิด (Cognitive
process) ซึ่งมีบทบาทสำคัญตEอการสื่อสารและการตีความหมายของสาร (Messages) บุคคลมีการคิดเพื่อประมวลและ
ตีความหมายสาร ความหมายไมEได:อยูEในตัวสาร คำพูด หรือพฤติกรรม แตEความหมายเกิดขึ้นภายหลังจากที่บุคคลได:รับร ู:
และให:ความหมายกับสาร และความหมายจากการตีความก็จะสEงผลตEอการแสดงออกและสื่อสารกับอีกฝèาย กระบวนการ
ที่เกิดขึ้นภายในบุคคลจึงเปUนรากฐานที่สำคัญตEอการสื่อสารมาก
ี
ิ
ิ
่
ั
ในขณะทนกจตวทยาในสาขาวิชาพฤติกรรมศาสตร (Behaviorism) อธิบายวEาพฤติกรรมของมนุษยQเปUนผลมาจาก
Q
ปiจจัยภายนอก ซึ่งมาจากงานของ Pavlov ที่ศึกษาผลที่เกิดขึ้นกับสุนัขหลังจากการเชื่อมโยงสิ่งเร:าอาหารกับเสียงกระดง ิ่
เข:าด:วยกัน ปรากฏวEาสุนัขมีอาการน้ำลายไหลเมื่อได:ยินเสียงกระดิ่ง นักจิตวิทยา เชEน Watson และ Skinner อธิบายวา
E
เราไมEสามารถสังเกตกระบวนการในจิตใจได เราจึงต:องให:ความสนใจกับสาเหตภายนอกหรือสิ่งเร:าที่สEงผลตEอพฤติกรรม
ุ
:
การตอบสนอง
ิ
อยEางไรก็ตาม ในชEวงกลางทศวรรษ 1900 นักจิตวิทยา เชEน Noam Chomsky เริ่มสนใจศึกษาเรื่องการรู:คด
(Cognition) ซึ่งเปUนกระบวนการในจิตใจที่ทำหน:าที่ประมวลความหมายของสิ่งเร:า และเปUนสาเหตุให:เกิดการตอบสนอง
ทางพฤติกรรมของมนุษยQ การรู:คิดครอบคลุมถึงการคิดพิจารณา การให:ความหมายแกEสิ่งเร:า เปUนปiจจัยภายในที่สEงผลให :
เกิดพฤติกรรมการแสดงออกรวมถึงการสื่อสาร ตรงข:ามกับนักพฤติกรรมศาสตรQที่อธิบายวEาพฤติกรรมการตอบสนองของ
มนุษยQเปUนผลมาจากสิ่งเร:าหรือปiจจัยภายนอก
ทฤษฎีเกี่ยวกบการรู:คิดและการสื่อสารภายในบุคคล ได:แกE (1) ทฤษฎีการให:เหตุผลของพฤติกรรม (Attribution
ั
Theory) อธิบายเรื่องกระบวนการระบุสาเหตุหรือแรงจูงใจในการกระทำของตนเองและของผู:อื่น (2) ทฤษฎีการลดความ
ไมEแนEใจ (Uncertainty Reduction Theory) อธิบายและทำนายการพบปะกันครั้งแรก หรือสิ่งที่เปUนแรงขับให:เริ่มมีการ
สื่อสาร และวิธีลดความไมEแนEใจในการมีปฏิสัมพันธQครั้งแรกกับผู:อื่น (3) ทฤษฎีการละเมิดความคาดหวัง(Expectancy
Violations Theory) ทำนายและอธิบายพฤติกรรมของบุคคลเมื่อพฤติกรรมการสื่อสารของอีกฝèายผิดไปจากการ
คาดหมาย (4) ทฤษฎความไมEสอดคล:องทางความคิด (Cognitive Dissonance Theory) อธิบายถึงสาเหตุและผลของ
ี
ความขัดแย:งทางความคิดและพฤติกรรมของบุคคล ทฤษฎีเหลEานี้อธิบายกระบวนการภายในใจที่สEงผลตEอการกำหนด
ความหมายของสารที่ได:รับแตกตEางกันไปตามบุคคล
ทฤษฎีการให,เหตุผลของพฤติกรรม (Attribution Theory)
ทฤษฎีการให:เหตุผลของพฤติกรรม (Attribution Theory) อธิบายกระบวนการคิดเพื่อระบุสาเหตุของพฤติกรรม
ทั้งของตนเองและผู:อื่น โดยปกติคนเรามีความคล:ายคลึงกับนักสืบที่พยายามเข:าใจและอธิบายสาเหตุของเหตุการณQและ
