Page 36 -
P. 36
ิ
์
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ื
ิ
ุ
ั
ิ
30
ตารางที่ 2.1: เกณฑ@ในการประเมินทฤษฎีการสื่อสาร
ทฤษฎีเชิงวิทยาศาสตร @ ทฤษฎีเชิงการตีความ
การทำนายอนาคต การสะท:อนคุณคEา
การอธิบายข:อมูล การให:ความเข:าใจเกี่ยวกับคน
ความงEายของคำอธิบาย ความสวยงามหรือสุนทรียะ
การทดสอบสมมติฐานได : ความเห็นพ:องกันในชุมชน
การให:ประโยชนQในทางปฏิบัต ิ การปฏิรูปสังคม
การวิจัยเชิงปริมาณ การวิจัยเชิงคุณภาพ
การประเมินทฤษฎีการสื่อสาร
ทฤษฎีการสื่อสารแตEละทฤษฎมุEงอธิบายปรากฏการณQหรือการสื่อสารในแงEมุมตEาง ๆ มีจุดแข็งและจุดอEอน
ี
แตกตEางกันไป นอกจากเราสามารถเลือกใช:เกณฑการประเมินทฤษฎีที่เฉพาะเจาะจงสำหรับทฤษฎีเชิงวัตถุวิสยหรือทฤษฎ ี
Q
ั
เชิงการตีความตามที่กลEาวในข:างต:นแล:ว เรายังสามารถใช:เกณฑQตEอไปนี้ในการประเมินคุณภาพของทฤษฎีการสื่อสารได :
(Littlejohn, Foss, & Oetzel, 2017; Dainton and Zelley, 2015)
1. ขอบเขตทางทฤษฎี (Theoretical scope)
ี
ขอบเขตของทฤษฎ หมายถึง คำอธิบายและหลักการในทฤษฎีสามารถนำไปประยุกตQใช:ได:กว:างมากน:อย
เทEาใด (Generality) ถ:าทฤษฎีนำเสนอคำอธิบายของเหตุการณQหรือปรากฏการณQหนึ่งเทEานั้น ไมEสามารถนำไปอธิบาย
ุ
เหตุการณQอื่น ๆ ได: แสดงวEาขอบเขตของทฤษฎีไมEกว:างหรือนำไปประยุกตQใช:ได:จำกัด เกณฑQด:านขอบเขตการครอบคลม
สถานการณQหรือการประยุกตQใช:ได:กว:างของทฤษฎีพิจารณาได:ทั้งการครอบคลุมหัวข:อที่กว:างเพียงพอ เชEน การอธิบาย
ื
่
ุ
ิ
ื
่
ั
ุ
ื
U
E
:
้
ิ
ื
Q
พฤตกรรมการสอสารในสถานการณและบรบทตาง ๆ ได ทงการสอสารสขภาพ การสอสารระหวางบคคล หรอเปนหวขอท ี่
:
ั
่
E
แคบ เฉพาะเจาะจง แตEประยุกตQกับเหตุการณQตEาง ๆ ได:มาก เชEน ทฤษฎีเกี่ยวกับความสัมพันธQระหวEางบุคคลซึ่งเปUนหัวข:อท ี่
มีขอบเขตจำกัด แตEประยุกตQใช:กับการอธิบายได:กับความสัมพันธQระหวEางบุคคลในหลายสถานการณ ทั้งความสัมพันธQแบบ
Q
คูEรัก ความสัมพันธQระหวEางเพื่อนรEวมงาน ความสัมพันธQในครอบครัว
2. ความเหมาะสม (Appropriateness)
ิ
เกณฑQความเหมาะสม หมายถึง ความสอดคล:องระหวEางทฤษฎีและฐานคติ (Assumptions) การประเมน
ทฤษฎีต:องพิจารณาวEาคำถาม วิธีการวิจัย รวมทั้งข:อสรุปของทฤษฎีมีความสอดคล:องกับฐานคติทางญาณวิทยา ภววิทยา
E
และคุณวิทยาหรือไมE เชEน ถ:านักวิชาการเริ่มต:นแสวงหาความรู:จากฐานคติทางด:านเจตจำนงเสรี (Free will) ที่มองวา
