Page 183 -
P. 183
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกส เฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ื
์
ั
ุ
ิ
ิ
เรื่องเล่าพระไตรปิฎก
152
5. พุทธจริยศาสตร์
พุทธจริยศาสตร์ คือ ศาสตร์ทีว่าด้วยหลักการแห่งความประพฤติและวิธีปฏิบัติของผู้รู้ ผู้ตืน
่
่
ผู้เบิกบาน มีลักษณะ 5 ประการ คือ
็
1. เปนพุทธจริยธรรม คือ หลักการประพฤติและวิธีการปฏิบัติของผู้รู้ ผู้ตืน ผู้เบิกบาน
่
็
เปนส่วนหนึงของธรรมชาติ
่
2. เปนพรหมจรรย์ (พรหมจริยะ) คือ หลักการประพฤติ และวิธีปฏิบัติที่ประเสริฐเพือท า
็
่
่
ทีสุดทุกข์ให้แก่ตัวเองตามวิธีการของอริยสัจ 4 ประการ หรือตามแบบของพรหมวิหาร 4 ประการ
็
่
3. เปนพระวินัย (ศีลธรรม) หรือ กฎ ระเบียบ วิธีการหรือหลักการประพฤติทีท าให้คนมีกาย
็
วาจาและใจดี และเปนวิธีปฏิบัติทีนาเลื่อมใสศรัทธา
่
่
่
็
4. เปนสัจธรรม คือ สิ่งทีเปนจริง มีอยูจริงในกระบวนการของธรรมชาติหรือกฎ ความเปนจริง
่
็
็
่
็
็
่
่
ของธรรมชาติในแนวกว้าง เปนสิ่งทีมีอยู เปนอยู โดยธรรมชาติ
็
่
5. เปนสามัญลักษณ คือ อาการทีเสมอกันของสิ่งทั้งหลายทั้งปวง หรือไตรลักษณะ คือ
์
็
อาการทีเหมือนกันของสิ่งทั้งหลายทั้งปวง 3 ลักษณะ คือ ความไม่เทียง (อนิจจัง) เปนทุกข์ (ทุกขัง)
่
่
่
็
และความปราศจากตัวตน (อนัตตา) หรือเปนปฏิจจสมุปบาท คือ ธรรมทีมีความสัมพันธ์เกียวข้องกัน
่
แบบพลวัต หรือเปนธรรมนิยาม คือ ธรรมชาติทีเหมือนกันอย่างแนนอนหรือธรรมฐิติ คือ ธรรมทีมีหลัก
่
็
่
่
มีกฎ ของสรรพสิ่ง
ความหมายของความดและความชั่ว
ี
ความดีมีค าที่ใช้ในความหมายนีคือ บุญ กุศล ธัมมจริยา สมจริยา สุจริต กรณียะ เปนต้น
้
็
็
่
้
ซึงให้ผลเหมือนกันคือเปนเหตุให้บังเกิดในสุคติโลกสวรรค์ ความดีในความหมายดังกล่าวนี
เปนการกล่าวในความหมายแบบรวม ส่วนความชั่วมีความหมายกว้างขว้างมากซึงสามารถกล่าวเปน
็
็
่
กลาง ๆ ได้ว่า “บาป” หมายถึง ความชั่วเปนสิ่งทีนาไปสูทางแห่งความเสื่อมและยังผู้กระท าบาปนั้น
็
่
่
็
ให้ได้รับความเดือดร้อนเปนทุกข์ “บาป” ตามทีปรากฏในพระไตรปฎก หมายถึง “ความชั่ว”
ิ
่
(วิ.จุล. 7/388/195)
ราชบัณฑิตยสถาน (2546: 476) ให้ความหมายของ ค าว่า “ชั่วหรือบาป” ไว้ว่า การกระท าผิด
หลักค าสอนหรือข้อห้ามทางศาสนา ความชั่ว ความมัวหมอง
