Page 188 -
P. 188
ิ
์
ื
ิ
ั
ุ
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกส เฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
สัมมนาวิชาการและนิทรรศการ “พระไตรปิฎกบาลีสู่สากล” 157
์
พระราชา – ความประพฤติทางกาย วาจา ใจ ที่สมณพราหมณทั้งหลายผู้เปนวิญญูจะพึง
็
กล่าวโทษ คืออย่างไร
็
อานนท์ – คือ ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่เปนอกุศล
็
พระราชา – ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่เปนอกุศลเปนอย่างไร
็
อานนท์ – คือ ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่ให้ทุกข์โทษ
็
พระราชา – ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่ให้ทุกข์โทษเปนอย่างไร
อานนท์ – คือ ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่ให้ความบีบคั้น
พระราชา – ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่ให้ความบีบคั้นเปนอย่างไร
็
อานนท์ – คือ ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่มีทุกข์โทษเปนผล
็
พระราชา – ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่มีทุกข์โทษเปนผลเปนอย่างไร
็
็
อานนท์ – คือ ความประพฤติทางกาย ...วาจา...ใจ ที่เปนไปเพื่อการเบียดเบียนตนก็ดี
็
เบียดเบียนผู้อื่นก็ดี เปนไปเพื่อการเบียดเบียนทั้งสองฝายก็ดี ที่อกุศลธรรมทั้งหลายย่อมเจริญยิ่ง
่
็
้
แก่เขา กุศลธรรมทั้งหลายย่อมเสื่อมถอยไป มหาบพิตร อกุศลธรรมทั้งหลายอย่างนีแล ที่วิญญูชน
จะพึงกล่าวโทษได้ (ม.ม.13/553-4/500-3)
่
็
็
ความประพฤติทางกาย...วาจา...ใจ ทีมีสุขเปนผล คือ ความประพฤติดี...ทีไม่เปนไป
่
่
่
่
เพือทั้งการเบียดเบียนตน ทั้งเบียดเบียนผู้อืนก็ดี ทั้งเพือความเบียดเบียนทั้งสองฝาย ทีอกุศลธรรม
่
่
ทั้งหลายย่อมเสื่อมถอย กุศลธรรมทั้งหลายย่อมเจริญยิ่งแก่เขา มหาบพิตร ความประพฤติทางกาย...
้
วาจา...ใจ อย่างนีแล ที่วิญญูชนไม่พึงกล่าวโทษได้ ในขุททกนิกาย ธรรมบท (ขุ.ธ.25/15/23) ว่า
“บุคคลท ากรรมใดแล้ว ย่อมเดือดร้อนใจในภายหลัง มีหนาชุ่มด้วยนาตา ร้องไห้ เสวยผลกรรมที่ท านั้น
้
้
้
ไม่ดี, บุคคลท ากรรมแล้ว ไม่เดือดร้อนในภายหลัง มีจิตเอิบอิ่มดีใจ เสวยผลกรรมที่ท านั้นแลดี” เนือหา
็
ข้อความนีช่วยให้เรามองเห็นได้ว่าเกณฑ์วินิจฉัยว่าการกระท าทีถือว่าเปนความดีหรือเปนความชั่ว
้
่
็
็
็
ก็ให้ดูทีผลของสิ่งนั้น ๆ ถ้าให้ผลเปนทุกข์หรือโทษ สิ่งนั้น ก็เปนความชั่ว นัยตรงกันข้าม ถ้าให้ผล
่
็
็
เปนประโยชนหรือสุข สิ่งนั้นก็เปนความดี
์
