Page 86 -
P. 86
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ไวตามินบี6 ในรูปของไพริดอกซัลฟอสเฟต (pyridoxal phosphate) และตัวพา (carrier) ซึ่ง
เป็นโปรตีนที่มีความจำเพาะกับกลุ่มของกรดอะมิโนดังนี้
• ตัวพากรดอะมิโนที่มีคุณสมบัติเป็นกลาง มีความจำเพาะต่ออะลานีน
• ตัวพากรดอะมิโนที่เป็นกลาง มีความจำเพาะต่อลิวซีน
• ตัวพากรดอิมิโน (imino acid) มีความจำเพาะกับโปรตีน
• ตัวพากรดอะมิโนที่เป็นกรด มีความจำเพาะต่อกรดแอสพาติคและกรดกลูตามิค
• ตัวพากรดอะมิโนที่เป็นเบส มีความจำเพาะต่ออาร์จินีนและไลซีน
กรดอะมิโนที่อยู่ในกลุ่มเดียวกันต้องการตัวพาชนิดเดียวกันในการดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย ดังนั้น
การมีกรดอะมิโนตัวใดตัวหนึ่งสูงเกินไป จะมีผลทำให้กรดอะมิโนตัวอื่นในกลุ่มเดียวกันดูดซึม
ได้น้อยลง อัตราการดูดซึมกรดอะมิโนแต่ละชนิดจะไม่เท่ากัน โดยอัตราการดูดซึมที่วัดใน
ห้องปฏิบัติการ (in vitro) จากผนังลำไส้ของหนูทดลองเรียงลำดับดังนี้ ซีสตีน>เมทไธโอนีน>
ทริฟโตเฟน>ลิวซีน>ฟีนิลอะลานีน>ไลซีน=อะลานีน>เซอร์รีน>กรดแอสพาติค>กรดกลูตามิค
(Delhumean et al., 1962 อ้างโดย Kirchgessner, 1997) นอกจากนี้การดูดซึมที่ลำไส้เล็ก
ตำแหน่งต่างๆ จะไม่เท่ากัน โดยที่ลำไส้เล็กส่วนดูโอดินัมจะมีการดูดซึมกรดอะมิโนอิสระได้
ดีกว่าส่วนอื่น ในขณะที่ลำไส้เล็กส่วนเจจูนัมและส่วนไอเลียม มักมีการดูดซึมพวกเปปไทด์สาย
สั้น เช่น ไดเปปไทด์หรือไตรเปปไทด์ ซึ่งจะถูกย่อยต่อด้วยเอ็นไซม์ที่ผนังลำไส้เล็กจนได้เป็น
กรดอะมิโนอิสระแล้วจึงผ่านเข้าสู่กระแสโลหิตต่อไป
สำหรับลูกสัตว์แรกคลอดจะมีการดูดซึมสารแอนติบอดี (antibody) ซึ่งเป็นภูมิคุ้มกันโรคที่
ถ่ายทอดจากแม่ไปสู่ลูกโดยผ่านทางน้ำนมเหลือง (colostrum) สารแอนติบอดีนี้เป็นโปรตีน
ในกลุ่มแอลฟ่า-โกลบูลิน (-globulin) สามารถเคลื่อนผ่านผนังลำไส้ด้วยวิธีการกลืนกินหรือ
“pinocytosis”เช่นเดียวกับลักษณะการกินอาหารของตัวอะมีบา การดูดซึมแอนติบอดีนี้จะ
เกิดได้เฉพาะในช่วงสั้น ๆ ภายใน 24-36 ชม. ภายหลังจากคลอดเท่านั้น เนื่องจากสภาพ
ความเป็นกรดของกระเพาะอาหารของลูกสัตว์แรกเกิด ยังไม่ต่ำมากจึงไม่เหมาะสมกับการ
ทำงานของเอ็นไซม์เปปซิน ประกอบกับในน้ำนมเหลืองจะมีสารยับยั้งทริฟซินซึ่งจะไปยับยั้ง
สารที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ 83
