Page 79 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3.2 กรดนิวคลีอิค อยู่ในรูปของนิวคลีโอโปรตีน (nucleoprotein) เป็นโปรตีนที่พบ

ในส่วน germ ของเมล็ดพืช

3.3 ลิปิด ในรูปของลิโปโปรตีน (lipoprotein) เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเยื่อหุ้ม

เซลล์ และมีบทบาทในการเคลื่อนย้ายไขมันในร่างกายสัตว์

3.4 กรดฟอสฟอริค ในรูปของเคซีน (casein) ในน้ำนม และฟอสวิติน (phosvitin)

ในไข่แดง

3.5 เม็ดสี (pigment) ในรูปของโครโมโปรตีน (chromoprotein) ได้แก่ ฮีโมโกลบิน

(haemoglobin) ที่ประกอบด้วยโปรตีนชนิดโกลบูลินกับฮีม (haem) ฟลาโวโปรตีน (flavo-

protein) และสารพวกไซโตโครม (cytochrome) ที่พบในลูกโซ่ขนส่งอิเลคตรอน เป็นต้น

ในแง่ของอาหารสัตว์ วัตถุดิบอาหารสัตว์ที่ประกอบด้วยโปรตีนชนิดที่ละลายน้ำได้ดีจะเป็น

โปรตีนที่สัตว์สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ง่ายทั้งในด้านการย่อย และการดูดซึมในระบบ

ทางเดินอาหาร ตลอดจนการนำไปใช้ประโยชน์ในร่างกาย ยกตัวอย่างเช่น โปรตีนนม และ

โปรตีนจากไข่ จะประกอบด้วยโปรตีนชนิดอัลบูมินซึ่งสัตว์ย่อยได้ง่ายและใช้ประโยชน์ได้มาก

ในขณะที่ขนไก่ป่น ซึ่งมีโปรตีนชนิดเคอราตินเป็นองค์ประกอบอยู่สูง แม้ว่าจะมีระดับโปรตีน

สูงแต่เคอราตินไม่ละลายน้ำและทนทานต่อการย่อยในระบบทางเดินอาหารและทำให้สัตว์ใช้

ประโยชน์ได้ต่ำ

สารที่มีไนโตรเจนแต่ไม่ใช่โปรตีน (Non–protein–nitrogen: NPN)

ในเนื้อเยื่อพืชและสัตว์ นอกจากจะประกอบด้วยโปรตีนและเปปไทด์แล้ว ยังพบสารประกอบ

ที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบแต่ไม่ใช่โปรตีน ได้แก่ กรดอะมิโนอิสระ แอลคาลอยด์

(alkaloids) อะมีด อะมีน ไนเตรท และกรดนิวคลีอิค ซึ่งสารประกอบเหล่านี้จะรวมอยู่ในส่วน

ของโปรตีนรวม (crude protein) ที่ได้จากการวิเคราะห์ไนโตรเจนด้วยวิธี Kjeldahl

method สารเหล่านี้มีบทบาทแตกต่างจากโปรตีนหรือเปปไทด์ในอาหารสำหรับสัตว์

กระเพาะเดี่ยว แต่สารประกอบกลุ่มนี้สามารถใช้เป็นแหล่งไนโตรเจนสำหรับจุลินทรีย์ใน

สารที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ 76