Page 60 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ลิกนิน (lignin) ไม่ได้จัดเป็นสารในกลุ่มคาร์โบไฮเดรท แต่เป็นสารที่พบได้ตามผนังเซลล์ของ

พืชและตามช่องว่างระหว่างเซลล์ของเนื้อไม้และส่วนที่เป็นเยื่อใย ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กับ

เซลล์พืช เมื่อพืชมีอายุมากขึ้นจะมีลิกนินเพิ่มมากขึ้น โครงสร้างของลิกนินประกอบด้วยสารฟี

นิลโพรเพน (phenylpropane) 3 ชนิด คือ coumaryl alcohol, coniferyl alcohol และ

sinapyl alcohol ขึ้นอยู่กับกลุ่มที่มาเกาะ (รูปที่ 5-5) ลิกนินเป็นสารที่ทนต่อกรดอย่างแรง

และไม่มีเอ็นไซม์จากสัตว์และจุลินทรีย์ย่อยสลายได้ ลิกนินจึงมีผลเสียต่อการย่อยได้ของ

อาหาร เช่นในเปลือกข้าว (แกลบ) และฟางข้าวมีค่าการย่อยได้ต่ำเนื่องจากมีลิกนินเป็น

องค์ประกอบอยู่สูง

CH = CH. CH OH
2
R = R = H coumaryl alcohol
1
R = H; R = OCH coniferyl alcohol
3
1
R = R = OCH sinapyl alcohol R R
1
1
3
OH
CH
2
รูปที่ 5-5: โครงสร้างของลิกนิน

ที่มา: McDonald et al. (1995)

เนื้อเยื่อพืชและสัตว์จะประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรทแต่ละประเภทในระดับที่แตกต่างกัน

(ตารางที่ 5-2) เมล็ดธัญพืชมักประกอบด้วยส่วนโพลีแซคคาไรด์ (แป้ง) เป็นส่วนใหญ่ ในขณะ

ที่ต้นพืชมักประกอบไปด้วยเซลลูโลสและลิกนิน ส่วนเนื้อเยื่อสัตว์หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เช่น

น้ำนมโค จะพบคาร์โบไฮเดรทในรูปของน้ำตาลแลคโตสแต่ไม่พบในรูปอื่น

บทบาทของคาร์โบไฮเดรท

• เป็นแหล่งพลังงานหลักของสัตว์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเซลล์สมองและเนื้อเยื่อประสาทจะใช้

กลูโคสเป็นแหล่งพลังงานเพียงแหล่งเดียว

คาร์โบไฮเดรท 57