Page 44 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3. น้ำจากกระบวนการเมแทบอลิซึมในร่างกาย (metabolic water) เป็นน้ำที่สัตว์ได้รับจาก

ปฏิกิริยาทางเคมีในกระบวนการเมแทบอลิซึมของสารอาหารภายในเซลล์ของร่างกาย โดย

สามารถวัดจากปริมาณออกซิเจนที่ใช้ในปฏิกิริยาการออกซิเดชัน (oxidation) ประมาณการว่า

การเผาผลาญไขมัน โปรตีน และคาร์โบไฮเดรท 1 กิโลกรัมจะสามารถผลิตน้ำได้เท่ากับ 1190,

560 และ 450 กรัม ตามลำดับ (NRC, 1981) และโดยเฉลี่ยอาหาร 1 กิโลกรัมจะสามารถให้น้ำ

แก่สัตว์ได้เท่ากับ 0.38-0.48 ลิตร (Yang et al., 1984)

การดูดซึมน้ำในร่างกาย

น้ำจากอาหารหรือจากน้ำดื่มโดยตรงจะถูกดูดซึมจากระบบทางเดินอาหารของสัตว์ การดูดซึม

น้ำในสัตว์กระเพาะรวมจะเริ่มขึ้นที่กระเพาะส่วนรูเมนกับโอมาซัม และในสัตว์ทุกชนิดการดูด

ซึมน้ำจะเกิดขึ้นที่ลำไส้เล็กส่วนเจจูนัมและไอเลียมจนถึงลำไส้ใหญ่ ซึ่งการดูดซึมน้ำจะผันแปร

ตามชนิดของสัตว์และชนิดของอาหารที่สัตว์ได้รับ ตลอดจนปัจจัยอื่น ๆ ที่มีผลกระทบ อาทิ

คาร์โบไฮเดรทบางชนิด เช่นสารเพคตินสามารถเปลี่ยนไปอยู่ในรูปเจลในระบบทางเดินอาหาร

ซึ่งลักษณะเจลจะหุ้มน้ำไว้และมีผลให้การดูดซึมน้ำจากระบบทางเดินอาหารลดลง ในสัตว์บาง

ชนิดเยื่อใยในอาหารสามารถลดการดูดซึมน้ำได้เช่นกัน นอกจากนี้ปัจจัยที่ก่อให้เกิดอาการ

ท้องเสียของสัตว์ อาทิ อาหารที่กินเข้าไป สารพิษจากจุลินทรีย์ หรือการเปลี่ยนแปลงระบบ

สรีรวิทยาของสัตว์ มีผลให้การดูดซึมของน้ำจากระบบทางเดินอาหารลดลง

บทบาทและหน้าที่ของน้ำ

1. เป็นองค์ประกอบที่สำคัญของร่างกาย น้ำเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของเซลล์ต่าง ๆ ใน

ร่างกาย เช่น เลือด ของเหลวในเซลล์ กระดูก ตลอดจนสารที่ร่างกายหลั่งมาเพื่อกิจกรรมต่าง ๆ

อาทิ เอ็นไซม์ และสารเมือก (mucin) ปริมาณที่พบจะแตกต่างกันตามชนิดของเนื้อ-เยื่อดัง

แสดงในตารางที่ 4-2 โดยพลาสมาจะมีน้ำเป็นส่วนประกอบสูงสุดขณะที่เนื้อเยื่อไขมันมี

ปริมาณน้ำน้อยที่สุด

น้ำและบทบาทในร่างกาย 41