Page 23 -
P. 23
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมระยะเล็กสามารถดูดซึมโปรตีนจากน้ำนมเหลือง (colostrum) อาทิ
สารอิมมูโนโกลบูลิน (immunoglobulin) ซึ่งเป็นแหล่งภูมิคุ้มกันโรคได้โดยไม่ผ่านการย่อยของ
เอ็นไซม์ในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก โดยเกิดจากการสร้างเอ็นไซม์ที่ย่อยโปรตีนบางชนิดใน
ระบบทางเดินอาหารของสัตว์ล่าช้าและในสัตว์บางชนิดจะมีสารยับยั้งทริฟซิน (trypsin
inhibitor) ในน้ำนมเหลืองเพื่อป้องกันไม่ให้สารอิมมูโนโกลบูลินถูกย่อยจากเอ็นไซม์ของตัวสัตว์
เอง
การหลั่งและการทำงานของเอ็นไซม์ ตลอดจนการทำงานของระบบทางเดินอาหารนี้อยู่ภายใต้
การควบคุมของฮอร์โมน ระบบประสาทและจากอาหารที่สัตว์ได้รับ ตารางที่ 2-3 สรุปการ
ควบคุมของฮอร์โมนต่อการทำงานของระบบทางเดินอาหารของสัตว์ ฮอร์โมนเหล่านี้มักสร้าง
จากกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนดูโอดินัม ยกเว้น pancreatic polypeptide ซึ่งผลิต
จากตับอ่อนและ vasoactive intestinal peptide (VIP) ผลิตจากเนื้อเยื่อประสาทที่พบทั่ว
ร่างกาย การควบคุมการทำงานของฮอร์โมนโดยทำให้เกิดการหลั่งสารต่างๆ เป็นไปตามขั้นตอน
และมีผลต่อการทำงานของกล้ามเนื้อเพื่อให้อาหารเคลื่อนผ่านไปในระบบทางเดินอาหาร และ
ฮอร์โมนยังมีผลกระตุ้นหรือยับยั้งการหลั่งของสารจากต่อมต่างๆ ที่ส่งผลต่อการย่อยและการ
ดูดซึมสารอาหาร นอกจากนี้ยังมีฮอร์โมนอื่นๆ ซึ่งมีผลต่อการนำสารอาหารไปใช้ประโยชน์เช่น
อินซูลิน (insulin) และกลูคากอน (glucagon) จากตับอ่อน ฮอร์โมนอะดรีโนคอร์ติคอยด์
(adrenocortical hormone) และฮอร์โมนไทรอยด์ (thyroid hormone) เป็นต้น
การย่อยและการดูดซึมสารอาหาร 20
