Page 20 -
P. 20
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ส่วนรูเมนและเรติคูลัมจนกระทั่งมีขนาดเต็มที่เมื่อแพะแกะมีอายุ 8 สัปดาห์หรือโค-กระบืออายุ
6-9 เดือน การเคี้ยวเอื้องของสัตว์ใช้เวลาต่างกันขึ้นอยู่กับลักษณะของอาหาร หากอาหารมีเยื่อ
ใยสูงหรือมีขนาดใหญ่ การเคี้ยวเอื้องจะใช้ระยะเวลานาน
เอ็นไซม์และการย่อยในระบบทางเดินอาหาร
เอ็นไซม์มีบทบาทต่อการนำสารอาหารไปใช้ประโยชน์ด้วยการย่อยสารอาหารให้มีขนาดเล็กลง
เนื่องจากสารอาหารต่างๆ ที่สัตว์ได้รับจากอาหารมีขนาดโมเลกุลค่อนข้างใหญ่ไม่สามารถดูดซึม
ผ่านผนังลำไส้ได้ การหลั่งเอ็นไซม์ในสัตว์กระเพาะเดี่ยวจะเกิดขึ้นตั้งแต่ในกระเพาะอาหารและ
ลำไส้เล็ก โดยทำปฏิกิริยากับอาหารก่อนปฏิกิริยาของจุลินทรีย์ ในขณะที่การหลั่งเอ็นไซม์ของ
สัตว์กระเพาะรวมจะเกิดขึ้นภายหลังจากปฏิกิริยาการหมักของจุลินทรีย์
เอ็นไซม์จะพบตั้งแต่ในน้ำลายของสัตว์แต่ปริมาณที่พบน้อยมาก ส่วนในกระเพาะอาหารของ
สัตว์กระเพาะเดี่ยวหรือกระเพาะส่วนอะโบมาซัมของสัตว์กระเพาะรวม และกระเพาะแท้ของ
สัตว์ปีกจะมีการหลั่งเอ็นไซม์ที่ใช้ย่อยโปรตีน (proteolytic enzymes) ไลเปสที่ใช้ย่อยไขมัน
และกรดเกลือ นอกจากนี้ตับอ่อน (pancrease) เป็นอวัยวะที่สร้างเอ็นไซม์หลายชนิดเช่น
เอ็นไซม์ที่ย่อยแป้ง โปรตีน และไขมัน และหลั่งเข้าสู่ลำไส้เล็กส่วนดูโอดินัม อีกทั้งในส่วนผนัง
เซลล์ดูโอดินัมเองมีการสร้างเอ็นไซม์หลายชนิดที่ใช้ย่อยน้ำตาลหรือโปรตีนและไขมันที่ได้จาก
การย่อยของเอ็นไซม์จากตับอ่อน ชนิดเอ็นไซม์จากระบบทางเดินอาหารและตับอ่อนและ
สภาพที่เหมาะสมในการทำงานได้สรุปไว้ในตารางที่ 2-2
นอกจากนี้น้ำดีจากถุงน้ำดี (gall bladder) หรือในกรณีของสัตว์ที่ไม่มีถุงน้ำดี เช่น ม้า กวาง
หรืออูฐ ตับจะทำหน้าที่สร้างน้ำดี ซึ่งประกอบด้วยเกลือของกรดน้ำดี (bile salt) อาทิไกลโค
โคเลท (glycocholates) ซึ่งเกิดจากน้ำดีรวมตัวกับกรดอะมิโนไกลซีน และทอร์โรโคเลท
(taurocholates) ที่เป็นน้ำดีรวมกับกรดอะมิโนทอร์รีน เป็นต้น เกลือน้ำดีเหล่านี้มีบทบาทใน
การปรับสภาพความเป็นด่างของลำไส้เล็ก เพื่อให้เหมาะสมกับการทำงานของเอ็นไซม์และช่วย
ในการดูดซึมไขมันเข้าสู่ร่างกาย โดยการรวมตัวกับไขมันได้เป็นไมเซลล์ (micelles) ที่มีขนาด
เล็ก ๆ ทำให้การดูดซึมไขมันสะดวกและเข้าสู่ตับได้
การย่อยและการดูดซึมสารอาหาร 17
