Page 28 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

เซลล์ หากการเชื่อมของเยื่อหุ้มเซลล์กับเยื่อหุ้ม vesicle จะทำให้เป็นส่วนหนึ่งของเยื่อหุ้มเซลล์

และสิ่งที่อยู่ใน vesicle จะถูกปล่อยออกสู่สารน้ำภายนอกเซลล์เรียกว่า “exocytosis” ซึ่งใช้

ในการเคลื่อนย้ายสารที่ผลิตจากเซลล์ออกไปภายนอก เช่น เอ็นไซม์ เปปไทด์ ฮอร์โมน และ

แอนติบอดี ส่วน “endocytosis” เป็นการเชื่อมกันของเยื่อหุ้มเซลล์จนเกิดเป็น vesicle ขึ้น

ทำให้ส่วนหนึ่งของเยื่อหุ้มเซลล์เป็นเยื่อหุ้ม vesicle ที่มีสารน้ำจากภายนอกเซลล์บรรจุอยู่

ภายใน (รูปที่ 2-11) หากการนำสารน้ำหรือโมเลกุลที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง <150 นาโน

เมตรเข้าสู่เซลล์เรียกว่า “pinocytosis” เช่นการเคลื่อนย้ายภูมิคุ้มกันที่ถ่ายทอดจากแม่สู่ลูก

แต่หากเป็นการนำจุลชีพหรือเซลล์ที่ตายแล้วที่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง >250 นาโนเมตร เรียกว่า

“phagocytosis” ซึ่งเป็นกลไกการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

ของเหลวภายนอกเซลล์

endocytosis

exocytosis

ของเหลวภายในเซลล์

รูปที่ 2-11: ลักษณะการเคลื่อนย้ายสารแบบ endocytosis/exocytosis

สารอาหารที่เคลื่อนผ่านจากลำไส้เข้าสู่กระแสเลือดจะถูกพาไปทาง portal vein เข้าสู่ตับ หรือ

จากทางระบบน้ำเหลืองจะเข้าสู่ thoracic duct เข้าสู่หัวใจ ตับจัดเป็นอวัยวะที่มีบทบาท

สำคัญในกระบวนการเมแทบอลิซึมของสารอาหารต่าง ๆ ทั้งกระบวนการสังเคราะห์และการ

สลายสาร สารอาหารจะเดินทางจากตับไปกับเส้นเลือดดำเข้าสู่หัวใจด้านขวาบนและเข้าสู่ห้อง

ขวาล่าง จากนั้นจะถูกส่งไปยังปอดเพื่อรับแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจน เลือดที่เปลี่ยนถ่าย

ออกซิเจนแล้วจะเข้าสู่หัวใจทางด้านซ้ายแล้วถูกส่งไปยังเนื้อเยื่อต่าง ๆ โดยจะพาออกซิเจน

และสารอาหารจากระบบทางเดินอาหาร ตลอดจนสารอาหารที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นใหม่ที่ตับ

และของเสียที่เกิดในแต่ละเซลล์จากเนื้อเยื่ออวัยวะต่าง ๆ จะถูกลำเลียงผ่านทางเส้นเลือดดำ

การย่อยและการดูดซึมสารอาหาร 25