Page 210 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

• ปริมาณของเสียที่เกิดจากการหมัก ในกระบวนการทำพืชหมักจะเกิดส่วน

ของเหลวที่เรียกว่า “Effluent” ขึ้น ปริมาณของ Effluent จะผันแปรตามความชื้นเริ่มแรก

ของพืช โดยส่วน Effluent นี้ประกอบด้วยน้ำตาล สารประกอบไนโตรเจนที่ละลายน้ำ แร่ธาตุ

และกรดอินทรีย์ที่ถูกสร้างขึ้นในระหว่างการหมัก สารอาหารเหล่านี้มีคุณค่าทางอาหารต่อตัว

สัตว์ ดังนั้นในการทำพืชหมักให้มีคุณภาพดีจำเป็นต้องลดปริมาณของ Effluent ให้ต่ำที่สุดเพื่อ

มิให้คุณค่าทางอาหารของพืชหมักสูญเสียไป โดยการลดความชื้นของพืชก่อนการหมัก

พืชหมักมักมีส่วนประกอบของสารอาหารใกล้เคียงกับพืชก่อนนำมาหมัก แต่ถ้าหากพิจารณา

สัดส่วนของสารอาหารจะเห็นได้ว่าพืชหมักจะต่างจากพืชเดิม (ตารางที่ 12-3) โดยระดับของ

สารประกอบไนโตรเจนที่ไม่ใช่โปรตีน (NPN) สูงขึ้นแต่มีคาร์โบไฮเดรทที่ละลายได้ลดลงและมี

กรดแลคติกกับกรดไขมันที่ระเหยได้สูงขึ้น พืชหมักที่มีคุณภาพดีมีระดับเยื่อใยต่ำจะสามารถใช้

เป็นอาหารของสัตว์ปีกและสุกรได้เช่นกัน แต่จำเป็นต้องเสริมแหล่งพลังงานในสูตรอาหาร

เนื่องจากพืชหมักมีระดับพลังงานต่ำกว่าเมล็ดธัญพืช

ตาราง 12-3: ส่วนประกอบทางเคมีของหญ้าไรน์ และพืชหมัก

สัดส่วน (% ของน้ำหนักแห้ง)
หญ้าไรน์ พืชหมัก

โปรตีนไนโตรเจน 2.66 0.91

สารประกอบไนโตรเจนที่ไม่ใช่โปรตีน (NPN) 0.34 2.08
ไนโตรเจนที่ระเหยได้ - 0.21

น้ำตาล 9.5 2.0

ฟรุคแทน 5.6 0.1
เฮมิเซลลูโลส 15.9 13.7

เซลลูโลส 24.9 26.8
ลิกนิน 8.3 6.2

กรดแลคติค - 8.7
ระดับความเป็นกรดด่าง (pH) 6.3 3.9

ที่มา: McDonald et al. (1973)

วัตถุดิบอาหารสัตว์ 207