Page 11 -
P. 11
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ปฏิกิริยาในกระบวนการเมแทบอลิซึม ไวตามินสามารถแบ่งตามลักษณะการละลายได้เป็น
2 กลุ่มคือ
4.1 ไวตามินที่ละลายในไขมัน (fat- soluble vitamins) เช่นไวตามินเอ ดี อี และเค
4.2 ไวตามินที่ละลายในน้ำ (water- soluble vitamins) เช่นกลุ่มไวตามินบีและไว
ตามินซี
• ไวตามินเอ มีบทบาทสำคัญต่อการเจริญเติบโตและการสืบพันธุ์ของสัตว์ สัตว์สามารถ
เปลี่ยนสารเบต้า-คาโรทีนที่มีในพืชให้เป็นไวตามินเอได้ แต่ประสิทธิภาพในการเปลี่ยนจะมี
ความแตกต่างกันแล้วแต่ชนิดของสัตว์ ไวตามินดี มีความเกี่ยวข้องกับการใช้ประโยชน์ของ
แคลเซียมและฟอสฟอรัสในร่างกายสัตว์ สัตว์สามารถสังเคราะห์ไวตามินดีได้หากได้รับ
แสงแดดมากเพียงพอ เนื่องจากที่ผิวหนังมีสารตั้งต้นของไวตามินดี (provitamin D) อยู่
ส่วนไวตามินอี มีบทบาทต่อการสืบพันธุ์และหน้าที่เป็นสารป้องกันการเกิดปฏิกิริยาออกซิ
เดชั่นตามธรรมชาติของไขมัน (natural antioxidant) การขาดไวตามินอีมีผลทำให้สัตว์เกิด
อาการกล้ามเนื้อตายหรือมีอัตราการฟักไข่ลดลง และไวตามินเค มีส่วนเกี่ยวข้องกับการ
แข็งตัวของเลือด จุลินทรีย์ในระบบทางเดินอาหารของสัตว์แทบทุกชนิดสามารถสังเคราะห์ไว
ตามินเคได้อย่างพียงพอ
• กลุ่มไวตามินบีและไวตามินซี มีความสำคัญต่อกระบวนการเมแทบอลิซึมของร่างกาย
โดยทำหน้าที่เป็นโคเอ็นไซม์ในปฏิกิริยาต่าง ๆ ในอาหารสัตว์จะพบไวตามินบีค่อนข้างผันแปร
ขึ้นกับชนิดของอาหารและกระบวนการผลิตอาหารสัตว์ ในทางปฏิบัติจึงมักเสริมไวตามินบีใน
อาหารเสมอเพื่อป้องกันการขาดโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสัตว์กระเพาะเดี่ยว อย่างไรก็ตาม
จุลินทรีย์ในกระเพาะรูเมนของสัตว์กระเพาะรวมสามารถสังเคราะห์ไวตามินบีได้เพียงพอกับ
ความต้องการของสัตว์ ไวตามินซีเป็นไวตามินที่ถูกสังเคราะห์ในเนื้อเยื่อของสัตว์เลี้ยงเกือบ
ทุกชนิด แต่ในสภาวะที่สัตว์เกิดความเครียดมากๆ เช่น การเลี้ยงสัตว์ในสภาพหนาแน่นหรือมี
การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ การเสริมไวตามินซีในอาหารสามารถช่วยลดผลกระทบจาก
ความเครียดของสัตว์และทำให้สมรรถภาพการผลิตดีขึ้น
ส่วนประกอบของอาหาร 8
