Page 105 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

4. องค์ประกอบของฟอสโฟลิปิด ซึ่งเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเยื่อหุ้มเซลล์ที่ทำหน้าที่

ควบคุมการผ่านเข้าออกของสาร

5. องค์ประกอบของผิวหนังและระบบประสาท โดยเซลล์ระบบประสาทและเซลล์สมองมี

ไขมันเป็นองค์ประกอบมากกว่า 50 %

การย่อยและการดูดซึมไขมันในสัตว์กระเพาะเดี่ยว

• การย่อยไขมัน สัตว์กระเพาะเดี่ยวได้รับไขมันส่วนใหญ่ในรูปของไตรกลีเซอร์ไรด์ ยกเว้น

สัตว์ที่กินพืชเป็นอาหาร เช่นม้าและกระต่าย จะได้รับไขมันในรูปของกาแลคโตลิปิด (galac-

tolipids) ที่มีในพืช การย่อยไขมันจะเริ่มต้นที่กระเพาะอาหารโดยเอ็นไซม์ไลเปส (lipase)ที่

หลั่งจากต่อมน้ำลายและบริเวณฟันดัสของกระเพาะอาหาร ไลเปสในกระเพาะอาหารมีความ-

สำคัญและพบปริมาณสูงในลูกสัตว์แรกเกิด เนื่องจากลูกสัตว์จำเป็นต้องใช้ในการย่อยไขมันใน

น้ำนม โดยจะทำการย่อยกรดไขมันชนิดสายโซ่สั้นและสายโซ่ปานกลาง ณ ตำแหน่งคาร์บอน

ที่ 3 ของไตรกลีเซอร์ไรด์ ซึ่งเป็นองค์ประกอบของไขมันในน้ำนมของสัตว์กระเพาะรวมและ

สุกร อย่างไรก็ตามประสิทธิภาพในการทำงานของไลเปสจากกระเพาะอาหารต่ำกว่าไลเปสที่

หลั่งจากตับอ่อน

การย่อยและการดูดซึมไขมันที่บริเวณลำไส้เล็กจำเป็นต้องอาศัยสารฟอสโฟลิปิดและน้ำดี

(bile) ในรูปของเกลือน้ำดี (bile salt) น้ำดีจะถูกสร้างจากสารคอเลสเตอรอลที่ตับและจับกับ

กรดอะมิโนทอร์รีน (taurine) หรือ ไกลซีน (glycine) ได้เป็นเกลือน้ำดี ซึ่งทำหน้าที่เพิ่ม

ความสามารถในการละลายน้ำของไขมันและช่วยลดความเป็นพิษของน้ำดีต่อเซลล์ ไขมันใน

อาหารจะรวมตัวกับน้ำดีบริเวณลำไส้เล็กส่วนดูโอดินั่ม และเอ็นไซม์ไลเปสจากตับอ่อนจะทำ

การย่อยไตรกลีเซอร์ไรด์ที่ตำแหน่งคาร์บอนที่ 1 และ 3 ได้กรดไขมันอิสระ 2 โมเลกุลและสาร

2-monoacylglycerol (รูปที่ 7-5) นอกจากนี้เอ็นไซม์ฟอสโฟไลเปส (phospholipase) จาก

ตับอ่อนจะทำการเปลี่ยนสารเลซิติน (lecithin) ที่เป็นฟอสโฟลิปิดชนิดหนึ่งให้เป็นสารไลโซเล

ซิติน (lysolecithin) ซึ่งมีบทบาทต่อการดูดซึมไขมัน

ลิปิด 102