Page 48 -
P. 48
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ปัญหำและอุปสรรคของกำรจัดกำรระบบกำรขนส่งและห่วงโซ่อุปทำนของกำรส่งออกทุเรียน ล ำไย
และมังคุดไปยังประเทศจีน
อุปสรรคส ำคัญของกำรส่งออกทุเรียน
จำกกำรศึกษำของวนิดำ เพ็งจันทร์ (2558) ได้ศึกษำถึงปัญหำและอุปสรรคกำรค้ำทุเรียนระหว่ำง
ประเทศไทยกับประเทศจีน พบว่ำเกษตรกรของไทยขำดกำรพัฒนำคุณภำพของผลผลิตอย่ำงเป็นระบบเพื่อกำร
ส่งออก โดยที่เกษตรกรส่วนใหญ่ยังคงใช้เทคนิคและวิธีกำรเพำะปลูกแบบเดิม ไม่ปฏิบัติตำมวิธีกำรเกษตรดีที่
เหมำะสม (Good Agricultural Practices: GAP) เนื่องจำกเข้ำไม่ถึงข้อมูลข่ำวสำรด้ำนกำรตลำดและ
กำรเกษตร ท ำให้ส่งผลกระทบต่อคุณภำพของทุเรียน โดยเฉพำะคุณภำพที่ตรงตำมควำมต้องกำรของผู้น ำเข้ำ
ปลำยทำง ท ำให้กำรส่งออกขยำยตัวได้ช้ำลง รวมถึงเกษตรกรไม่มีเงินลงทุนพัฒนำควบคุมคุณภำพ ประกอบ
กับรำคำผลผลิตที่ได้ค่อนข้ำงต่ ำ จึงไม่จูงใจให้เกษตรกรเร่งปรับปรุงคุณภำพ และเกษตรกรส่วนใหญ่เป็นรำย
เล็ก จึงไม่มีอ ำนำจต่อรองรำคำกับผู้รวบรวมผลผลิตได้ดีพอ
นอกจำกนี้ สมพร อิศวิลำนนท์ และ ปิยะทัศน์ พำฬอนุรักษ์ (2562) ได้พบว่ำกำรบริหำรจัดกำร
เกี่ยวกับตลำดส่งออกทุเรียนของไทยยังขำดแนวทำงเพื่อสร้ำงกำรขับเคลื่อนเชิงรุกในกำรขยำยโอกำสทำง
กำรค้ำ ซึ่งอุปสรรคกำรส่งออกของทุเรียน เกิดจำกมำตรกำรเชิงนโยบำยที่ได้ก ำหนดขึ้นโดยภำครัฐทั้งในอดีต
และที่ด ำเนินอยู่ในปัจจุบันนั้น มีกำรแก้ไขปัญหำที่ยังขำดกำรวิเครำะห์ที่อยู่บนพื้นฐำนของข้อเท็จจริง
ก่อให้เกิดปัญหำในกำรบริหำรจัดกำรตลำดส่งออกทุเรียน น ำไปสู่กำรเสียโอกำสของประเทศไทยทั้งในระดับมห
ภำคและในระดับเกษตรกร อีกทั้งในปัจจุบันกำรส่งออกทุเรียนของไทยเริ่มมีคู่แข่งที่ส ำคัญ คือ ทุเรียนจำก
มำเลเซีย เพรำะประเทศจีนได้อนุญำตให้มำเลเซียสำมำรถส่งออกทุเรียนสดเข้ำประเทศได้ แสดงให้เห็นว่ำ
ประเทศจีนมีช่องทำงในกำรน ำเข้ำทุเรียนได้หลำกหลำยช่องทำงมำกยิ่งขึ้น
ส ำหรับอุปสรรคทำงด้ำนกำรขนส่งทุเรียน ได้มีข้อก ำหนดที่เคร่งครัดเกี่ยวกับกำรตรวจสอบคุณภำพ
ของสินค้ำ เช่น กำรตรวจสอบสำรเคมีตกค้ำง มีจ ำนวนตู้คอนเทนเนอร์ที่ไม่เพียงพอ จึงท ำให้ผู้ประกอบกำรต้อง
เสียค่ำใช้จ่ำยในกำรน ำเข้ำตู้คอนเทนเนอร์เปล่ำ ส่งผลให้ต้นทุนกำรส่งออกของผู้ประกอบกำรสูงขึ้น นอกจำกนี้
ระบบตลำดยังไม่มีตลำดกลำงที่แท้จริง ซึ่งเป็นระบบที่มีควำมส ำคัญในกำรค้ำสินค้ำเกษตร ควรท ำหน้ำที่บน
พื้นฐำนของควำมยุติธรรม เปิดเผย และเสมอภำค ที่มีกำรสร้ำงสมดุลระหว่ำงอุปทำนและอุปสงค์ โดยกำร
ส ำนักงำนกองทุนสนับสนุนกำรวิจัย 36 สถำบันบัณฑิตพัฒนบริหำรศำสตร์
ฝ่ำยเกษตร
