Page 88 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ตารางที่ 6.8 (ตํอ)
สภาพแวดล้อมการผลิต วัตถุประสงค์การเก็บข้าว
คุณภาพข้าว นาน้ าฝน ชลประทาน ไม่เก็บ เก็บไว้ รวม
ทั่วไป อินทรีย์ ข้าวทั่วไป ไว้ขาย ขาย
เปอร์เซ็นต์ท้องไข่
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 1 1.46 2.11 2.61 1.81 1.84 1.82
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 2 2.56 2.94 5.28 2.79 3.39 3.06
% การเปลี่ยนแปลง 1.10 0.87 2.70 1.01 1.55 1.25
2AP
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 1 0.24 0.30 0.25 0.26 0.26 0.26
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 2 0.14 0.15 0.15 0.15 0.14 0.14
% การเปลี่ยนแปลง -0.10 -0.15 -0.10 -0.11 -0.12 -0.12
ที่มา: จากการสุํมตัวอยํางข๎าวหอมมะลิของเกษตรกรในพื้นที่ศึกษาและการวิเคราะห์คุณภาพข๎าวในห๎องปฏิบัติการ

คุณภาพข้าวหอมมะลิตามตามภูมิภาคและขนาดพื้นที่เพาะปลูก
เมื่อพิจารณาคุณภาพข๎าวตามภูมิภาค พบวํา ข๎าวหอมมะลิในภาคอีสานใต๎มีความชื้นเทํากับ 13.28% มี
เปอร์เซ็นต๎นข๎าวต่ าที่สุด เทํากับ 64.99% ในขณะที่ข๎าวหอมมะลิในภาคอีสานเหนือและอีสานกลางมีความชื้นใน
เมล็ดข๎าวหอมมะลิเทํากับ 13.82-14.03% จึงมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวเฉลี่ยประมาณ 73.72-73.82% สูงกวําเขตอีสานใต๎
ซึ่งมีเปอร์เซ็นต์ความชื้นของข๎าวที่เหมาะสมและให๎เปอร์เซ็นต๎นข๎าวสูงสุดเทํากับ 14% การสีข๎าวที่มีความชื้นต่ ากวํา
14% จะท าให๎ข๎าวเปราะและมีการแตกหักมากขึ้น (Pen et al., 2007) โดยเมื่อวัดคุณภาพข๎าวครั้งที่ 2 หลังการ
จัดเก็บในยุ๎งฉางหรือสถานที่เก็บข๎าวของเกษตรกรเมื่อผํานไปประมาณ 3 เดือน พบวํา คุณภาพข๎าวหอมมะลิของ
เกษตรกรในเขตอีสานเหนือมีแนวโน๎มดีกวําในภูมิภาคอื่น กลําวคือ มีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวที่ลดลงและเปอร์เซ็นท๎องไขํ
น๎อยกวําในภูมิภาคอื่นๆ (ตารางที่ 6.9)

ตารางที่ 6.9 คุณภาพข๎าวหอมมะลิและการเปลี่ยนแปลงคุณภาพข๎าวของเกษตรกรตัวอยําง จ าแนกตาม
สภาพแวดล๎อมการผลิต ภูมิภาคและขนาดพื้นที่เพาะปลูก
คุณภาพข้าว แบ่งตามภูมิภาค แบ่งตามขนาดพื้นที่เพาะปลูก
อีสานเหนือ อีสานกลาง อีสานใต้ เล็ก กลาง ใหญ่
ความชื้น (%)
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 1 13.82 14.03 13.26 13.83 13.52 13.34
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 2 13.29 13.12 12.31 13.10 12.57 12.36
% การเปลี่ยนแปลง -0.53 -0.91 -0.95 -0.73 -0.95 -0.98
เปอร์เซ็นต์ต้นข้าว
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 1 73.82 73.72 64.99 70.83 70.12 64.82
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 2 68.30 64.72 57.03 63.87 61.14 57.08
% การเปลี่ยนแปลง -5.52 -9.00 -7.95 -6.96 -8.98 -7.75
เปอร์เซ็นต์ข้าวหัก
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 1 22.80 21.41 33.60 25.04 27.10 34.58
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 2 27.70 28.43 40.91 31.13 34.93 41.17
% การเปลี่ยนแปลง 4.89 7.02 7.30 6.09 7.84 6.59
เปอร์เซ็นต์ท้องไข่
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 1 1.91 2.01 1.64 1.83 1.68 2.12
การสุํมตัวอยํางครั้งที่ 2 2.70 3.53 2.81 3.37 2.61 3.45
% การเปลี่ยนแปลง 0.87 1.52 1.18 1.57 0.93 1.36

60