Page 84 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ตารางที่ 6.5 ทิศทางของยุ๎งฉางและการบังแดด จ าแนกตามรูปแบบการผลิตและวัตถุประสงค์การจัดเก็บข๎าว
สภาพแวดล้อมการผลิต วัตถุประสงค์การเก็บข้าว รวม
วัสดุที่ใช้ท ายุ้งฉาง/สถานที่เก็บข้าว นาน้ าฝน ชลประทาน ไม่เก็บ เก็บไว้
ทั่วไป อินทรีย์ ข้าวทั่วไป ไว้ขาย ขาย
(ร้อยละ)
ทิศทางที่ตั้งของยุ๎งฉาง
หันหน๎าไปทางทิศเหนือ 12.95 13.48 11.76 8.20 17.14 12.98
หันหน๎าไปทางทิศใต๎ 17.27 19.10 14.71 18.03 17.14 17.56
หันหน๎าไปทางทิศตะวันออก 39.57 32.58 41.18 33.61 40.71 37.40
หันหน๎าไปทางทิศะวันตก 30.22 34.83 32.35 40.16 25.00 32.06
ยุ๎งฉางได๎รับรํมเงาหรือไมํ
ไมํมี 56.79 39.81 31.67 47.70 45.51 46.67
ได๎รับรํมเงาจากต๎นไม๎ 19.75 33.33 16.67 20.11 27.56 23.64
ได๎รับรํมเงาจากบ๎าน 21.60 26.85 50.00 31.61 25.00 28.48
ได๎รับรํมเงาจากต๎นไม๎และบ๎าน 1.85 0.00 1.67 0.57 1.92 1.21
แสงแดดสํองในชํวงเวลาใด
แสงแดดไมํสํอง 14.11 15.74 30.00 21.26 13.38 17.52
แดดสํองตอนเช๎า 19.63 20.37 16.67 14.94 24.20 19.34
แดดสํองตอนบําย 22.70 24.07 20.00 21.26 24.20 22.66
แดดสํองทั้งวัน 43.56 39.81 31.67 42.53 37.58 40.18
แดดสํองเฉพาะตอนเที่ยง 0.00 0.00 1.67 0.00 0.64 0.30
ที่มา: จากการส ารวจ

ภาพที่ 6.2 (ก) ยุ๎งฉางติดกับบ๎านและได๎รํมเงาจากตัวบ๎าน (ข) ยุ๎งฉางกลางแจ๎งที่แสดงแดดสํองทั้งวัน

รูปแบบการจัดเก็บข้าวและการตรวจสอบยุ้งฉาง
กํอนน าข๎าวเข๎าเก็บในยุ๎งฉางหรือสถานที่จัดเก็บข๎าว เกษตรกรทุกรายจะท าความสะอาดยุ๎งฉางกํอนทุกปี
โดยกํอนถึงฤดูกาลเก็บเกี่ยวเกษตรกรสํวนใหญํกวํา 95.77% จะเข๎าส ารวจความเสียหายของยุ๎งฉางวํามีรอยรั่วหรือ
ความเสียหายอื่นๆ หรือไมํ ซึ่งจากการส ารวจพบวํายุ๎งฉางสํวนใหญํไมํมีรอยรั่วหรือมียุ๎งฉางที่รั่วซึมเล็กน๎อยมี
ประมาณ 3.7-10% ของครัวเรือนเกษตรกรตัวอยําง และหากพบการรั่วซึมมากเกษตรกรจะซํอมแซมกํอนน าข๎าวเข๎า
เก็บ ในด๎านที่ตั้งของยุ๎งฉาง พบวํา เกษตรกรสํวนใหญํ 62.73% จะเก็บข๎าวในยุ๎งฉางซึ่งตั้งอยูํใกล๎บ๎านหรือในรั้วบ๎าน
มีเพียงประมาณ 3.64% ที่เก็บข๎าวในยุ๎งฉางที่ไมํได๎อยูํในบริเวณบ๎านซึ่งสํวนใหญํกลุํมนี้จะสร๎างยุ๎งฉางอยูํที่แปลงนา
เพราะสะดวกในการขนย๎ายผลผลิตมากกวํา หรือเกษตรกรที่เก็บข๎าวไว๎ขายมากกวํา 70% จะเก็บข๎าวในยุ๎งฉาง
ในขณะที่เกษตรกรอีกประมาณร๎อยละ 23.34 เก็บข๎าวไว๎ในบ๎านและพื้นที่ตํอเติมรอบบ๎านซึ่งกลุํมนี้สํวนใหญํจะเป็น
เกษตรกรที่เก็บข๎าวไว๎บริโภคในครัวเรือน เกษตรกรบางรายแม๎จะมียุ๎งฉางแตํนิยมเก็บในบ๎านมากกวําโดยให๎เหตุผล
วํา การเก็บในบ๎านท าให๎การจัดการในชํวงที่ต๎องการยกข๎าวเปลือกไปสีเพื่อบริโภคสะดวกมากกวําการเก็บในยุ๎งฉาง

56