Page 79 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

อายุและข้อมูลพื้นฐานของยุ้งฉาง

ยุ๎งฉางถือเป็นวิถีชีวิตและวัฒนธรรมที่อยูํคูํกับชาวนาไทยมานาน ในอดีตชาวนาทุกครัวเรือนจะมีการสร๎าง
ยุ๎งฉางไว๎ส าหรับจัดเก็บข๎าวไว๎บริโภคในครัวเรือน เก็บไว๎เป็นเมล็ดพันธุ์หรือเก็บไว๎ขาย อยํางไรก็ตามในปัจจุบันการ
ปฏิบัติของเกษตรกรบางพื้นที่เปลี่ยนไปจากอดีตมากดังที่ระบุไว๎ในบทที่ 4 วําจ านวนเกษตรกรที่มียุ๎งฉางมีประมาณ
81.57% ในขณะที่เกษตรกรในพื้นที่ชลประทานมียุ๎งฉางเหลือประมาณ 60% (ตารางที่ 6.2) การลดลงของยุ๎งฉาง
ส าหรับจัดเก็บข๎าวในพื้นที่ชลประทานเนื่องจากการยอมรับเทคโนโลยีรถเกี่ยวนวดมาใช๎แทนแรงงานคนในการเก็บ
เกี่ยว ผลผลิตที่ได๎เป็นข๎าวสดมีความชื้นสูง ซึ่งในอดีตนั้นการเก็บเกี่ยวด๎วยแรงงานคนเกษตรกรจะตากฟ่อนข๎าวใน
แปลงนากํอนประมาณ 2-3 วันจึงขนย๎ายมานวด ดังนั้นข๎าวเปลือกที่ได๎เป็นข๎าวแห๎งสามารถขนย๎ายไปจัดเก็บในยุ๎ง
ฉางได๎เลย การเก็บข๎าวไว๎ในยุ๎งฉางจึงไมํมีต๎นทุนสํวนเพิ่มเหมือนดังเชํนปัจจุบัน

ตารางที่ 6.2 ประวัติและข๎อมูลทั่วไปของยุ๎งฉางที่ใช๎เก็บข๎าวหอมมะลิ จ าแนกตามรูปแบบการผลิตและ
วัตถุประสงค์การจัดเก็บข๎าว
สภาพแวดล้อมการผลิต วัตถุประสงค์การเก็บข้าว รวม
รายการ นาน้ าฝน ชลประทาน ไม่เก็บ เก็บไว้
ทั่วไป อินทรีย์ ข้าวทั่วไป ไว้ขาย ขาย
อายุเฉลี่ยของยุ๎งฉาง (ปี) 18.29 18.41 12.40 14.58 20.24 17.26
(%)
สร๎างยุ๎งฉางตอนไหน
1. สร๎างพร๎อมกับบ๎าน 16.43 13.33 18.18 14.05 16.90 15.59
2. กํอนสร๎างบ๎าน 28.57 37.78 39.39 33.88 32.39 33.08
3. หลังจากสร๎างบ๎าน 55.00 47.78 42.42 52.07 50.00 50.95
การซํอมแซมยุ๎งฉาง
ไมํเคย 57.67 62.04 71.67 67.82 54.78 61.63
เคย 42.33 37.96 28.33 32.18 45.22 38.37
จ านวนสถานที่เก็บข๎าว
1 แหํง 79.14 73.15 88.33 83.33 73.89 78.85
2 แหํง 20.86 25.00 11.67 15.52 26.11 20.54
3 แหํง 0.00 1.85 0.00 1.15 0.00 0.60

ปริมาตรยุ๎งฉาง/สถานที่เก็บข๎าว
(ตร.ม.) 26.27 22.34 14.73 18.23 28.08 22.90

ขนาดยุ๎งฉาง/สถานที่เก็บข๎าว 1/
1. เล็ก 35.58 35.19 65.00 53.45 26.75 40.79

2. กลาง 47.24 57.41 18.33 35.63 56.05 45.32
3. ใหญํ 17.18 7.41 16.67 10.92 17.20 13.90

1/
หมายเหตุ: ยุ๎งฉางขนาดเล็กมีปริมาตรไมํเกิน 20 ตร.ม. ยุ๎งฉางขนาดกลางมีปริมาตร 21-40 ตร.ม. และยุ๎งฉางขนาดใหญํมีปริมาตร
มากกวํา 40 ตร.ม.
ที่มา: จากการส ารวจ

51