Page 53 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กนกพร นุ่มทอง

ตําราการแปลภาษาไทยเป็นภาษาจีน

(ฝ่ามือข้างเดียวตบไม่ดัง) หรือ สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น ภาษาจีนพูดใกล้เคียงกันว่า 百闻不如一见 (ได้ยิน

ร้อยครั้งไม่สู้ได้เหนนครั้งเดียว) ถือว่ารักษาไว้ได้ทั้งความหมายและภาพความคิด

หากในภาษาจีนไม่มีสํานวนที่มีภาพความคิดเหมือนหรือคล้ายกันกับสํานวนภาษาไทย อาจแปล

รักษาสํานวนหรือปรับสํานวนโดยรักษาความหมายไว้ การแปลรักษาสํานวนคือรักษาภาพความคิดเดิมใน
ภาษาไทยโดยที่ภาษาจีนไม่มีภาพความคิดนั้น ทําได้ในงานวรรณกรรมซึ่งต้องการคงบรรยากาศวัฒนธรรม

ไทยไว้ เช่นเดียวกับการที่ผู้แปลนิยายกําลังภายในรักษาสํานวนภาษาจีนไว้เปนนต้นว่า ไม่เห็นโลงศพไม่หลั่ง

น ้าตา ซึ่งมาจาก 不见棺材不落泪 แต่การทําเช่นนี้ ผู้แปลต้องมีความเข้าใจระบบความคิดของคนจีนดี

พอสมควรที่จะเข้าใจว่า การรักษาภาพความคิดเดิมเช่นนี้จะทําให้ผู้รับสารชาวจีนเข้าใจได้หรือไม่
โดยส่วนใหญ่แล้ว เมื่อไม่มีภาพความคิดและความหมายอย่างเดียวกันในภาษาจีนกนควรใช้วิธีปรับ

สํานวนโดยรักษาความหมายไว้ เปนนต้นว่า ภาษาไทยกล่าวถึงการแสดงความรู้หรืออวดรู้กับผู้ที่รู้เรื่อง

ดีกว่าว่า เอามะพร้าวห้าวไปขายสวน จะแปลตรงๆ ว่า 把老椰子卖给椰子园 ผู้รับสารชาวจีนกนอาจไม่เข้าใจ

ลึกซึ้งหรือเข้าใจทันทีเพราะวิถีชีวิตของคนจีนไม่ได้ผูกพันอยู่กับมะพร้าวเหมือนคนไทย จึงควรหาภาพ
ความคิดหรืออุปมาอุปไมยอีกอย่างหนึ่งที่คนจีนเข้าใจมาใช้แทน ได้แก่ 班门弄斧(ควงขวานหน้าบ้านหลู่

ปันซึ่งเปนนปรมาจารย์ช่างไม้ของจีน) หรือภาษาไทยกล่าวถึงภาวะขาดแคลนอาหารหรือทุพภิกขภัยว่า ข้าว

ยากหมากแพง จะแปลตรงๆ ว่า 米难找，槟榔贵 ผู้รับสารชาวจีน (ยกเว้นคนภาคใต้ที่รู้จักกินหมาก) กนจะ

ไม่เข้าใจ จึงต้องแปลว่า 民不聊生 (ราษฎรเดือดร้อนจนไม่อาจใช้ชีวิตอยู่)

เนื่องจากในภาษาจีนมีสํานวนมากเพราะมีการสั่งสมของวัฒนธรรมยาวนาน จึงไม่ค่อยประสบปัญหา
การหาสํานวนมาใช้แทนสํานวนในภาษาไทยเท่าใดนัก เพียงแต่ต้องค้นคว้าหนังสือคู่มือมากเท่านั้น

ข้อควรระวังในการแปลสํานวนโวหารคือ บางครั้งสํานวนในภาษาไทยและภาษาจีนคล้ายกันมาก แต่

มีความแตกต่างในการใช้ เปนนต้นว่า

กิ่งทองใบหยก กับ 金枝玉叶(กิ่งทองใบหยก)

ทั้งสองสํานวนนี้ใช้คําเดียวกันแต่ความหมายต่างกันมาก กิ่งทองใบหยก หมายถึงหญิงชายเหมาะสม

กัน ในขณะที่ 金枝玉叶 หมายถึงเชื้อพระวงศ์หรือคนที่มีชาติกําเนิดสูง ฉะนั้นประโยคว่า เขาสองคนสมกัน

อย่างกับกิ่งทองใบหยก จึงควรแปลว่า 他们俩是天生一对。หรือแปลเปนนภาษาธรรมดาว่า 他们俩很般
配。

วัวหายล้อมคอก กับ 亡羊补牢(แพะหายซ่อมคอก)

๔๗