Page 20 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กนกพร นุ่มทอง

ตําราการแปลภาษาไทยเป็นภาษาจีน

ครั้งแรก เหมาตุน 茅盾 (ค.ศ.๑๘๙๖-๑๙๘๑) เปนผูบรรยายสรุปในหัวขอ “ตอสูเพื่อพัฒนาวงการแปล

วรรณกรรมและยกระดับคุณภาพ” เหมาเจอตง 毛泽东 (ค.ศ.๑๘๙๓-๑๙๗๖) สนับสนุนทัศนะของหลูซวิ่น

และเห็นวาการแปลงานเขียนทฤษฎีสามารถใชวิธีแปลตรงได แสดงใหเห็นวา ในทัศนะของเหมาเจอตง

การแปลตรงเปนสิ่งที่พึงกระทํา
ฟูเหลย 傅雷 (ค.ศ.๑๙๐๘-๑๙๖๖) เสนอมาตรฐานการแปลวาตองทําใหเหมือนทางจิตวิญญาณ

神似 ฟูเหลยเปนนักเรียนเกาฝรั่งเศส ศึกษาดานศิลปะ หลังจากกลับประเทศจีนก็ไดแปลวรรณกรรม

ฝรั่งเศสเปนภาษาจีนจํานวนมาก เปนนักแปลที่มีชื่อเสียงคนหนึ่งของจีน ฟูเหลยเขียนบทความเกี่ยวกับ

การแปลไวสวนหนึ่ง นอกจากนี้ยังมีจดหมายสนทนาเรื่องการแปลกับนักวิชาการดานการแปลของจีนเชน
หลินอี่เลี่ยง 林以亮 หลัวซินจาง 罗新璋 บทความและจดหมายเหลานี้กลายเปนทัศนะดานการแปลที่เปนที่

รูจักอยางกวางขวาง ฟูเหลยมองวาการแปลเปนอาชีพศักดิ์สิทธิ์ ผูแปลตองเขาใจผูเขียนและตนฉบับอยาง

ลึกซึ้ง ตองสามารถถายทอดตนฉบับสูฉบับแปลใหผูอานอานแลวเขาถึงตนฉบับได เขาเปรียบเทียบการ

เลือกตนฉบับวาเหมือนดังการเลือกคบเพื่อน คนเรามีนิสัยตางกันจะใหเขาใจกันไดลึกซึ้งตองใชเวลานาน
ตอใหถูกชะตากันตั้งแตแรกพบก็ยังไมอาจทําความเขาใจลึกซึ้งไดหมดในเพียงวันเดียว ฉะนั้นกอนลงมือ

แปลตองอานตนฉบับอยางนอยสี่หารอบ นอกจากนั้นเขายังเนนย้ําวา ผูแปลตองมีความรูกวางขวางและมี

ประสบการณชีวิต เพราะงานวรรณกรรมเกี่ยวของกับสังคมในหลายแงมุม ในดานของมาตรฐานการแปล

ฟูเหลยมองวาระบบความคิดของจีนและตะวันตกตางกันมาก การแปลจะแปลตรงทีละถอยทีละคํานั้นมิได

หากแตตองรักษาจิตวิญญาณและสุนทรียะของตนฉบับไว เขาเปรียบเทียบการแปลกับการวาดภาพ วาสิ่ง
สําคัญนั้นมิใชความเหมือนทางกายภาพ หากแตเปนความเหมือนทางจิตวิญญาณ อันที่จริงแลว ฟูเหลย

ไมใชบุคคลแรกที่เอยถึงเรื่องการถายทอดงานแปลใหเหมือนทางจิตวิญญาณ เหมาตุนเคยเอยถึงเรื่องนี้มา

กอนหนานั้นแลวตั้งแตป ค.ศ.๑๙๒๑ การเปรียบเทียบงานแปลกับการวาดภาพก็มีเฉินซีอิ๋ง 陈西滢เคยพูด

ถึงมาแลวตั้งแตป ค.ศ.๑๙๒๙ แตถอยคําของฟูเหลยมีอิทธิพลสูงเพราะเขาเคยเรียนทางดานทฤษฎีศิลปะ

ที่กรุงปารีสและงานแปลของเขามีชื่อเสียงโดงดังในประเทศจีน (罗新璋,1983: 385-393)
เฉียนจงซู 钱钟书(ค.ศ.๑๙๑๐-๑๙๙๘) นักวิชาการชื่อดังของประเทศจีนไดเสนอมาตรฐานการแปล

ในอุดมคติวาดวยการแปลงสภาวะ 化境 ไววา “การเปลี่ยนผลงานวรรณกรรมจากภาษาชาติหนึ่งไปเปน

ภาษาอีกชาติหนึ่ง ทั้งไมทําใหเหลือรองรอยแข็งฝดเพราะความแตกตางทางความเคยชินในการใชภาษา
และยังสามารถรักษารสของตนฉบับไดอยางครบถวน เรียกไดวา แปลงสภาวะ” มาตรฐานการแปลของ

เฉียนจงซูสูงมาก เปรียบเสมือนการกลับชาติมาเกิด คือเปลี่ยนรางกาย แตยังคงรักษาจิตวิญญาณไว

ฉบับแปลตองซื่อสัตยกับตนฉบับจนถึงขั้นที่ดูไมออกวาเปนฉบับแปล เพราะเวลาอานผลงานวรรณกรรม

ตนฉบับนั้นไมมีทางอานแลวรูสึกวาเปนงานที่แปลมา (罗新璋,1983: 416-422)

๑๔