Page 17 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กนกพร นุ่มทอง

ตําราการแปลภาษาไทยเป็นภาษาจีน

สํานวนแปลอานเขาใจงาย ตอใหแปลออกมาก็เทากับมิไดแปล เห็นไดชัดวาการสื่อความใหเขาใจนั้นเปน

เรื่องสําคัญ นับแตมีการติดตอกับตางประเทศเปนตนมา ผูที่มีความสามารถดานการแปลหาไดในทุกที่

แตทวา หากหยิบหนังสือแปลเลมใดมาดูสักเลม จะหาที่ทั้งตรงตามตนฉบับและทั้งใชสํานวนสื่อความนั้น

นอยนัก สาเหตุประการแรกคือ ผูแปลอานตนฉบับเพียงคราวๆ ไมละเอียด สาเหตุประการที่สองคือ
ไมไดทําการวิเคราะหตนฉบับในทุกดาน สาเหตุประการที่สามคือไมสามารถเขาใจตนฉบับไดอยางแทจริง

มาตรฐานการแปลสองขอแรกของเหยียนฟูคือ ถูกตองตรงตามตนฉบับ ในขณะเดียวกันก็ไมยึด

ติดกับรูปแบบของตนฉบับมากเกินไปจนไมสื่อความ หลังจากทําไดตามมาตรฐานสองขอแรก เหยียนฟูยัง

กลาวถึงความสําคัญของความงามตามแบบแผนโดยอางคัมภีรอี้จิงและคัมภีรหลุนอี่วประกอบ ดังนี้

“易曰:“修辞立诚”。子曰: ‘辞达而已！’又曰: ‘言之无文，行之不远。’三者乃
文章正轨，亦即为译事楷模。故信、达而外，求其尔雅，此不仅期以行远已耳！实则精理微
言，用汉以前字法句法，则为达易；用近世利俗文字，则求达难。”(赫胥黎、严复, 1933: 译
例言 1)

เหยียนฟูกลาวถึงขอความในคัมภีรอี้จิงที่วา การเขียนนั้นตองมีศิลปะแหงการใชถอยคําควบคูไป

กับมีใจความสําคัญชัดเจน จากนั้นยกคําพูดของขงจื๊อมาสองประโยค ประโยคหนึ่งนั้นขงจื๊อกลาววา การ

เขียนนั้นก็คือการสื่อความหมายใหชัดเจน อีกประโยคหนึ่งคือ หากถอยคําภาษาที่ใชปราศจากความงาม
ก็ไมอาจสงอิทธิพลไดกวางไกล เห็นไดชัดวาความถูกตอง การสื่อความ และความงามตามแบบแผนเปน

หลักที่ควรยึดถือในการเขียน ในขณะเดียวกันก็เปนมาตรฐานของการแปลดวย ฉะนั้นนอกจากถูกตองและ

สื่อความแลว ก็ตองใชภาษาใหงามตามแบบแผน เหยียนฟูไดกลาวตอไปวา มาตรฐานเชนนี้มิไดมีเพียง

เพื่อสงอิทธิพลตอผูอานจํานวนมากเทานั้น แตในความเปนจริงแลว งานเขียนซึ่งมีความลึกซึ้ง หากแปล
ดวยภาษากอนสมัยราชวงศฮั่นจะแปลสื่อความไดงาย ในขณะที่หากใชภาษาที่คนสมัยปจจุบันใชกันทั่วไป

แปล กลับยากในการสื่อความ มักทําใหเสียความหมายเดิมไปเพราะการใชถอยคํา

มาตรฐานความถูกตองและการสื่อความของเหยียนฟูไดรับการยอมรับมาตลอด แตมาตรฐานขอ

สุดทายนั้นเปนที่ถกเถียงกันมากในยุคปจจุบันทั้งในแงของความหมายที่แทจริงและความจําเปนหรือไมที่

ตองยึดถือเปนมาตรฐาน คนยุคปจจุบันมักแสดงความสงสัยกับมาตรฐานนี้ เปนตนวา หากตนฉบับไม
งาม จะแปลใหงามไดอยางไร และควรหรือไมที่จะตองแปลใหงาม เพราะหากแปลสิ่งที่ไมงามใหงาม ก็

ยอมเทากับถายทอดคลาดเคลื่อนไปจากตนฉบับ

ในตําราเลมนี้ ผูเขียนเลือกแปลคําวา หยา 雅 วางามตามแบบแผน แทนที่จะแปลเพียงวา
1
สละสลวยหรืองาม เพราะคํานี้มีความหมายถึงภาษาแบบแผนหรือตันติภาษาหรือภาษาโบราณของจีน

1 การตีความคําวา雅 หรือ 雅言 นั้นมีทั้งหมายถึงตันติภาษาหรือภาษาโบราณกับหมายถึงภาษากลาง การตีความวาหมายถึงตันติภาษานั้นไดอธิบายไวในเนื้อหาหลัก
แลว สวนการตีความวาหมายถึงภาษากลางนั้น มาจากขอความตอนหนึ่งในคัมภีรหลุนอี่ว 论语 บรรพ述而 ที่วา 子所雅言，《诗》、《书》、

๑๑