Page 12 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กนกพร นุ่มทอง

ตําราการแปลภาษาไทยเป็นภาษาจีน

คําพูดกับขอเท็จจริงดังกลาวอาจจะมาจากการที่ผูแปลตางยุคสมัยมีความเขาใจตอ “การแปลตรงตาม

ตนฉบับ” ตางกัน นักแปลกอนหนายุคจือเชียนมักเปนภิกษุตางชาติ มีอุปสรรคดานภาษา จําตองแปล

ตรงตามตนฉบับทุกถอยกระทงความ ในขณะที่แมจือเชียนจะมิใชชาวจีนโดยเชื้อชาติ แตกําเนิดใน

ประเทศจีน มีความรูภาษาจีนดี ยอมไมพอใจกับการใชภาษาที่ผิดไปจากภาษาจีนแทๆ การแปลตรงโดย
“ยึดตามเนื้อเดิม ไมเสริมใหงาม” ของจือเชียนนั้นยอมสละสลวยกวาการแปลตรงตามตนฉบับทุกถอย

กระทงความของภิกษุอินเดีย สวนที่วาสํานวนแปลของจือเชียนไมตรงตามตนฉบับนั้น อาจเปนเพราะ

ความเขาใจที่จือเชียนมีตอตนฉบับตางกับที่คนรุนหลังเขาใจ ไมเกี่ยวของกับวิธีการแปล (朱志瑜、朱晓农,

2006: 6)
มาตรฐานการแปลของจีนเจริญกาวหนามากในสมัยของภิกษุชาวจีนชื่อเตาอัน 道安 (ค.ศ.๓๑๔-

๓๘๕) พระเตาอันเปนพระเถระผูใหญ เปนที่เลื่อมใสของฝูเจียน 符坚 จักรพรรดิแหงราชวงศฉินตอนตน

เปนอยางมาก ทานไดจัดตั้งสนามแปลโดยไดรับการสนับสนุนจากราชสํานัก สนามแปลหมายถึงการแปล

ที่ทําเปนหมูคณะ มีสถานที่ทําการแปลแนนอน เนื่องจากพระเตาอันไมรูภาษาสันสกฤต ตองเชิญพระ
ธรรมทูตมาเปนประธานการแปล ทานเกรงวาขอความในฉบับแปลจะคลาดเคลื่อนไปจากตนฉบับ จึง

เสนอใหถายทอดตรงตามตนฉบับ อยางไรก็ดี เนื่องจากพระเตาอันไดรวมงานการแปลอยางใกลชิด ทําให

ทานตระหนักถึงปญหาความยากลําบากของการแปลคัมภีร จึงไดแสดงทัศนะเกี่ยวกับการแปลพุทธคัมภีร

ไวหลายแหงดวยกัน ทัศนะที่มีชื่อเสียงที่สุดและมีอิทธิพลตอรุนหลังไดแกหลักหาเสียเดิม สามไมงาย 五失
本，三不易
หลัก “หาเสียเดิม สามไมงาย” ของพระเตาอันไดมาจากการคนพบวายากที่จะทําให

ภาษาตนฉบับกับภาษาฉบับแปลสอดคลองกัน เนื้อหาโดยยอคือ

หาเสียเดิม

๑. การเรียงประโยคในภาษาสันสกฤตตางกับภาษาจีน หากเรียงประโยคใหมตามภาษาจีน ก็

ยอมสูญเสียลําดับในภาษาสันสกฤต รสของตนฉบับยอมเปลี่ยนแปลงไป

๒. ถอยคําในพุทธคัมภีรเรียบงาย แตภาษาจีนนิยมสํานวนงดงาม การแปลตองทําใหเหมาะกับ

ผูอาน จําเปนตองแตงสํานวนใหสละสลวย ทําใหเสียรสของตนฉบับ
๓. ถอยคําในพุทธคัมภีรเนนความละเอียดพิสดาร ซ้ําไปมาสามสี่รอบโดยไมเบื่อหนาย ฉบับแปล

ตัดทิ้ง ยอมทําใหเสียรสเดิม

๔. พุทธคัมภีรมีการใชคาถาสรุปเนื้อหาที่กลาวมาขางตน โดยไมมีสิ่งใดตางกัน ยาวถึงหารอย

หรือพันอักษร ฉบับแปลตัดทิ้ง ยอมทําใหเสียรสเดิม

๖