Page 14 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กนกพร นุ่มทอง

ตําราการแปลภาษาไทยเป็นภาษาจีน

เรื่องยาก พอนานปเขายอมแตกฉานในพุทธธรรมและการแปลภาษา แตทางที่ดีที่สุดคือ ผูศึกษาพระ

ธรรมควรจะรูภาษาสันสกฤต จะไดอานโดยตรงได ไมตองพึ่งพาการแปล ทานเห็นวาภาษาจีนและภาษา

สันสกฤตแตกตางกันมาก วัฒนธรรมของจีนและอินเดียก็ตางกัน จะแปลใหถูกตองทั้งหมดเปนเรื่องยาก

มาตรฐานการแปลในทัศนะของทานคือภาษาใกลเคียงตนฉบับมากที่สุด ฉะนั้นผูจะแปลคัมภีรตองเปนผูมี
คุณสมบัติพรอม ๘ ประการ กลาวคือ ๑) ศรัทธาในพระธรรม ตั้งปณิธานชวยมนุษย ไมเกรงเปนการ

เสียเวลา ๒) ตั้งอยูในศีลธรรม เชื่อถือไววางใจได ไมกอใหเกิดความกังขาแกผูอื่น ๓) แตกฉานใน

พระไตรปฎก รูทั้งมหายานและหินยาน ปราศจากขอสงสัย ๔) รูประวัติศาสตรนิพนธจีน เชี่ยวชาญ

วรรณคดี ไมหยาบเขลาจนเกินไป ๕) ใจคอกวางขวาง ออนนอมถอมตน ไมยึดมั่นในความเห็นของตน
เกินไป ๖) มีใจรักในงาน ชืดชาตอชื่อเสียงลาภยศ มิไดหวังไดหนา ๗) แตกฉานภาษาสันสกฤต รูวิธีแปล

ที่ถูกตอง ไมทําใหเนื้อความเดิมสูญไป ๘) พอรูวิชานิรุกติศาสตรจีน เขาใจเรื่องตัวอักษร ไมทําใหฉบับ

แปลขาดความถูกตอง (慧皎等, 1991: 288-290)

ความพรอม ๘ ประการของพระเยี่ยนฉง ขอ ๑ ๒ ๕ ๖ เปนเรื่องจริยธรรมและจรรยาบรรณ
ขอ ๔ ๗ ๘ เปนเรื่องความพรอมทางภาษาและวรรณคดี ขอ ๓ เปนเรื่องความรูเฉพาะทางในดานที่

แปล ซึ่งในที่นี้ไดแกพุทธธรรม ความพรอม ๘ ประการนี้จะมองเปนเกณฑการคัดคนเขาสูสนามแปลก็วา

ได พรอมกันนั้นก็สะทอนวา ในทัศนะของทาน มาตรฐานการแปลคือเนนความถูกตองตรงตามตนฉบับ

เรียกไดวาพระเยี่ยนฉงไดเสนอความคิดที่เปนระบบในวงการแปลของประเทศจีน

การแปลพุทธคัมภีรในประเทศจีนรุงเรืองถึงขีดสุดในสมัยราชวงศถัง มีการแปลพระคัมภีรมากถึง
๓๗๒ ปกรณ นักแปลที่มีชื่อเสียงที่สุดไดแกพระเสวียนจั้ง 玄奘 (ค.ศ.๖๐๐-๖๔๔) หรือพระถังซําจั๋งซึ่ง

ไดรับการยอมรับวาเปนผูแปลพุทธคัมภีรเปนภาษาจีนไดดีที่สุดในประวัติศาสตร พระเสวียนจั้งเดินทางไป

ศึกษาภาษาสันสกฤตและวิชาอื่นที่มหาวิทยาลัยนาลันทา แลวยังจาริกไปตามแควนตางๆ ในอินเดียเพื่อ

ศึกษาหาความรูเพิ่มเติม ทานไดนําพุทธคัมภีรกลับมายังประเทศจีนถึง ๖๕๗ ปกรณ หลังจากกลับถึง
ประเทศจีนแลว ก็ไดใชเวลา ๑๙ ปแปลคัมภีรเปนภาษาจีน รวมแลว ๗๕ ปกรณ ๑๓๓๕ ผูก

นอกจากนั้นยังแปลคัมภีรเหลาจื่อของจีนและคัมภีรอื่นๆ เปนภาษาสันสกฤต เปนชาวจีนคนแรกที่แปล

หนังสือภาษาจีนเปนภาษาตางประเทศ พระเสวียนจั้งมีคุณูปการในดานการแปลเปนอยางมาก ที่สําคัญ

คือทานไมยึดติดวาจะตองใชการแปลโดยพยัญชนะหรือการแปลโดยอรรถ ปรับเปลี่ยนวิธีการตามความ
เหมาะสม ในดานมาตรฐานการแปล ทานเนนทั้งความถูกตองและความสละสลวย ในการปฏิบัติ ทานได

ใชเทคนิคตางๆ เปนตนวาการเปลี่ยนประเภทคํา การเพิ่มความ การทอนความ การเปลี่ยนลําดับคําใน

ประโยค ฯลฯ เปนเทคนิคที่คนยุคกอนคิดไมถึง โจวตุนอี้ 周敦义คนสมัยซงใต(คนละคนกับโจวตุนอี๋ 周敦
颐)ไดสรุปไวในคํานําหนังสือของพระฝาอวิ๋น 法云 วา พระเสวียนจั้งมีหลัก “หาไมแปล” 五不翻 กลาวคือ

๘