Page 19 -
P. 19
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กนกพร นุ่มทอง
ตําราการแปลภาษาไทยเป็นภาษาจีน
ในการแปล กลาวคือ ตองเลือกแปลวรรณกรรมเอก ไมแปลวรรณกรรมชั้นรอง และใหใชภาษาสามัญใน
การแปล หูซื่อเห็นวาการคัดสรรวรรณกรรมเปนเรื่องสําคัญยิ่งยวด ควรมีการจัดประชุมนักวิชาการผูรู
ภาษาตางประเทศ รวมกันคัดสรรวรรณกรรมเอกที่ไมแปลไมได เปนตนวานวนิยายหนึ่งรอยเรื่อง เรื่องสั้น
หารอยเรื่อง บทละครสามรอยเรื่อง รอยแกวหาสิบบท รวมเปนหนังสือชุดวรรณกรรมตะวันตก กําหนดให
แปลเสร็จภายในเวลาหาป จากนั้นคอยแปลชุดที่สองตอ เมื่อแปลเสร็จใหเชิญนักวิชาการสอบทาน เขียน
คํานําและประวัติผูแตง ไมคัดสรรวรรณกรรมชั้นรองมาแปล เนื่องจากการแปลรอยกรองเปนเรื่องยาก จึง
เห็นควรชะลอไวกอน สําหรับภาษาที่ใชแปลใหใชภาษาสามัญลวน บทละครที่เขียนดวยรอยกรองก็ให
แปลเปนรอยแกว หูซื่อเห็นวาการแปลวรรณกรรมตะวันตกเปนภาษาจีนโบราณ จะทําใหฉบับแปลนั้นเสีย
ไป (胡适《建设的文学革命论》ใน 欧阳哲生,1998: 57)
ขอเสนอของหูซื่อมีอิทธิพลตอการแปลวรรณกรรมตะวันตกอยางยิ่ง หลังจากนั้นเพียงไมนานก็มี
การแปลวรรณกรรมตะวันตกดวยภาษาสามัญ และมีสมาคมวิจัยวรรณกรรมทํางานแปลวรรณกรรมชุด
บิดาแหงวรรณกรรมใหมของจีน หลูซวิ่น 鲁迅 (ค.ศ.๑๘๘๑-๑๙๓๖) ไดเสนอมาตรฐานการแปล
ไวและสงผลตอวงการแปลของจีนอยางมาก หลูซวิ่นเสนอใหใชการแปลโดยพยัญชนะ 直译 หรือการแปล
ตรง 硬译เขากลาววาการแปลนั้นยอมถูกตองแมไมสละสลวย 宁信而不顺 “แปลถูกตองแตไมสละสลวย
อยางมากก็แคอานไมเขาใจ คิดใหมากหนอยก็อาจพอเขาใจได การแปลแบบสละสลวยแตไมถูกตอง
กลับทําใหคนอานหลงทาง ใหคิดอยางไรก็ไมมีทางเขาใจได หากดูเหมือนเขาใจ ยอมหมายความวาหลง
ผิดทางแลว” (鲁迅先生纪念委员会(4),1973: 335) อยางไรก็ดี หลูซวิ่นไมไดละเลยความสละสลวย
จริงๆ การที่หลูซวิ่นเนนความถูกตองเปนหลักเพราะในยุคนั้นมีการแปลโดยไมเคารพตนฉบับอยูมาก อันที่
จริงหลูซวิ่นใหความสําคัญทั้งความถูกตองและความสละสลวย “การแปลนั้นตองใหความสําคัญสองดาน
หนึ่งคือพยายามทําใหอานเขาใจงาย สองคือรักษารสของตนฉบับ” (鲁迅先生纪念委员会(6),1973:
348) ขณะที่หลูซวิ่นแกงานแปลของผูอื่น ก็ไดแสดงทัศนะไววา “การยึดตนฉบับเกินไป ไมกลาแปลเอา
ความ ทําใหผูอานอานแลวเหนื่อย...ฉะนั้นเมื่อขาพเจาตรวจแกไข ไดแปลแกไวมากจนเกือบจะสละสลวย”
(鲁迅先生纪念委员会(14),1973: 237) เห็นไดชัดวาหลูซวิ่นเนนความถูกตองเปนหลัก แตไมสนับสนุน
การแปลที่ยึดตนฉบับตายตัวและใชภาษาที่ไมเหมาะกับธรรมชาติของภาษานั้นๆ
นักวิชาการรวมยุคกับหลูซวิ่นตางก็ใหการตอบรับกับทัศนะของหลูซวิ่นที่ใหความสําคัญทั้งความ
ถูกตองและสละสลวย ตอมา เมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองเปนระบอบสังคมนิยมในป ค.ศ.๑๙๔๙ การ
แปลเจริญกาวหนาขึ้นอีก ปลายป ค.ศ.๑๙๕๑ รัฐบาลกลางของจีนจัดประชุมการแปลระดับชาติขึ้นเปน
ครั้งแรก หัวขอหลักในการประชุมคือการจัดการงานแปล การวางแผนและการพัฒนาคุณภาพงานแปล
พอถึงเดือนสิงหาคม ค.ศ.๑๙๕๔ สมาคมนักเขียนจีนจัดการประชุมการแปลวรรณกรรมระดับชาติขึ้นเปน
๑๓