Page 38 -
P. 38
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
กลุ่มต่างๆ กับค่าความยั่งยืนในทั้งสามมิติ ซึ่งมักจะใช้เครื่องมือเศรษฐมิติในการเปรียบเทียบผลกระทบของ
ปัจจัยต่างๆ ที่มีต่อตัวชี้วัดความยั่งยืน (รูปที่ 2.1)
งานวิจัยฉบับนี้ต้องการที่จะศึกษากลไกของรูปแบบเศรษฐกิจที่จะเอื้อต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนในพื้นที่
สูง เป็นการศึกษาปัจจัยหรือแรงผลักดันทางด้านเศรษฐกิจและสถาบัน ซึ่งจากการทบทวนวรรณกรรมที่ผ่านมา
พบว่า ยังไม่มีการศึกษาที่เน้นศึกษาว่ารูปแบบธุรกิจเกษตรมีผลต่อความยั่งยืนอย่างไร รวมถึงกลไกในรูปแบบ
ธุรกิจที่ส่งผลต่อความยั่งยืน ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการออกแบบรูปแบบธุรกิจเกษตรที่จะนําไปสู่ความ
ยั่งยืนได้
แรงผลักดันด้าน แรงผลักดันด้าน
1 ตัวชี้วัด 2
โครงสร้างประชากร กายภาพและภูมิ
และภมิสังคม ประเทศ
เศรษฐกิจ สังคม
3 3
สิ่งแวดล้อม
3
3
แรงผลักดันด้านเศรษฐกิจ 4 แรงผลักดันด้านสถาบัน
กลไกของรูปแบบธุรกิจที่ 1 งานกลุ่มที่
เอื้อกับการพัฒนาที่ยั่งยืน 1 2
3 งานกลุ่มที่
2
4
่ ี่
รูปที่ 2.1 สรุปลักษณะงานวิจัยที่ผ่านมาในการศึกษาความยั่งยืนของการทําการเกษตร
แม้การศึกษาที่ผ่านมาจะสะท้อนให้เห็นว่ามีตัวชี้วัดมากมายที่สามารถนํามาใช้แสดงความยั่งยืนได้ แต่
สิ่งที่ยังขาด คือ งานศึกษาที่แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างมิติทั้งสาม รวมถึง trade off หากต้องการเน้นความ
28
ยั่งยืนในมิติหนึ่งมิติใดแลกกับมิติอื่นๆ และงานที่แสดงความสัมพันธ์ของความยั่งยืนข้ามระดับ เช่น จากระดับ
แปลง สู่ระดับฟาร์ม สู่ระดับชุมชน สู่รูปแบบธุรกิจ และสู่ระดับประเทศ เพราะจะสามารถเชื่อมโยงได้ว่าระบบ
28
Rasul and Thapa, 2004
2-7
