Page 48 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

20

แปงคอนขางแข็ง และในสัปดาหที่สาม แปงก็จะแข็งตัวมากยิ่งขึ้น เปนรูปรางของเมล็ดขาวกลอง
แตมันจะแกเก็บเกี่ยวไดในสัปดาหที่สี่นับจากวันที่ผสมเกสรจึงเปนที่เชื่อถือไดวาเมล็ดขาวจะแก

พรอมเก็บเกี่ยวได หลังจากออกดอกแลวประมาณ 30-35 วัน
เกษตรกรชาวนาในจังหวัดอุบลราชธานีใชเคียว สําหรับเกี่ยวขาวทีละหลายๆ รวง สวน

เคียวที่ใชเกี่ยวขาวมีอยู 2 ชนิด ไดแก เคียวนาสวนและ เคียวนาเมือง เคียวนาสวนเปนเคียววง
กวาง ใชสําหรับเกี่ยวขาวนาสวน ซึ่งปลูกแบบปกดํา แตถาผูใชมีความชํานาญก็อาจเอาไปใชเกี่ยว

ขาวนาเมืองก็ได สวนเคียวนาเมืองเปนเคียววงแคบและมีดามยาวกวา เคียวนาสวน เคียวนาเมือง
ใชเกี่ยวขาวนาเมือง ซึ่งปลูกแบบหวานขาวที่เกี่ยวดวยเคียวไมจําเปนตองมีคอรวงยาว เพราะขาว

ที่เกี่ยวมาจะถูกรวบมัดดวย ตอซังหรือตอกไมไผ เปนกําๆ สวนขาวที่เกี่ยวดวยแกระ จําเปนตองมี
คอรวงยาว เพราะชาวนาตองเกี่ยวเฉพาะรวงทีละรวง แลวมัดเปนกําๆ ซึ่งเรียกวา เรียงขาวที่เกี่ยว

ดวยแกระ ชาวนาจะเก็บไวในยุงฉางซึ่งโปรง มีอากาศถายเทไดสะดวก และจะทําการนวดเมื่อ
ตองการขายหรือตองการสีเปนขาวสาร ขาวที่เกี่ยวดวยเคียวชาวนาจะทิ้งไวบนตอซังในนา เพื่อ

ตากแดดใหแหง เปนเวลานาน 3-5 วัน หรือจะตากบนราวไมไผก็ได แลวจึงขนมาที่ลานสําหรับ
นวด ขาวที่นวดแลวจะถูกขนยายไปเก็บไวในยุงฉาง หรือสงไปขายที่โรงสีทันที (สํานักงานเกษตร

จังหวัดอุบลราชธานี 2557)

ภาพที่ 2.5 การเกี่ยวขาว
ที่มา: ออนไลน

การนวดขาวคือการเอาเมล็ดขาวออกจากรวง แลวทําความสะอาด เพื่อแยกเมล็ดขาวลีบ
และเศษฟางขาวออกไป เหลือไวเฉพาะเมล็ดขาวเปลือกที่ตองการเทานั้น ขั้นแรกจะตองตากขาว

ใหแหงเสียกอน การกองขาวสําหรับตากก็มีหลายวิธี แตหลักสําคัญมีอยูวาการกองขาวจะตองเปน
ระเบียบ

การนวดแบบฟาดกําขาวชาวนาในจังหวัดอุบลราชธานีนิยมทํากันมาก โดยฟาดกําขาวซึ่ง
ไดเกี่ยวติดเอาสวนของตนขาวมาดวย ฟาดลงบนแผนไมที่วางไวบนภาชนะสําหรับรองรับเมล็ด