Page 53 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

25

คุณลักษณะดานอื่นที่เปนสาเหตุของการเปนหนี้สินเพิ่มมากขึ้นของเกษตรกรก็คือ การชอบความ
ทันสมัยของเกษตรกร หรืออีกนัยหนึ่งคือตองการเลียนแบบแผนการบริโภคของคนชั้นกลางใน

ชนบทหรือในเมือง การยอมรับเทคโนโลยีของเกษตรกรโดยเฉพาะอยางยิ่งเทคโนโลยีที่ชวยลด
ตนทุนการผลิต สวนปจจัยทางดานเศรษฐกิจที่ทําใหมีหนี้สินมากและมีนัยสําคัญทางเศรษฐกิจคือ

ทําการเกษตรผสมผสาน มีแหลงน้ําทําการเกษตร มีมูลคาทรัพยสินมาก มีรายไดจากการเกษตร
มาก มีรายไดนอกการเกษตรมากมีแนวโนมที่จะมีหนี้มาก แตในกรณีเปนหนี้สินที่มีปญหาไมมาก

นัก เพราะผูเปนหนี้ยังมีศักยภาพที่สามารถชําระหนี้ได
จากงานศึกษาของ สุดใจ จงวรกิจวัฒนา (2554) ที่ชี้ใหเห็นพฤติกรรมการบริโภคของ

ครัวเรือนวาเกษตรกรมีการบริโภคเปนไปตามทฤษฎีการบริโภคคือผูบริโภคมีเสรีภาพในการเลือก
บริโภคสินคาและบริการเพื่อสรางความพึงพอใจสูงสุดภายใตขอจํากัดของรายไดแตการบริโภคยัง

เปนไปเพื่อสรางความพึงพอใจอยางเดียวทําโดยไมมีการจัดการการใชจายอยางมีเหตุผลตาม
รายไดที่หมายถึงความพอประมาณและการมีภูมิคุมกันที่ดีเตรียมพรอมสําหรับอนาคตดังจะเห็นได

จากการบริโภคในหมวดการเดินทางและการสื่อสารที่มีแนวโนมในการใชจายสูงในลําดับตนๆ ของ
ทุกๆ กลุมรายไดเพื่อสรางความสะดวกสบายในปจจุบันในขณะที่แนวโนมในการใชจายดาน

การศึกษาและการรักษาพยาบาลซึ่งเปนสิ่งที่จะทําใหชีวิตมีการพัฒนาในดานสุขอนามัยและความรู
ซึ่งจะเสริมสรางยกระดับชีวิตใหดีขึ้นในอนาคตกลับอยูในลําดับทายๆอยางไรก็ดีแนวโนมการ

บริโภคที่ขาดการจัดการอยางมีเหตุผลอาจมีขออธิบายไดเนื่องจากรายไดที่มีระดับต่ําทําใหไม
สามารถจัดการกับรายไดที่มีอยูนอยไดทุกบาททุกสตางคตองถูกใชออกไปเพื่อการดํารงชีพ

การดํารงชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ไดเริ่มเปนที่สนใจแกประชาชนทั่วไปและ
เปนทางเลือก ทางรอดในการดํารงชีวิต ในทุกภาคสวนทั้งสาขาอุตสาหกรรม และเกษตรกรรม ใน

สวนของภาคการเกษตรนั้นไดเนนวิถีการผลิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง อยางที่พิพัฒน
ยอดพฤติการณ (2550) ไดกลาววา วิถีการผลิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเริ่มจากการ

พิจารณาปจจัยการผลิตไดแก ที่ดิน แรงงาน วัตถุดิบ ทุน ควรตั้งอยูบนพื้นฐานของการพึ่งตนเอง
คือที่ดินควรเปนกรรมสิทธิ์ของตนเอง ไมควรใชทุนไปซื้อหาหรือเชามาโดยเกินกําลัง วัตถุดิบซึ่ง

เปนทรัพยากรการผลิตของกลุมควรจะตองหาไดภายในทองถิ่นไมควรนํามาจากแหลงอื่นเพราะจะ
ไปเพิ่มตนทุนในการขนสง สวนทุนที่ใชในการผลิตควรเนนที่การพอมีพอกินการกูหนี้ยืมสินมาใช

เปนทุนในการผลิตหรือไปซื้อปจจัยการผลิตอื่นๆ จึงเปนสิ่งที่ตองหลีกเลี่ยง ในสวนของแรงงาน
เปนอีกหนึ่งปจจัยการผลิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนอกจากจะเนนการแบงปนรวมมือ

ชวยเหลือซึ่งกันและกันแลวยังใหความสําคัญกับความรูจึงจะกอใหเกิดกิจกรรมการผลิตที่ไม
เบียดเบียนตนเอง ผูอื่นและทรัพยากรธรรมชาติซึ่งเปนจุดแข็ง” “การปรับตัว” หรือ “การสรางกัน

ชนปองกันการครอบงําของทุนนิยม” หรือ “การสรางภูมิคุมกันใหกับครัวเรือน”ซึ่งปรากฏเปน
วิธีการอันหลากหลายเชนการรับจางนอกภาคเกษตรการไปทํางานตางถิ่นหรือหากจังหวะและ

โอกาสดีคือ การที่โรงงานยายฐานการผลิตจากกรุงเทพมหานครหรือเขตปริมณฑลไปอยูตาม
ตางจังหวัดทําใหเกษตรกรไดรับจาง ในขณะที่ยังสามารถปลูกขาวกินเอง