Page 56 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

28

ปรับตัวเพื่อการอยูรอดโดยการสรางงานอาชีพกิจกรรมหรือสรางรูปแบบวิธีการตางๆอัน
หลากหลายโดยอาศัยทรัพยสิน/ทุนที่มีอยูนั้นมาสนับสนุนในการประกอบอาชีพซึ่งยุทธศาสตรที่วา

นี้จะอยูในรูปแบบการรวมกลุมการลงทุนการทดแทนการยอมสละการยอมทนการประทวงการ
อพยพแรงงานการฝกทักษะอาชีพและการประกอบอาชีพเสริมโดยลักษณะของการสราง

ยุทธศาสตรหรือวิธีการในการแสวงหาทางเลือกหรือวิธีการในการหาทางออกนี้จะนําไปสูการ
กําหนดยุทธศาสตรการดํารงชีพของครัวเรือนเกษตรกร หรือชุมชนใหมีประสิทธิภาพในการดํารง

ชีพไดซึ่งยุทธศาสตรการดํารงชีพของครัวเรือนเกษตรกรหรือชุมชนนี้จะกอใหเกิดผลลัพธในการ
ดํารงชีพตางๆตามมาคือการมีรายไดเพิ่มขึ้นการมีความเปนอยูที่ดีขึ้นการลดความออนแอลงการ

เพิ่มความมั่นคงดานอาหารและการเกิดความยั่งยืนในการใชทรัพยากรธรรมชาติอันกอใหเกิด

ความอยูรอดและความยั่งยืนของชุมชน
นคร ยิ้มศิริวัฒนะ (2541) ไดศึกษาการศึกษาการวิเคราะหพฤติกรรมการบริโภคของ
ครัวเรือนเกษตรกรภาคกลาง โดยมีจุดมุงหมายเพื่อศึกษาถึงการบริโภค รายได รายจายและการ

ออมตลอดจนปจจัยที่มีความสัมพันธกับการบริโภคของครัวเรือนเกษตรกรในภาคกลางปการ
เพาะปลูก 2534/35 จํานวนครัวเรือนตัวอยาง 11,587 ครัวเรือนพบวาสวนใหญครัวเรือนเกษตรกร

ในภาคกลางมีขนาดครัวเรือน 4 คนตอครัวเรือน มีกําลังแรงงานเฉลี่ย 2 คนตอครัวเรือน หัวหนา
ครัวเรือนสวนใหญเปนเพศชาย มีระดับการศึกษาเพียงภาคการศึกษาบังคับ อายุระหวาง 40-49 ป

ครัวเรือนเกษตรกรมีรายไดเงินสดทางการเกษตรเฉลี่ย 71,464.36 บาทตอครัวเรือน มีรายจายเงิน
สดทางการเกษตร 59,915 บาทตอครัวเรือน มีรายไดสุทธิทางการเกษตร 10,712.43 บาทตอ

ครัวเรือนมีรายไดเงินสดในการบริโภค 55,508.47 บาทตอครัวเรือน และการลงทุนนอกการเกษตร
15,025.67 บาทตอครัวเรือน มีการออมเบื้องตนของครัวเรือน -11,034.33 บาทตอครัวเรือนและ

พบวาปจจัยที่กําหนดการบริโภคไดแก รายไดเงินสด รายไดเงินสดจากทรัพยสิน อายุหัวหนา
ครัวเรือน จํานวนสมาชิกในครัวเรือน หนี้สินตนป และหนี้สินระหวางปมีความสัมพันธทางเดียวกัน

สําหรับการบริโภคกับการออมมีความสัมพันธกันแตในทิศทางตรงขามกัน
งานวิจัยที่พบในอดีตที่กลาวมาขางตน สวนใหญเปนงานวิจัยที่ศึกษาการปรับตัวในการ

ดํารงชีพในระบบการผลิตแสดงใหเห็นตนทุน การเกิดหนี้สิน การออมของครัวเรือน ของเกษตรกร
และการปรับตัวเพื่อใหอยูไดในสภาพเศรษฐกิจและสังคมปจจุบัน แตงานวิจัยสวนใหญขาด

การศึกษาพฤติกรรมที่เกี่ยวเนื่องไปสูตนทุนการผลิต การเกิดหนี้สิน และการออม จึงแตกตางจาก
งานวิจัยเรื่องนี้ ที่เนนใหเห็นแบบแผนรายไดและการใชจายทั้งในระบบการผลิตและการดํารงชีพ

ของเกษตรกรที่เชื่อมโยงมาจากพฤติกรรมของเกษตรกรผูปลูกขาวเปนสําคัญ เพราะหาก
เกษตรกรสามารถปรับพฤติกรรมของตนเองไปสูแนวทางที่ลดความเสี่ยงในลักษณะพึ่งพาตนเอง

ได จะชวยใหเกษตรกรอยูรอดไดและลดภาระของรัฐบาลลงไดบาง