Page 39 -
P. 39
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
3-8
พ.ศ. .... เสนอใหมีการจัดตั้งกระทรวงทรัพยากรน้ํา ตามที่ไดมีการกําหนดใหเรงรัดจัดตั้งองคกรระดับชาติ
ไวในแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้ แตการเสนอดังกลาวนี้ไมมีผลในทางปฏิบัติ
นโยบายจากแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ไมไดดําเนินการคือการเก็บคาน้ําชลประทานจากภาค
การเกษตร และการนําองคกรภาคประชาชนเขามารวมในการบริหารจัดการโครงการแหลงน้ํา รวมทั้งการ
จัดตั้งองคกรระดับชาติโดยมีกฎหมายรองรับ
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ.2540-2549) อยูในชวงการบริหารของรัฐบาล
1)
รวม 4 คณะ คือ รัฐบาลคณะที่ 51 มีนายบรรหาร ศิลปอาชา เปนนายกรัฐมนตรี รัฐบาลคณะที่ 52 มีพลเอก
ชวลิต ยงใจยุทธ เปนนายกรัฐมนตรี รัฐบาลคณะที่ 53 มีนายชวน หลีกภัย เปนนายกรัฐมนตรี และรัฐบาล
คณะที่ 54 มี พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เปนนายกรัฐมนตรี
ปญหาของทรัพยากรน้ําที่ระบุไวในแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้กลาวถึงภาพรวมของการบริหาร
จัดการที่ไมเหมาะสมนําไปสูความเสื่อมโทรม และมีผลตอความมั่นคงทางเศรษฐกิจ เกิดความขัดแยงในสังคม
จากการใชทรัพยากร เกิดภัยธรรมชาติ และมลพิษที่เปนอันตรายตอสุขภาพของประชาชน ดวยเหตุดังกลาวนี้
ในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 8 จึงมีนโยบายและมาตรการคือ (1) ใหมีกลไกในการกํากับ ดูแล และประสานการ
พัฒนาทรัพยากรน้ําทั้งในระดับชาติและระดับลุมน้ําโดยมีกฎหมายรองรับ (2) จัดระบบการจัดสรรและ
แบงปนทรัพยากรน้ําระหวางการใชน้ําในกิจการตางๆ อยางเหมาะสม (3) ใหมีการจัดเก็บคาน้ําดิบทั้งเพื่อการ
อุตสาหกรรม เกษตรกรรม และอุปโภคบริโภค (4) ปรับปรุงระบบสงและจายน้ําเพื่อการชลประทานและการ
อุปโภคบริโภคในชุมชนเพื่อลดการรั่วไหลของน้ํา (5) รณรงคและเผยแพรใหมีการใชน้ําอยางประหยัดและมี
ประสิทธิภาพ
สวนสาระสําคัญจากการแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีตอรัฐสภา นโยบายของรัฐบาล
คณะที่ 52 คณะที่ 53 และคณะที่ 54 มีความสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 8
ในเรื่องการพัฒนาการชลประทาน แตไมมีนโยบายเรื่องการเก็บคาน้ําชลประทานจากเกษตรกร รวมทั้งการ
จัดตั้งกลไกในการบริหารจัดการน้ําโดยมีกฎหมายควบคุมที่กําหนดไวตั้งแตแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 และใน
แผนพัฒนาฯ ฉบับนี้ นอกจากนี้ยังมีความสอดคลองกับนโยบายของรัฐบาลคณะตางๆ ที่ผานมา ในเรื่องการ
พัฒนาแหลงน้ําและการชลประทาน นโยบายของรัฐบาลคณะที่ 53 และคณะที่ 54 มีความสอดคลองกันใน
เรื่องการอนุรักษแหลงน้ําและตนน้ํา การควบคุมคุณภาพน้ํา นโยบายที่เพิ่มเติมของรัฐบาลคณะที่ 53 คือการ
สงเสริมใหมีการรวมทุนของรัฐบาลและเอกชนในการกอสรางระบบน้ําเสียรวม และนโยบายของรัฐบาล
คณะที่ 54 ใหมีการชลประทานระบบทอ และเนนการบริหารจัดการ ซึ่งนําไปสูการจัดตั้งกรมทรัพยากรน้ํา
และกรมทรัพยากรน้ําบาดาลในป 2545
ในดานนโยบายจากมติคณะรัฐมนตรีและการดําเนินการ มีความสอดคลองกับแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับนี้มีสวนที่เชื่อมโยงกับแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ผานมา คือ การพัฒนาแหลงน้ํา
และการชลประทาน มีการกอสรางเขื่อนขนาดใหญ 2 แหง คือ (1) อางเก็บน้ําประแสร และ (2) เขื่อนขุนดาน
ปราการชล เรื่องคุณภาพน้ํามีการจัดตั้งองคการน้ําเสีย มีการแตงตั้งคณะกรรมการทรัพยากรน้ําแหงชาติ และ
คณะกรรมการลุมน้ําแมปงตอนบนและลุมน้ําแมปงตอนลาง อนุกรรมการจัดตั้งองคกรบริหารจัดการน้ําในลุมน้ํา
เจาพระยา มีการเสนอรางพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ํา พ.ศ. .... ที่เสนอโดยคณะกรรมการทรัพยากรน้ําแหงชาติ
------------------------------------
1)
รัฐบาลคณะที่ 51 ที่มีนายบรรหาร ศิลปอาชา เปนนายกรัฐมนตรี มีการบริหารตอเนื่องมาตั้งแตแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 จึงไมมีคําแถลงนโยบายในชวง
แผนพัฒนาฯ ฉบับนี้