Page 35 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3-4

นโยบายจากมติคณะรัฐมนตรีมีความสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
และนโยบายของรัฐบาลที่แถลงตอรัฐสภาในเรื่องการกอสรางระบบชลประทาน และการพัฒนาแหลงน้ํา และ
มีนโยบายเพิ่มเติมดานการเรงรัดพัฒนาแหลงน้ําบาดาล อยางไรก็ตามยังคงไมไดมีการจัดทําแผนแมบทการ
พัฒนาทรัพยากรน้ําในระดับลุมน้ําตามที่กําหนดไวในแผนพัฒนาฯ รวมทั้งการเก็บคาน้ําชลประทานจาก
เกษตรกรตามที่กําหนดไวในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 1

ในชวงแผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2520-2524) อยูในชวงการบริหาร
ของรัฐบาล 4 คณะ คือรัฐบาลคณะที่ 39 มีนายธานินทร กรัยวิเชียร เปนนายกรัฐมนตรี รัฐบาลที่ 40 และ 41
มีพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันท เปนนายกรัฐมนตรี และรัฐบาลคณะที่ 42 มีพลเอกเปรม ติณสูลานนท

เปนนายกรัฐมนตรี
ปญหาการพัฒนาแหลงน้ําที่ระบุไวในแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้คือ (1) ขาดแผนและนโยบาย
สวนรวมเกี่ยวกับการจัดสรรทรัพยากรแหลงน้ํา (2) ขาดการสํารวจแหลงน้ําที่จะนํามาพัฒนาใหเปนประโยชน

(3) ขาดนโยบายระยะยาวเพื่อแกไขปญหาความแหงแลงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (4) ความเสื่อมโทรม
และเนาเสียของแหลงน้ํา (5) ขาดการควบคุมการขยายตัวของเมืองและอุตสาหกรรมใหสอดคลองกับขีดจํากัด
ของการพัฒนาแหลงน้ํา และ (6) ใชน้ําอยางไมประหยัดดวยเหตุผลดังกลาวนี้ ในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 5 จึงได
ใหความสําคัญตอการผลิตทางการเกษตร โดยการพัฒนาโครงการเจาพระยาตอนบนและการชลประทานใน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีการกําหนดมาตรการใหมีหนวยงานกลางระดับสูงเพื่อจัดทําแผนพัฒนาแหลงน้ํา

การปรับปรุงกฎหมายเพื่ออนุรักษแหลงน้ํา ศึกษาและสํารวจวางแผนบรรเทาอุทกภัย และวางแผนชวยเหลือ
เกษตรกรที่ขาดแคลนน้ําในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สวนนโยบายที่รัฐบาลคณะตางๆ แถลงตอรัฐสภานั้น
ไดเนนดําเนินการชลประทานขนาดเล็ก และการแกไขปญหาภัยแลงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่สอดคลอง

กับนโยบายที่ไดกําหนดไวในแผนพัฒนาฯ ในดานนโยบายของคณะรัฐมนตรีที่มีมติและดําเนินการนั้น
นอกจากจะมีการพัฒนาแหลงน้ําขนาดใหญและขนาดกลางอยางตอเนื่องแลว ยังมีการเริ่มดําเนินการพัฒนา
แหลงน้ําขนาดเล็กโดยเฉพาะในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเพื่อแกปญหาภัยแลง มีโครงการพัฒนาน้ําใตดินเพื่อ
การเกษตรที่จังหวัดสุโขทัย มีการสูบน้ําดวยไฟฟาเพื่อการเกษตร มีการแกไขปญหาคุณภาพในแมน้ําแมกลอง

ในเขตจังหวัดราชบุรี และมีการจัดตั้งคณะกรรมการศูนยประสานงานและเรงรัดพัฒนาแหลงน้ําขึ้น ในสํานัก
เลขาธิการคณะรัฐมนตรี โดยสรุปคือนโยบายที่กําหนดโดยคณะรัฐมนตรีและการดําเนินการสอดคลองกับ
นโยบายที่กําหนดในแผนพัฒนาฯ และนโยบายที่รัฐบาลแถลงตอรัฐสภา

ในชวงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2525-2529) อยูในชวงการบริหาร

ของรัฐบาลคณะที่ 43 และ 44 ซึ่งมีพลเอกเปรม ติณสูลานนท เปนนายกรัฐมนตรี
ปญหาที่เกี่ยวของกับทรัพยากรน้ําที่ระบุไวในแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้คือ การใชแหลงน้ําเพื่อ
การชลประทานและการประมงมีปญหาจากระบบสงที่ไมสมบูรณ ขาดการบํารุงรักษาใหอยูในสภาพที่ใชการได

การใชน้ําในเขตชลประทานยังไมมีประสิทธิภาพและไมประหยัด รวมทั้งการบริหารจัดการยังกระจัดกระจาย
อยูหลายหนวยงาน ดวยเหตุดังกลาวนี้ในแผนพัฒนาฯ ฉบับนี้จึงไดกําหนดมาตรการพัฒนาไว 3 ประการคือ
(1) เรงปรับปรุงและขยายพื้นที่ในเขตชลประทานที่มีอยูเดิม ใหใชประโยชนไดเต็มที่ (2) เรงดําเนินการพัฒนา
ลุมน้ําที่ยังไมมีการพัฒนามากนักมาใชประโยชนใหมากขึ้น (3) เรงรัดพัฒนาแหลงน้ําขนาดเล็กใหกระจายออก

นอกเขตชลประทาน (4) สํารวจเพื่อวางแผนผันน้ําจากแมน้ําโขงเขามาเพิ่มเติม (5) ดําเนินการเก็บคาน้ําจาก