Page 34 -
P. 34
์
ิ
ิ
ื
ิ
ิ
ั
ุ
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรต สมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
บทที่ 3
การเสริมสร้างสมรรถภาพทางกาย
หลักการเสริมสร้างสมรรถภาพของร่างกาย ประกอบองค์ความรู้ท่เก่ยวข้องกับ
ี
ี
�
ึ
�
�
�
สมรรถภาพทางกาย คาแนะนาในการออกกาลังกาย ประโยชน์ของการออกกาลังกาย ซ่งการ
ออกแบบโปรแกรมการออกก�าลังกายทั่วไป หรือการออกก�าลังกายในน�้าใช้หลักการเดียวกันดังนี้
1. สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) หมายถึง ความสามารถในการท�างาน
ของส่วนต่างๆ ของร่างกาย เพื่อประกอบอาชีพ กิจวัตรประจาวัน กิจกรรมนันทนาการ โดย
�
ปราศจากความเมื่อยล้า ซึ่งวัดได้จากระดับความสามารถที่ส่วนต่างๆ ในร่างกายท�างานได้ คนที่มี
ี
ระดับสมรรถภาพทางกายสูงจะมีความสามารถของร่างกายท่จะทาส่งต่างๆ ได้ท่ระดับพอเหมาะ
�
ิ
ี
่
�
ี
และมีประสิทธิภาพ ในทางกลับกัน คนที่มีระดับสมรรถภาพทางกายท่ตา ร่างกายก็จะอ่อนแอ
ไม่แข็งแรง หรือมีข้อจ�ากัดที่จะส่งผลให้ร่างกายไม่สามารถท�างานในระดับที่พอเหมาะได้
สมรรถภาพทางกาย สามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ สมรรถภาพทางกายที่สัมพันธ์
กับสุขภาพ (Health-Related Physical Fitness) และ สมรรถภาพทางกายที่สัมพันธ์กับทักษะ
(Skill-Related Physical Fitness) โดยแต่ละประเภทของสมรรถภาพทางกาย จะมีองค์ประกอบ
ในด้านต่างๆ ที่แตกต่างกัน
1.1 สมรรถภาพทางกายที่สัมพันธ์กับสุขภาพ
ี
ี
เป็นสมรรถภาพทางกายท่เก่ยวข้องกับการส่งเสริมสุขภาพ และช่วยเพิ่ม
ี
ี
ประสิทธิภาพการทางานของร่างกาย ซ่งจะมีส่วนช่วยในการลดปัจจัยเส่ยงท่จะเกิดโรคต่างๆ ได้
�
ึ
เช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดและหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง และโรคปวดหลัง เป็นต้น
องค์ประกอบของสมรรถภาพทางกายท่สัมพันธ์กับสุขภาพ ประกอบด้วยสมรรถภาพทางกาย
ี
5 ด้าน คือ ความอดทนของระบบหัวใจและหายใจ (Cardiorespiratory endurance) ความแข็ง
แรงของกล้ามเน้อ (Muscular strength) ความอดทนของกล้ามเน้อ (Muscular endurance)
ื
ื
ความอ่อนตัว (Flexibility) และองค์ประกอบของร่างกาย (Body composition) ผู้ฝึกสอนการ
ออกก�าลังกายต้องเข้าใจองค์ประกอบของสมรรถภาพทางกายที่สัมพันธ์กับสุขภาพทั้งหมด เพื่อที่
ั
จะสามารถออกแบบโปรแกรมการออกกาลังกายสาหรับพัฒนาองค์ประกอบให้ครบท้ง 5 ด้าน ท้งน ี ้
ั
�
�
�
ี
เพราะสมรรถภาพทางกายท่สัมพันธ์กับสุขภาพ จะช่วยให้ร่างกายมีประสิทธิภาพในการทางาน ช่วย
ลดปัจจัยเสี่ยงที่จะเป็นโรคต่าง ๆ ในกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-communicable diseases:
NCDs) เป็นกลุ่มโรคไม่ติดต่อเร้อรัง คือ ไม่ได้เกิดจากเช้อโรคและไม่สามารถแพร่กระจายจากคน
ื
ื
การออกก�าลังกาย 27
