Page 93 -

ิ
ิ
์
ื
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
91

้
เป็นกรดอะมิโนอิสระ มีเพียงส่วนน้อยที่ยังคงเป็นเปปไทด์หรือโปรตีนเนื่องจากไม่สามารถย่อยได เช่น
โปรตีนเส้นใยจะถูกขับออกนอกร่างกาย การดดซึมของกรดอะมิโนอิสระเกิดขึ้นบริเวณล าไส้เล็กมีทั้งแบบ
ู
การซึมผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ (Passive transport) จากบริเวณที่มีความเข้มข้นน้อยกว่าและแบบที่เกี่ยวข้อง
กับการขนส่งโซเดียมและต้องการพลังงาน ATP (Active transport) วิธีนี้เปปไทด์ขนาดเล็กสามารถดูด

ซึมเข้าสู่เซลล์เยื่อบุทางเดินอาหารได้และถูกย่อยต่อภายในเซลได้เป็นกรดอะมิโนอิสระเข้าสู่กระแสเลือด

ต่อไป เนื้อเยื่อต่างๆ มีกลวิธีในการจับกรดอะมิโนอิสระจากกระแสโลหิตเข้าสู่เชลอย่างน้อย 4 ระบบ
ระบบที่ 1 เกี่ยวกับการขนส่งกรดอะมิโนที่เป็นกลาง ระบบที่ 2 เกี่ยวข้องกับกรดอะมิโนที่เป็นเบสและซิส

ทีน ระบบที่ 3 ระบบส่งกรดอะมิโนเป็นกรด และระบบที่ 4 เกี่ยวข้องกับการขนส่งของไกลซีนและ

โพรลีน โดยที่แต่ละระบบมีการขนส่งกรดอะมิโนที่มีลักษณะจ าเพาะของระบบนั้น ในเนื้อเยื่อบางชนิด
เช่น ไต ล าไส้และสมอง ยังมีระบบขนส่งกรดอะมิโนที่เรียกว่า “วัฏจักร -กลูทามิล (-glutamyl

cycle)” (ภาพที่ 2-13) ซึ่งมีกลูทาไทโอนท าหน้าที่พากรดอะมิโน โดยใช้หมู่กลูทามิลจับหมู่อะมิโนของ

กรดอะมิโนอาศัยเอนไซม์ -glutamyl transpeptidase ที่เยื่อหุ้มเซลล์ ดึงกรดอะมิโนเข้าสู่เซล จากนั้น

กรดอะมิโนถูกตัดออกเป็นอิสระด้วยเอนไซม์ -glutamyl cyclotransferase ที่เหลือคือ 5-ออกโซ-

โพรลีน (5-oxoproline) ถูกน าไปสังเคราะห์กลูทาไธโอนใหม่ ส าหรับขนส่งกรดอะมิโนต่อๆ ไป การ
ขนส่งโดยระบบนี้ต้องการพลังงานจาก ATP 3 โมเลกุล และมีความไวต่อการขนส่งกลูทามีน ซิสอีนรวม

ทั้งกรดอะมิโนที่เป็นกลาง แต่ไม่สามารถขนส่งกรดอะมิโนโพรลีนได้ การขนส่งกรดอะมิโนจ าเป็นต้อง

อาศัยโปรตีนจ าเพาะเป็นตัวพา

ภาพที่ 2-13 การขนส่งกรดอะมิโนผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ล์โดยวัฏจักร -กลูทามิล

บทที่ 2 สารอาหารและเมตาบอลิซึมในร่างกายสัตว์