Page 56 -

ิ
ื
ิ
ิ
์
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

มีความเปนไปไดนอยที่จะทำใหเกิดความตานทาน ดังนั้นสารพิษคิลเลอรจึงไดถูกเสนอเปน

ตัวควบคุมทางชีวภาพที่มีศักยภาพ อยางไรก็ตามควรมีการประเมินผลของสารพิษคิลเลอรตอ

จุลินทรียที่มีประโยชนโดยเฉพาะที่ผิวของพืช ผลิตภัณฑที่รับประทานได และในทางเดินอาหารของ

คน (Corbaci and Ucar 2018; Liu et al. 2015; Marquina et al. 2001; Perez et al. 2016; Zhang et

al. 2020) สารพิษคิลเลอรที่ผลิตจาก W. anomalus BS91 แสดงกิจกรรมของเอนไซมกลูคาเนส และ

สัมพันธกับความสามารถในการควบคุมทางชีวภาพตอ B. cinerea, P. digitatum, P. italicum,

Monilinia fructigena และ M. fructicola (Aloui et al. 2015; Grzegorczyk et al. 2017; Parafati et al. บทที่ 2

2015; 2017b; Platania et al. 2012) สำหรับ Pichia membranifaciens พบวาสรางสารพิษคิลเลอรที่

สามารถควบคุม B. cinerea ซึ่งเปนสาเหตุของโรคราสีเทาขององุนได (Santos and Marquina 2004)

นอกจากนั้นยังพบวา P. membranaefaciens ผลิตสารพิษคิลเลอร 2 ชนิด ที่มีผลกับ 1-6 บีตา-

กลูแคน และแมนโนโปรตีนที่ผนังเซลล ดังนั้นจึงยับยั้งราโรคพืชได (Belda et al. 2017) สวน

Pseudozyma flocculosa ซึ่งเปนยีสตที่ใชควบคุมทางชีวภาพสรางฟล็อกคูโลซิน (flocculosin) ซึ่งเปน

เซลโลไบโอสลิพิด (cellobiose lipid) ที่มีน้ำหนักโมเลกุลต่ำ (Mimee et al. 2005; Teichmann et al.

2011)

สารปฏิชีวนะ กลุมสารอินทรียที่ผลิตโดยจุลินทรียจากเมแทบอลิซึมและมีผลในการยับยั้ง

หรือฆาจุลินทรียอีกชนิดหนึ่งเมื่อใชในความเขมขนต่ำ สารปฏิชีวนะเปนสารทุติยภูมิ (secondary

metabolites) มีน้ำหนักโมเลกุลต่ำ จุลินทรียสรางและปลดปลอยออกมานอกเซลล (Pal and

Gardener 2006; Tjamos et al. 2010) จุลินทรียที่มีรายงานวาสรางสารปฏิชีวนะสวนใหญเปน

แบคทีเรียและราเสนใย สวนยีสตยังไมมีรายงานการสรางสารปฏิชีวนะ สารปฏิชีวนะบางชนิด

มีรายงานวากดการเกิดโรคพืช โดยการยับยั้งการเจริญของรากอโรคพืชเหลานั้นในหลอดทดลอง

หรือในพืชหรือทั้ง 2 อยาง เชน เบซิลโลมัยซิน ดี (bacillomycin D) ซึ่งเปนลิพอเพ็ปไทด (lipopeptide)

ผลิตโดย Bacillus subtilis AU195 มีกิจกรรมการเปนปฏิปกษตอ Aspergillus flavus ที่ผลิตแอฟลา-

ท็อกซิน (aflatoxin) (Moyne et al. 2001) และ ไมคอซับทิลิน (mycosubtilin) ผลิตโดย Bacillus subtilis

BBG100 สามารควบคุมทางชีวภาพโรคเนาคอดิน (damping-off) ของตนกลามะเขือเทศ ที่มีสาเหตุ

จาก Pythium aphanidermatum (Leclere et al. 2005)

ภาวะปรสิต (Parasitism)

ภาวะปรสิตคือปฏิสัมพันธระหวางสิ่งมีชีวิต 2 ชนิดซึ่งสิ่งมีชีวิตไดรับสารอาหารจาก

สิ่งมีชีวิตอีกชนิดหนึ่ง ถาตัวใหอาศัย (host) เปนปรสิตเชนกัน เชน โรคพืช ปฏิสัมพันธนั้นเรียกวา

ไฮเปอรพาราซิทิซึม (hyperparasitism) จุลินทรียปฏิปกษบางชนิดเปนปรสิตของเชื้อกอโรคพืชซึ่งถือ

การประยุกตใชยีสตเพื่อการเกษตรและอุตสาหกรรมยุคใหม 47