Page 144 -
P. 144
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
์
ิ
ิ
ื
NADPH โดยเกิดขึ้นในไซโทพลาซึม สวนแอซีทิล-โคเอซึ่งอยูในไมโทคอนเดรียจะถูกสงออกมาที่
ไซโทพลาซึมโดยอาศัยซิเทรตจากนั้นเขาสูการสังเคราะหกรดไขมันในไซโทพลาซึมโดยการควบคุม
ของเอนไซมแฟตทีแอซิดซินเทส (Tehlivets et al. 2007) เริ่มจากแอซีทิล-โคเอทำปฏิกิริยากับ
คารบอนไดออกไซดไดเปนมาโลนิล-โคเอ (malonyl-CoA) โดยใชพลังงานจาก ATP จากนั้นแอซีทิล-
โคเอและมาโลนิลโคเอทำปฏิกิริยากับโปรตีนบรรทุกเอซิล (acyl carrier protein, ACP) ไดเปน
เอซีทิล-เอซีพี (acetyl-ACP) และ มาโลนิล-เอซีพี (malonyl-ACP) ซึ่งจะรวมกันไดเอซิล-เอซีพี (acyl
ACP, C4) และใช NADPH 2 โมเลกุล จากนั้นปฏิกิริยาจะดำเนินซ้ำแบบเดิมจำนวน 4 ขั้นตอน จนได
กรดพาลมิติก ดังภาพที่ 5.3
บทที่ 5
ภาพที่ 5.3 การสังเคราะหกรดไขมันสายยาวในยีสต โดยแสดงเอนไซมเปนอักษรตัวเอียง โดย
แอซีทิล-โคเอคารบอกซิเลส (acetyl-CoA carboxylase: ACC) และมาโลนิล-โคเอ-เอซีพี-
ทรานแอซิลเลส (malonyl-CoA-ACP transacylase: MAT)
กรดไขมันที่สิ่งมีชีวิตสังเคราะหขึ้นสวนใหญเปนกรดไขมันอิ่มตัวที่มีคารบอน 16 หรือ 18
อะตอม จากนั้นกรดไขมันเหลานั้นจะถูกเปลี่ยนไปเปนกรดไขมันไมอิ่มตัวโดยเอนไซมดีแซทูเรส
(desaturase) และอีลองเกส (elongase) การเพิ่มพันธะคูในกรดไขมันเริ่มจากพาลมิโทอิล-โคเอ
(palmitoyl-CoA, C16:0) เปลี่ยนไปเปนสเตียโรอิล-โคเอ (stearoyl-CoA, C18:0) จากนั้นจะถูก
เปลี่ยนเปนโอลีอิล (oleoyl-CoA C18:1) การเพิ่มพันธะคูในกรดไขมันจะมีปฏิกริยาการตอสาย (chain
ิ
elongation) โดยเอนไซมอีลองเกสทำหนาที่เพิ่มจำนวนคารบอนอะตอม และปฏิกิริยาการเติม
พันธะคู (desaturation) โดยเอนไซมดีแซทูเรส หนาที่เพิ่มหรือเติมพันธะคู ตามลำดับ จากนั้นก็จะมี
การประยุกตใชยีสตเพื่อการเกษตรและอุตสาหกรรมยุคใหม 135