Page 39 -

ิ
ิ
ื
ิ
ิ
์
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ี
ธุรกิจโรงสข้าว...
การปรับตัวบนกระแสการเปลียนผ่าน
่
■ ผลผลิตต่อไร่ที่ตกต�่า
ผลผลิตต่อไร่ของการปลูกข้าวของไทยเฉลี่ย 383 กิโลกรัมต่อไร่ ในปี พ.ศ. 2545 เพิ่มขึ้น
เพียง 423 กิโลกรัมต่อไร่ ในปี พ.ศ. 2563 เมื่อเปรียบเทียบกับปริมาณผลผลิตของประเทศคู่แข่ง
เช่น เวียดนามและอินเดียพบว่า เวียดนามมีปริมาณผลผลิต 930 กิโลกรัมต่อไร่ ในขณะที่อินเดีย
มีปริมาณผลผลิต 800 กิโลกรัมต่อไร่ (ชัยวัช โซวเจริญสุข 2562) สะท้อนให้เห็นว่าประเทศไทย
�
้
�
ั
ี
ื
่
ไม่มีการพัฒนาประสิทธิภาพการผลิต ซาร้ายยังมีผลผลิตต่อไร่ลดตาลงในบางภาค ท้งน้เน่องจาก
การปลูกข้าวในไทยส่วนมากมีพื้นที่ปลูกนอกพื้นที่ชลประทาน ท�าให้การปลูกข้าวของไทยพึ่งพา
สภาพแวดล้อมธรรมชาติเป็นหลัก ไม่สามารถลดความเส่ยงจากภัยธรรมชาติได้ ปัจจัยเหล่าน ้ ี
ี
�
ี
�
จึงส่งผลต่อปริมาณข้าวท่เข้าสู่โรงสี ทาให้มีปริมาณข้าวเข้าโรงสีข้าวแปรปรวนตามจานวนผลผลิต
ึ
�
�
ึ
ี
ี
ท่เปล่ยนแปลงในแต่ละปี การดาเนินธุรกิจของโรงสีข้าวเป็นไปได้อย่างยากลาบากมากข้น ซ่งจาก
ี
การสัมภาษณ์พบว่าปริมาณข้าวท่ลดลงส่งผลกระทบต่อโรงสีข้าวในภาคกลางและภาคเหนือ
มากที่สุด
■ วิธีการปลูกข้าวและการเก็บเกี่ยวข้าวของเกษตรกรเปลี่ยนไป
�
เกษตรกรส่วนใหญ่ได้เปล่ยนรูปแบบการปลูกข้าวนาปีจากแบบนาดา มาเป็นรูปแบบ
ี
10
นาหว่านส�ารวย มากขึ้นโดยในปี พ.ศ. 2563 เกษตรกรผู้ปลูกข้าวนิยมปลูกข้าวนาปีในรูปแบบ
11
นาหว่านสารวยมากถึงร้อยละ 56.85 รองลงมาคือ นาหว่านนาตมร้อยละ 28.20 และนาดา
�
้
�
�
ร้อยละ 12.96 เมื่อเปรียบเทียบกับการปลูกในปี พ.ศ. 2545 พบว่าเกษตรกรนิยมปลูกข้าวใน
รูปแบบนาด�ามากถึงร้อยละ 53.85 รองลงมาคือ แบบหว่านน�้าตม ร้อยละ 24.66 และการปลูก
�
แบบนาหว่านสารวย ร้อยละ 20.74 ส่วนหน่งมาจากการขาดแคลนแรงงานในภาคการเกษตร
ึ
้
และการที่ฝนตกไม่ตรงตามฤดูกาลและการขาดแคลนปริมาณนา ส่งผลให้ปริมาณการใช้
�
ิ
ึ
ึ
เมล็ดพันธุ์ต่อไร่ของเกษตรกรเพ่มมากข้นถึงร้อยละ 20.00 ซ่งส่งผลกระทบต่อต้นทุนการปลูก
ี
ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวนาปี ในขณะท่ปริมาณการใช้เมล็ดพันธุ์ต่อไร่ของเกษตรกรในการปลูก
ข้าวนาปรังมีแนวโน้มลดลง แต่เมื่อเปรียบเทียบกับการปลูกข้าวนาปียังมีปริมาณที่ใช้เมล็ดพันธุ์
ต่อไร่สูงกว่า เนื่องจากเป็นการปลูกแบบนาหว่านน�้าตมมากที่สุด จึงท�าให้มีการใช้เมล็ดพันธุ์ต่อ
ไร่มากกว่าการปลูกแบบนาปี ในขณะเดียวกันรูปแบบการเก็บข้าวของเกษตรกรได้เปลี่ยนแปลง
10 นาด�า เป็นการท�านาที่มีการน�าเมล็ดข้าวไปเพาะในแปลงที่เตรียมไว้ให้งอกเป็นต้นกล้า แล้วถอนต้นกล้าไปปักลงในนา
11 การปลูกแบบนาหว่านส�ารวยคือ การหว่านข้าวแห้งในพื้นดินแห้ง ซึ่งเป็นการหว่านเมล็ดข้าวเพื่อคอยฝน โดยหลังจากไถแปร
ครั้งสุดท้ายจะหว่านเมล็ดข้าวลงไปโดยไม่ต้องคราดครั้งสุดท้าย

ณัฐพล พจนาประเสริฐ และคณะ 37