Page 34 -

ิ
ิ
ิ
ื
ิ
์
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ิ
■ โรงสข้าวมีแนวโน้มก�าลังการผลิตสวนเกินเพ่มขึ้น
ี
่
�
กาลงการผลิตสงสดของโรงสขาวต่อปมแนวโนมเพมสงข้นตงแตในอดีตจนถงป พ.ศ. 2558
้
ึ
ู
่
้
ี
ุ
ู
ั
ิ
ี
ี
่
ี
ั
้
ึ
�
ี
ซ่งเป็นผลสืบเน่องจากท่โรงสีข้าวมีการขยายกาลังการผลิตเพือตอบรับการดาเนินนโยบาย
่
ึ
ื
�
รับจานาข้าวเปลือก หลังจากน้นกาลังการผลิตสูงสุดของโรงสีข้าวต่อปีกลับมีแนวโน้มลดลง
�
�
ั
�
ิ
ึ
�
ื
อย่างต่อเน่อง โดยกาลังการผลิตสูงสุดของโรงสีข้าวขนาดกลางและขนาดใหญ่เพ่มข้นจาก
28.59 ลานตน ในปี พ.ศ. 2543 เป็น 64.75 ล้านตัน ในป พ.ศ. 2549 (มาฆะสร และคณะ, 2554)
ั
ี
ิ
้
ิ
ั
และกาลังการผลิตสูงสุดของโรงสีข้าวรวมทุกขนาดท้งประเทศเพ่มขึ้นจาก 52.09 ล้านตันต่อปี
ิ
�
ในปี พ.ศ. 2550 เป็น 84.72 ล้านตันต่อปี ในปี พ.ศ. 2558 และลดลงเหลือ 79.15 ล้านตัน
ี
ต่อปี ในปี พ.ศ. 2563 (กรมโรงงานอุตสาหกรรม, 2565) โดยท่โรงสีข้าวในภาคกลางมีกาลัง
�
การผลิตรวมสูงสุด รองลงมาคือ ภาคเหนือตอนล่าง ภาคอีสานตอนล่าง ภาคอีสานตอนบนและ
ภาคเหนือตอนบน ตามล�าดับ อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณาผลผลิตข้าวเปลือกทั้งนาปรังและนาปี
�
�
ของประเทศไทยพบว่า มีจานวนผลผลิตน้อยกว่ากาลังการผลิตของโรงสีข้าวค่อนข้างมาก โดย
ในช่วงปี พ.ศ. 2550 ถึง 2563 ผลผลิตข้าวเปลือกรวมของประเทศไทยอยู่ประมาณ 30.00 -
�
40.00 ล้านตันต่อปี ซ่งตากว่ากาลังการผลิตของโรงสีข้าวค่อนข้างมาก โดยสัดส่วนกาลังการผลิต
่
�
�
ึ
�
ึ
สูงสุดของโรงสีข้าวต่อข้าวเปลือกซ่งเป็นดัชนีวัดกาลังการผลิตส่วนเกิน มีแนวโน้มเพ่มสูงข้น
ิ
ึ
จาก 2.02 เท่า ในปี พ.ศ. 2551 เป็น 3.68 เท่า ในปี พ.ศ. 2559 และลดลงเหลือ 3.11 เท่า ใน
�
ปี พ.ศ. 2563 (ภาพท่ 1.5) สะท้อนให้เห็นว่าหากใช้กาลังการผลิตสูงสุดโรงสีข้าวจะสามารถ
ี
ี
สีข้าวเปลือกหมดได้ในเวลาเพียง 3 ถึง 4 เดือน สะท้อนให้เห็นถึงการแข่งขันท่รุนแรงในการ
ิ
แย่งชงข้าวเปลือกเพ่อเป็นวตถุดิบของโรงสีข้าว ถ้าหากโรงสีข้าวไม่สามารถจัดหาข้าวเปลือก
ั
ื
�
ึ
ได้ตามความต้องการจะทาให้ต้นทุนคงท่เฉล่ยในการสีข้าวสูงข้น โรงสีข้าวจึงจาเป็นต้องหา
ี
�
ี
ื
ึ
ื
ี
ี
ื
ซ้อข้าวเปลือกจากต่างพ้นท่มาสี ซ่งสะท้อนให้เห็นว่านอกจากโรงสีข้าวในพ้นท่ต่าง ๆ จะต้อง
ื
ี
ื
แข่งขันเพ่อแย่งชิงข้าวเปลือกระหว่างโรงสีข้าวในพ้นท่แล้ว ยังต้องแข่งขันกับโรงสีข้าวต่างพ้นท ี ่
ื
ที่มาแย่งรับซื้อข้าวเปลือกในพื้นที่ด้วย ในปี 2564 โดยภาคกลางเป็นภาคที่มีก�าลังการผลิตส่วน
เกินมากที่สุด 4.44 เท่า ภาคเหนือตอนบน 2.76 เท่า ภาคอีสานตอนบน 2.71 เท่า ภาคใต้ 1.92
เท่า ภาคเหนือตอนล่าง 1.44 เท่า และ ภาคอีสานตอนล่าง 1.27 เท่า สะท้อนถึงสภาวการณ์
�
ื
ี
ึ
แข่งขันในการรับซ้อข้าวเปลือกในภาคกลางท่ค่อนข้างรุนแรง ซ่งท�าให้โรงสีข้าวในภาคกลางจาเป็น
ต้องขึ้นไปแย่งซื้อข้าวเปลือกในพื้นที่อื่น
32 สถาบันคลังสมองของชาติ