Page 29 -

ิ
ิ
ิ
ิ
์
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ี
ธุรกิจโรงสข้าว...
่
การปรับตัวบนกระแสการเปลียนผ่าน
ขนาดกลางได้ลดลงจากจ�านวน 823 แห่ง เหลือเพียง 387 แห่ง ในช่วงเวลาเดียวกัน อย่างไร
ึ
ี
ั
�
�
�
ก็ตามการแข่งขันท่สูงข้นทาให้จานวนโรงสีข้าวท้งหมดในภาพรวมลดลงจากจานวน 1,694
แห่ง ในปี 2543 เหลือเพียง 1,535 แห่ง ในปี 2551 แต่ในด้านก�าลังการผลิตของโรงสีข้าวกลับ
พบว่าได้เพิ่มจาก 25.84 ล้านตันต่อปี ในปี พ.ศ. 2543 มาเป็น 67.47 ล้านตันต่อปี ในปี พ.ศ.
2551 จากก�าลังการผลิตที่เปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นดังกล่าวท�าให้โรงสีข้าวต้องแข่งขันกันในการเก็บ
ื
�
สต็อกอุปทานข้าวเปลือกเพ่อไว้รอการสี เพราะกาลังการผลิตในระบบของธุรกิจโรงสีข้าวในปี
2551 มีสูงกว่าผลผลิตข้าวเปลือกที่เป็นวัตถุดิบส�าหรับการสีแปรรูปซึ่งมีจ�านวน 32.00 ล้านตัน
สูงถึงกว่าหนึ่งเท่าตัวของผลผลิต

นอกจากน้การเปล่ยนแปลงในนโยบายของรัฐโดยเฉพาะนโยบายการแทรกแซงสินค้าข้าว
ี
ี
ี
�
�
จากเดิมท่เป็นโครงการรับจานาข้าวเปลือกในระดับราคาท่ใกล้เคียงกับตลาดและให้โรงสีข้าวเป็น
ี
�
�
แหล่งรับจานาใบประทวนข้าวเปลือกแทนหน่วยงานของรัฐและโรงสีข้าวได้ค่าจ้างในการรับฝาก
ข้าว มาเป็นโครงการรับจ�าน�าข้าวเปลือกทุกเมล็ดในระดับราคาสูงกว่าตลาดร้อยละ 50 ในช่วง
�
ปี 2554 - 2557 โครงการรับจานาข้าวเปลือกทุกเมล็ดในระดับราคาสูงดังกล่าว นอกจากจะ
�
ทาให้รัฐเป็นผู้รับซ้อข้าวเปลือกรายใหญ่และสร้างอานาจการผูกขาดในตลาดข้าวเปลือกและ
ื
�
�
�
ื
ตลาดข้าวสารส่งออกแล้ว ในขณะเดียวกันนโยบายดังกล่าวยังได้กาหนดเง่อนไขไว้ว่าข้าวเปลือก
�
�
ี
�
ึ
�
ท่ได้รับจานาไว้ต้องแปรรูปสีเป็นข้าวสารก่อนการจัดเก็บเข้าสต็อก ทาให้โรงสีข้าวจานวนหน่ง
ั
ท้งขนาดกลางและขนาดใหญ่ได้เข้าร่วมโครงการรับฝากและสีข้าวเปลือกเป็นข้าวสารให้กับ
รัฐภายใต้โครงการรับจ�าน�าทุกเมล็ดในระดับราคาสูง พร้อม ๆ กับการเป็นผู้รับจ้างฝากข้าวที่ได้
รับการสีไว้แล้วรอการท่รัฐจะนาออกไปจาหน่ายต่อไป ปัจจัยจากนโยบายของภาครัฐเก่ยวกับ
�
�
ี
ี
ี
ื
การแทรกแซงกลไกตลาดดังกล่าวได้เอ้อให้โรงสีข้าวท่เข้าร่วมโครงการจานวนไม่น้อยได้รับ
�
ประโยชน์ตอบแทนที่เป็นตัวเงินในรูปค่าจ้างและค่าเช่าจากภาครัฐอย่างมาก เพราะในช่วงเวลา
ดังกล่าว (สิงหาคม พ.ศ. 2554 - กรกฎาคม 2557) มีปริมาณผลผลิตข้าวที่รัฐรับซื้อไว้ใน 5 ฤดู
�
ึ
�
ั
ึ
ื
การผลตรวมจานวนถง 54.40 ล้านตนข้าวเปลอก และใช้เงนในโครงการเป็นจานวนถง 9.85
ิ
ิ
แสนล้านบาท (อัมมาร์ สยามวาลา และคณะ, 2557) รายได้จากการท�าธุรกิจของโรงสีข้าวขนาด
ใหญ่ในช่วงเวลาดังกล่าวจึงสูงตามยอดเงินการใช้จ่ายของรัฐตามมาด้วย ในช่วงปี พ.ศ. 2554 -
�
�
2557 จึงนับได้ว่าเป็นยุคทามาค้าขึ้นของโรงสีข้าวและได้รับผลประโยชน์จากการทาธุรกิจกับ
ภาครัฐเป็นอย่างมาก
ณัฐพล พจนาประเสริฐ และคณะ 27