Page 27 -

ิ
์
ิ
ื
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ี
ธุรกิจโรงสข้าว...
การปรับตัวบนกระแสการเปลียนผ่าน
่
และ กข 15 เป็นข้าวพื้นนุ่มและมีกลิ่นหอม อุปทานผลผลิต ข้าวขาวดอกมะลิ 105 และ กข 15
�
จะมีโรงสีข้าวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือทาธุรกิจในการสต็อกข้าวและสีข้าวพันธุ์ดังกล่าว
ื
�
เป็นสาคัญ ส่วนโรงสีข้าวขนาดใหญ่ในภาคกลางจะไปรับซ้อข้าวเปลือกขาวดอกมะลิ 105 ใน
ื
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเพ่อมาสต็อกไว้และทะยอยสีส่งให้ตลาดข้าวสารในประเทศและ
ตลาดส่งออก ด้วยเช่นกัน

จากข้อมูลของกรมการค้าภายในกระทรวงพาณิชย์ ได้แบ่งขนาดธุรกิจของโรงสีข้าว
ออกเป็น 3 ขนาด ได้แก่โรงสีข้าวขนาดเล็กมีก�าลังการผลิตระหว่าง 5 - 60 ตัน/วัน โรงสีข้าว

�
ั
ั
่
ี
ี
่
ู
่
ขนาดกลางมกาลงการผลตอยระหวางมากกวา 60 - 300 ตน/วน และโรงสขาวขนาดใหญมกาลัง
ิ
ั
�
้
่
ี
การผลิตอยู่ระหว่างมากกว่า 300 ตัน/วันขึ้นไป ซึ่งจากการศึกษาของ มาฆะสิริ เชาวกุล (2554)
�
ซ่งใช้ข้อมูลจากกรมการค้าภายในกระทรวงพาณิชย์ได้รายงานถึงกาลังการผลิตและการปรับตัว
ึ
ของโรงสีข้าวขนาดกลางไปเป็นโรงสีข้าวขนาดใหญ่ โดยพบว่าจากทะเบียนการค้าในปี 2543
�
�
มีจานวนโรงสีข้าวขนาดกลางและขนาดใหญ่รวมกันท้งประเทศจานวน 1,694 โรง มีกาลัง
�
ั
่
ี
�
ั
ี
ั
การผลตโดยรวม 28.58 ล้านตนต่อปี ในขณะทผลผลตข้าวของไทยในปีดงกล่าวมจานวนรวม
ิ
ิ
�
ั
ึ
25.84 ล้านต้น ซ่งมีความใกล้เคียงกับกาลังการผลิตของโรงสีข้าวในขณะน้น โรงสีข้าวจึงม ี
�
อานาจทางการตลาดเหนือกว่าชาวนาในตลาดข้าวเปลือก สาหรับโรงสีข้าวขนาดเล็กไม่พบข้อมูล
�
�
จานวนและการกระจายของโรงสีข้าวขนาดเล็กในชุมชนชนบท แต่จากรายงานของ อรวรรณ
และคณะ (2557) ได้พบว่าหลังจากปี 2536 ได้มีการก่อสร้างโรงสีข้าวสหกรณ์การเกษตรซึ่งเป็น
โรงสีข้าวขนาดเล็กในแหล่งปลูกข้าวที่ส�าคัญเพิ่มขึ้น โดยจะรับซื้อเฉพาะข้าวขาวดอกมะลิ 105
ั
ั
ช้น 1 และช้น 2 เพ่อแปรรูปข้าวเปลือกเป็นข้าวสารส่งขายให้กับพ่อค้าคนกลางและสหกรณ์
ื
6
เครือข่ายในประเทศ รวมท้งมีการพัฒนาตลาดข้าวหอมมะลิอินทรีย์ซ่งใช้ข้าวหอมมะลิจาก
ึ
ั
ี
เกษตรกรท่เป็นสมาชิก ทาในรูปแบบเกษตรพันธะสัญญาโดยสหกรณ์การเกษตรจะช่วยเหลือท้ง ั
�
ื
ในด้านเงินทุนปัจจัยการผลิตถ่ายทอดความรู้และสนับสนุนเงินทุนค่าตรวจแปลงเพ่อรับรอง
มาตรฐาน จึงทาให้ในช่วงน้โรงสีข้าวขนาดเล็กในรูปของโรงสีข้าวสหกรณ์มีการเติบโตอย่างรวดเร็ว
�
ี
โดยในปี 2545 มีจ�านวนรวมกันถึง 134 แห่ง และส่วนใหญ่กระจายอยู่ในภาคตะวันออกเฉียง
เหนือ (สมพร อิศวิลานนท์, 2547) 7
6 ข้าวเหนียวและข้าวชนิดอ่นจะซ้อมาขายไปเท่าน้นไม่แปรรูป
ื
ั
ื
ื
�
7 ช่องทางการกระจายข้าวเปลือก เอกสารวิจัยนาเสนอต่อธนาคารเพ่อการเกษตรและสหกรณ์ โดยศูนย์วิจัยเศรษฐศาสตร์ประยุกต์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ณัฐพล พจนาประเสริฐ และคณะ 25