Page 25 -
P. 25
ิ
ิ
ิ
์
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ี
ธุรกิจโรงสข้าว...
การปรับตัวบนกระแสการเปลียนผ่าน
่
ี
1.2 วิวัฒนาการของธุรกิจโรงสข้าวจากยุคบุกเบิก
ั
่
ู
เริ่มต้นสยุคปจจุบัน
ธุรกิจโรงสีข้าว เป็นหน่วยธุรกิจหนึ่งของโซ่อุปทานข้าวและเป็นโซ่ข้อกลางระหว่างตลาด
ข้าวเปลือกและตลาดข้าวสาร กล่าวคือ เป็นปลายทางของตลาดสินค้าข้าวเปลือกและเป็น
ู
ิ
ิ
ั
ั
ต้นทางของตลาดสนค้าข้าวสารก่อนจะส่งผ่านไปยงผ้บรโภคทงในประเทศและส่งออกไปยง
ั
้
ผู้บริโภคในต่างประเทศ ธุรกิจโรงสีข้าวมีการเปลี่ยนแปลงเชิงพลวัตผ่านทั้งช่วง บุกเบิก ฟันฝ่า
รุ่งโรจน์ และชะลอตัว ตามปัจจัยทั้งภายในตัวโรงสีข้าวเองและปัจจัยภายนอก โดยสามารถแบ่ง
ได้ตามช่วงเวลาดังนี้
ี
■ ช่วงบุกเบิกของธุรกิจโรงสข้าวด้วยเครื่องจักรกลและการเติบโต
ื
ึ
ในอดีตการผลิตข้าวในไทยเป็นการเกษตรเพ่อยังชีพ ซ่งการแปรรูปข้าวเปลือกเป็นข้าวสาร
�
น้นจะใช้เคร่องมือพ้นบ้านและแรงงานคนเป็นสาคัญ การเปิดตลาดการค้ากับชาติตะวันตก
ั
ื
ื
ภายใต้สนธิสัญญาเบาว์ริง ได้นาไปสู่การขยายตัวของตลาดส่งออกสินค้าข้าวและเป็นการเร่มต้น
�
ิ
ึ
ั
ื
ของการบุกเบิกธุรกิจโรงสีข้าวด้วยเคร่องจักรกลของไทย ท้งน้ โรงสีข้าวแห่งแรกท่ได้จัดต้งข้น
ั
ี
ี
ในประเทศไทยเป็นของชาวอังกฤษที่จดทะเบียนจัดตั้งเป็นบริษัทชื่อบริษัทอาระกัน ในปี 2401
หลังจากนั้น ได้มีการจัดตั้งโรงสีข้าวเพิ่มขึ้นอีก 3 และ 5 แห่ง ในปี พ.ศ. 2407 และ พ.ศ. 2410
ิ
�
ตามลาดับ ต่อมาในปี พ.ศ. 2413 ชาวจีนกวางตุ้งเร่มเข้ามามีบทบาทลงทุนในธุรกิจโรงสีข้าวแข่ง
ั
กับชาวตะวันตกโดย นายหม่าท่งเจ่ง ได้ส่งเคร่องจักรมาจากอังกฤษและเยอรมันต้งเป็นโรงสีข้าว
ื
ั
ึ
ไฟพร้อมกับการพัฒนาระบบการสีข้าวให้มีประสิทธิภาพมากข้นโดยเฉพาะระบบแยกคัดข้าวและ
ึ
ระบบสีข้าวให้ขาวข้น ซ่งเคร่องสีข้าวของชาวตะวันตกสามารถสีข้าวเปลือกได้เป็นข้าวกล้อง
ื
ึ
เท่านั้น ท�าให้ข้าวขาวเป็นที่ต้องการของตลาดและมีราคาสูงกว่าข้าวกล้อง (ชวลิต อังวิทยาธร,
2544)
ช่วงศตวรรษ 2400 ธุรกิจโรงสีข้าวได้รับความสนใจและได้มีผู้ประกอบการเข้ามาลงทุน
ี
จัดต้งโรงสีข้าวมากข้นส่งผลให้เกิดการขยายตัวในธุรกิจโรงสีข้าวไปในหัวเมืองท่เป็นแหล่งผลิต
ึ
ั
ี
�
ข้าวสาคัญในภูมิภาคต่าง ๆ (สกินเนอร์, 2564) ได้รายงานว่าในปี 2493 ธุรกิจโรงสีข้าวท่ใช้
ั
�
ื
เคร่องจักรกลได้มีจานวนถึง 925 โรง และส่วนใหญ่เป็นของคนจีนท่อพยพเข้ามาต้งรกรากใน
ี
ี
ื
�
�
�
ไทย จานวนโรงสีข้าวท่กล่าวถึงส่วนมากเป็นโรงสีข้าวเคร่องจักรไอน้าเป็นสาคัญ อย่างไรก็ตาม
ณัฐพล พจนาประเสริฐ และคณะ 23
