Page 31 -

ิ
ิ
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
์
ี
ธุรกิจโรงสข้าว...
การปรับตัวบนกระแสการเปลียนผ่าน
่

�
ี
ั
�
ึ
ในปัจจุบันจะมีลักษณะของการทาธุรกิจท่ครบวงจรมากข้น โดยทาหน้าท่ท้งเป็นโรงสีข้าว ผู้บรรจ ุ
ี
ข้าวถุง และบริษัทส่งออกข้าว สร้างแบรนด์เป็นของตัวเองและขายโดยตรงให้กับผู้บริโภค
ในประเทศมากขึ้น (ศูนย์วิจัยกรุงศรี, 2565)
หากวิเคราะห์จ�านวนธุรกิจโรงสีข้าวโดยใช้ข้อมูลจากกรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวง

อุตสาหกรรม ได้พบว่าในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2557 - 2564 มีการหดตัวของจ�านวนโรงสีข้าว
กล่าวคือจ�านวนโรงสีข้าวทั้งหมดได้ลดลงจาก 2,882 โรง ในปี พ.ศ. 2557 เหลือเพียง 1,696 โรง
ในปี พ.ศ. 2564 โดยโรงสีข้าวขนาดใหญ่ลดลงจาก 1,258 โรง เป็น 1,197 โรง ขนาดกลางลดลง
จาก 480 โรง เป็น 220 โรง และขนาดเล็ก ลดลงจาก 1,164 โรง เป็น 357 โรง ในช่วงเวลา
ดังกล่าว (กรมโรงงานอุตสาหกรรม, 2564)

ึ
อน่ง จากการวิเคราะห์มิติของการกระจายโรงสีข้าวในภาคต่าง ๆ ในช่วงปี พ.ศ. 2550 -
2564 ผู้เขียนพบว่า ได้มีการเปลี่ยนแปลงในจ�านวนโรงสีข้าวในภาคต่าง ๆ อย่างมีนัยส�าคัญ ใน

ช่วงปี พ.ศ. 2550 - 2554 จ�านวนโรงสีข้าวตั้งอยู่ในภาคกลางมากที่สุดเฉลี่ย 915 โรง รองลงมา
เป็นภาคเหนือตอนล่าง 541 โรง ภาคอีสานตอนล่าง 483 โรง ภาคเหนือตอนบน 379 โรง
ภาคอีสานตอนบน 325 โรง และภาคใต้ 159 โรง แต่ในช่วงปี 2555 - 2559 จ�านวนโรงสีใน
ภาคกลางเริ่มลดลง เฉลี่ยเหลือ 877 โรง (ลดลงร้อยละ 4.17) ภาคเหนือตอนล่างลดลงเหลือ
503 โรง (ลดลงร้อยละ 6.95) ในขณะที่จ�านวนโรงสีในภาคอีสานตอนล่าง ภาคอีสานตอนบน

ภาคเหนือตอนบน และภาคใต้กลับเพิ่มขึ้นเป็นเฉลี่ย 507 โรง (เพิ่มขึ้นร้อยละ 4.92) 382 โรง
(เพิ่มขึ้นร้อยละ 17.68) 382 โรง (เพิ่มขึ้นร้อยละ 0.73) และ 165 โรง (เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.77)
ิ
ี
�
ตามลาดับ ต่อมาในช่วงปี 2560 - 2564 จ�านวนโรงสีเฉล่ยทุกภาคเร่มลดลงจากช่วงเวลา
ก่อนหน้า โดยในภาคกลาง ภาคอีสานตอนล่าง ภาคเหนือตอนล่าง ภาคอีสานตอนบน ภาคเหนือ
ตอนบน และภาคใต้ จ�านวนโรงสีเฉลี่ยลดลงเหลือ 695 โรง (ลดลงร้อย 20.73) 407 โรง (ลดลง
ร้อยละ 19.68) 385 โรง (ลดลงร้อยละ 23.44) 302 โรง (ลดลงร้อยละ 20.79) 256 โรง (ลดลง
ร้อยละ 25.16) และ 123 โรง (ลดลงร้อยละ 25.78) ตามล�าดับ (ภาพที่ 1.3 และ 1.4)
8

ื
8 รายช่อจังหวัดในภาคต่าง ๆ ปรากฏอยู่ในภาคผนวก ก

ณัฐพล พจนาประเสริฐ และคณะ 29