Page 35 -
P. 35
ิ
ิ
ื
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
์
ี
ธุรกิจโรงสข้าว...
การปรับตัวบนกระแสการเปลียนผ่าน
่
สัดส่วนกำลังการผลิตของโรงสีต่อผลผลิตข้าวเปลือก
3.68
2.62 3.03
3.11
2.02
2556 2559 2561
2551 2563
ี
่
ภาพที่ 1.5 สดสวนก�าลังการผลิตของโรงสข้าวต่อผลผลิตข้าวเปลือก
ั
ู
■ การกระจุกตัวในภาคกลางและระดับประเทศสงขึ้น
ั
การกระจุกตวของอุตสาหกรรมโรงสีข้าวในแต่ละภาคจะใช้ดัชนี Herfindahl-Hirschman
ี
่
�
�
ี
9
Index (HHI) ในการวิเคราะห์ภาคท่มีจานวนโรงสีข้าวมากจะมีการกระจุกตัวท่ตาระดับ
ื
ี
�
ี
การแข่งขันระหว่างโรงสีข้าวในพ้นท่มาก ในทางตรงกันข้ามภาคท่มีจานวนโรงสีข้าวน้อยจะม ี
ื
ี
ี
ื
การกระจุกตัวท่สูงการแข่งขันระหว่างโรงสีข้าวในพ้นท่น้อย เม่อพิจารณาในช่วงปี พ.ศ. 2550
ถึง 2564 ถึงการเปล่ยนแปลงของการกระจายตัวของการกระจุกตัวและจานวนของโรงสีข้าว
�
ี
แต่ละภาค พบว่า ภาคใต้มีการกระจุกตัวของโรงสีข้าวน้อยท่สุดหรือมีการแข่งขันของโรงสีข้าว
ี
ื
ั
ื
น้อยที่สุดเม่อเทียบกับภาคอ่นของประเทศ ท้งนี้เน่องจากภาคใต้และภาคเหนือตอนบนไม่ใช่
ื
แหล่งปลูกข้าวหลักท�าให้มีจ�านวนโรงสีข้าวที่น้อยกว่าภาคอื่น โดยในช่วงปี พ.ศ. 2550 ถึง 2564
ค่าการกระจุกตัว HHI ของภาคใต้เท่ากันกับภาคเหนือตอนบนอยู่ที่ระหว่าง 0.01 - 0.04 รองลง
มาคือ ภาคอีสานตอนบนโดยมีค่าการกระจุกตัวอยู่ที่ 0.01 - 0.02 ภาคกลางมีค่าการกระจุกตัว
อยู่ที่ 0.004 - 0.006 ส่วนภาคเหนือตอนล่างและภาคอีสานตอนล่างมีค่าการกระจุกตัวเท่ากัน
�
�
ี
9 ทางผู้วิจัยได้ลองคานวณการกระจุกตัวโดยใช้ดัชนีการกระจุกตัว (Concentration Ratio, CR) สาหรับโรงสีข้าวขนาดใหญ่ท่สุด
�
4 5 6 และ 7 โรงแรก อย่างไรก็ตามด้วยข้อจากัดของดัชนีการกระจุกตัวท่พิจารณาเพียงส่วนแบ่งกาลังการผลิตแต่ไม่ได้พิจารณา
ี
�
�
ั
ั
ิ
�
ี
ุ
ั
ั
การกระจายตวของส่วนแบ่งกาลังการผลต ท�าให้ผลการคานวณดชนการกระจกตวไม่สอดคล้องกบสภาพการแข่งขันของ
โรงสีข้าวในประเทศไทย จึงไม่ได้น�าเสนอดัชนีการกระจุกตัวไว้ในเอกสารนี้
ณัฐพล พจนาประเสริฐ และคณะ 33
