Page 36 -
P. 36
ิ
์
ิ
ิ
ื
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
อยู่ที่ 0.007 - 0.008 ตามล�าดับ อย่างไรก็ตามระดับการแข่งขันระดับภาคไม่เปลี่ยนแปลงมาก
นักในช่วง 15 ปีที่ผ่านมา นอกจากโรงสีข้าวมีการแข่งขันซื้อข้าวเปลือกในจังหวัดใกล้เคียงแล้ว
โรงสข้าวขนาดใหญ่โดยเฉพาะโรงสีข้าวในภาคกลางมีการแข่งขันข้ามภูมิภาคอกด้วย โดยโรงส ี
ี
ี
ื
ั
ข้าวในภาคกลางมีการไปรับซ้อข้าวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือด้วย ดังน้นการ
พิจารณาการแข่งขันของโรงสีข้าวจึงควรพิจารณาการแข่งขันในระดับประเทศด้วย การกระจุก
ตัวของโรงสีข้าวระดับประเทศเมื่อค�านวณด้วย HHI ในปี พ.ศ. 2550 อยู่ที่ 0.0013 และลดลง
ั
เหลือ 0.0009 ในปี พ.ศ. 2564 สะท้อนให้เห็นว่าในระดับประเทศน้นโรงสีข้าวมีการแข่งขัน
ที่รุนแรงและมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น
1.4 ที่มาของความเปลี่ยนแปลง
เหตุใดธุรกิจโรงสีข้าวจึงมีการเปลี่ยนแปลงตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมา ในส่วนนี้จะพิจารณา
ปัจจัยทั้งภายในและภายนอกที่ท�าให้ธุรกิจโรงสีข้าวมีการเปลี่ยนแปลง
■ สภาพการผลิตข้าวของเกษตรกรที่เปลี่ยนแปลงไป
ตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมาสภาพการผลิตข้าวมีการเปลี่ยนแปลงทั้งในแง่ของ พื้นที่ จ�านวน
เกษตรกร ผลผลิตต่อไร่ พันธุ์ข้าว วิธีการปลูก และต้นทุนการผลิต ซึ่งข้าวเปลือกถือเป็นปัจจัย
การผลิตท่สาคญของอตสาหกรรมโรงสข้าว ทาให้การเปล่ยนแปลงดงกล่าวกระทบต่ออุตสาหกรรม
�
ั
ุ
ั
�
ี
ี
ี
โรงสีข้าวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยทั่วไป การปลูกข้าวในไทยมีฤดูการปลูกข้าวโดยเฉลี่ย 2 ครั้ง
ต่อปี คือการปลูกข้าวนาปี และการปลูกข้าวนาปรัง การปลูกข้าวนาปีจะเป็นการปลูกข้าวในฤดู
ั
ี
ิ
�
ิ
การทานาปกติ เร่มต้งแต่เดือน พฤษภาคม ถึง ตุลาคม และเก็บเก่ยวส้นสุดไม่เกินเดือน กุมภาพันธ์
ิ
ั
�
ส่วนการปลูกข้าวนาปรังจะเป็นการปลูกข้าวท่ปลูกนอกฤดูการทานาปกติ เร่มต้งแต่เดือน มกราคม
ี
นิยมปลูกในพื้นที่ที่มีการชลประทานดี เช่น ในภาคกลาง เป็นต้น
■ ครัวเรือนผู้ปลูกข้าวนาปและนาปรังในภาคกลางลดลงอย่างมีนัยสาคัญ
ี
�
�
ี
�
ึ
ิ
ั
การต้งถ่นฐานของครัวเรือนผู้ปลูกข้าวเป็นปัจจัยหน่งท่สาคัญในการดาเนินธุรกิจของ
โรงสีข้าว เนื่องจากครัวเรือนผู้ปลูกข้าวเป็นต้นทางในการผลิตข้าวเปลือกเพื่อป้อนเข้าสู่โรงสีข้าว
ื
�
ถ้าจานวนครัวเรือนผู้ปลูกข้าวลดลงจะทาให้เกิดการแย่งซ้อข้าวเปลือก ต้นทุนการผลิตของ
�
ึ
โรงสีข้าวจะสูงข้น การเพ่มข้นของครัวเรือนผู้ปลูกข้าวนาปีซ่งเป็นฤดูกาลหลักต้งแต่ปี พ.ศ. 2545 -
ิ
ึ
ั
ึ
34 สถาบันคลังสมองของชาติ
